پايگاه خبري تحليلي «پارس»- معاون رئیس جمهور عراق در مصاحبه با پرس تی‌وی، گروه تروریستی داعش را زاده‌ی تفکر وهابی دانست و تصریح کرد ریشه داعش، افکار تندرو و نژادپرستانه وهابیون سعودی است که همه مسلمانان اعم از شیعه و سنی را تکفیر می‌کنند.

به گزارش پايگاه خبري تحليلي «پارس»، نوری المالکی در مصاحبه اختصاصی خود با شبکه پرس تی‌وی خاطر نشان کرد: داعش دارای افکار افراطی خطرناک و فرقه‌گرایانه است که مصداق کامل یک گروه تروریستی است.

وی با بیان این که داعش از بطن یک جغرافیای افراطی در منطقه به وجود آمده و به طور خاص در مملکت عربستان سعودی متولد شده است، افزود جهان زمانی که بخواهد رویدادی را ریشه‌یابی کند، به سوی تفکری می‌رود و به افکاری بر می‌خورد که منجر به این افراطی‌گری شده است.

المالکی تصریح کرد عربستان سعودی نیز به خوبی می داند این تفکر که در بطن خود به نوعی دارای استقلال مالی و اداری است اکنون در اغلب نقاط جهان اسلام منتشر شده است... در ابتدا گمان می رفت، آن‌ها فقط با تشیع مشکل دارند اما بعدها مشخص شد که اینها همه‌ی مسلمانان و همه مذاهب اسلامی را تکفیر می کنند.

وی افزود: این همان ذهنیتی است که القاعده از آن پدید آمد و رشد کرد و از همان جا بود که اسامه بن لادن به وجود آمد و به پاکستان، افغانستان و مناطقی از یمن و لیبی و حتی به عراق نیز وارد شد .

نخست وزیر پیشین عراق با بیان این که ریشه این تفکر و فرهنگ به گمان آنان دارای مشروعیت است، افزود اما در جدال‌ها و مناقشه‌های سیاسی، معمولا پروژه‌های سیاسی به دنبال سواری گرفتن و سوء استفاده هستند همان طور که در افغانستان شاهد آن بودیم که این قضیه منجر به تشکیل طالبان گردید.

وی افزود: طالبان با یک اجماع و مصوبه بین‌المللی، توسط یک ابرقدرت برای مقابله با ابرقدرت دیگر و به طور خاص برای مقابله با کمونیسم که حاکم بر افغانستان بود به وجود آمد، حمایت از طالبان یک حمایت بین المللی برای مقابله و مواجهه بااتحاد جماهیر شوروی بود.این حالت برای ما در عراق و سوریه و کل منطقه نیز تکرار شد. داعش صرف نظر از این که توسط چه کسی تشکیل شده است، در درجه اول به عنوان ابزاری برای سقوط حکومت سوریه مورد استفاده قرار گرفت؛ ابزاری که برای پیاده کردن افکار و طرح‌های سیاسی برخی از کشورها در منطقه و کشورهای بزرگ جهانی مورد استفاده قرار گرفت. به همین جهت این گروه در آغوش طرح‌های سیاسی به وجود آمد .

مالکی تصریح کرد: در این جا این اشکال وارد است که کار سیاسی نباید بر قتل، خشونت و دشمنی میان مسلمانان برای رسیدن به هدف این کشور و آن کشور استوار باشد… و این طبیعی است که هر کس با افعی بازی کند گزیده می‌شود و همه کسانی که با داعش در ارتباط بودند از این گروه گزیده شدند. به همین دلیل پس از این که داعش و القاعده از کنترل خارج شد و سازمان‌ها و نهادهای این کشورها مورد تهدید قرار گرفت، ائتلاف‌هایی تشکیل شدند و به مقابله پرداختند به طوری که صراحتا اعلام کردند ممکن است روزی فرا رسد که داعش در خیابان‌های لندن و پاریس بجنگد؛ و  از همین جا بود که حملات ائتلاف علیه داعش آغاز شد.

معاون رئیس جمهور عراق افزود: هنوز هم هستند کسانی که اعتقاد دارند داعش نباید به طور کامل از بین برود بلکه باید تحت کنترل به کار خود ادامه دهد، به معنی مدیریت آن و نه حل کامل این بحران.

نوری المالکی در ادامه مصاحبه خود با شبکه پرس تی‌وی گفت: در درجه اول داعش توسط سرمایه‌دارها و بعضی از موسسات به ظاهر با نام خیریه، حمایت مالی می شود. اشخاص سیاسی نیز هستند که دارای افکاری فرقه گرایانه هستند که این گروه تروریستی را حمایت می کنند. این گروه‌ها تحت پوشش سازمان‌های خیریه به داعش کمک می‌کنند. برخی از کشورها هم این گروه را حمایت کردند و تسهیلات لازم را برای آن فراهم کردند. اما به نظر من بیشترین حمایت‌های داعش توسط سرمایه‌داران افراطی و سازمان‌های افراطیِ  به اصطلاح خیریه که دارای افکار فرقه‌ای و مذهبی هستند صورت می‌گیرد. این گروه تروریستی توسط چند کشور نیز حمایت می‌شود، از جمله حمایت‌های تسهیلاتی و حمایت نظامی‌؛ به عنوان مثال تقویت تسلیحاتی داعش در سوریه و عراق توسط چند کشور انجام شد، یا اغلب اسلحه‌ای که در خیابان‌های لیبی پس از سقوط دولت قذافی معامله می‌شد توسط دو کشور خریداری شده بود که پس از آن به عراق و سوریه نیز فرستاده شد، لذا علاوه بر حمایت‌ سازمان‌های به اصطلاح خیریه به این گروه تروریستی، برخی کشورها که با حکومت سوریه مشکل داشتند نیز مساعدت‌هایی به داعش کرده‌اند.

وی افزود: آن‌ها حتی مانع فعالیت گروه‌های تروریستی النصره که یک گروه تروریستی قبیح و مجرمانه است نشدند کما این که مانع فعالیت دیگر گروه‌های مسلح تروریستی نیز نشدند. این کشورها بر اساس گزارش‌های دریافتی خود، گمان می کردند دولت سوریه بیش از دو ماه دوام نخواهد آورد و فکر می‌کردند با سقوط دولت سوریه طی چند ماه دروازه‌های عراق را نیز فتح خواهند کرد.

مالکی تصریح کرد، نظام سیاسی در سوریه پایدار خواهد ماند، چرا که مساله ابعاد فرقه‌ای، قومی، منطقه‌ای و بین‌المللی به خود خواهد گرفت، ضمن این که هیچ فرد عاقلی نسبت به جایگزینی حکومت سوریه با مجرمان النصره و اهداف توسعه‌گرایانه آن و همچنین اهداف توسعه‌طلبانه حامیان این تروریست‌ها سکوت نخواهد کرد. به همین دلیل پس از گذشت سه سال همچنان اوضاع در این کشور پیچیده است و به صورت خطرناکی به کشورهای دیگر نیز سرایت کرده است که این امر، آنان را طوری نگران کرده است که احساس می کنند آن چه که برای سقوط دولت سوریه در نظر گرفته اند تشکیلات خودشان را تهدید می کند.

نخست وزیر سابق عراق درباره نفوذ داعش به عراق و علت پیش‌روی‌های آن در این کشور عربی گفت: این مساله دارای مفاهیم وسیعی است چرا که مفاهیم سیاسی و نظامی در آن آمیخته می‌شود. ارتش عراق قادر به مقابله با داعش نبوده، اما مخالفت‌ها و تضادهای سیاسی باعث فروپاشی ارتش عراق شد، به طوری که موصل بدون هیچ درگیری نظامی سقوط کرد، اگر نیروی نظامی موجود در موصل با داعش درگیر می‌شد می توانست نه تنها داعش بلکه طرف‌های حامی آن را نیز شکست می داد. اما مخالفان سیاسی به شایعه پراکنی پرداختند و ارتش عراق را ارتش صفوی و یا ارتش فرقه‌ای و شیعی و ارتش مالکی نامیدند و مردم را به مقابله با این ارتش و ترک ارتش عراق فراخواندند .بدین ترتیب زمانی که این طرح با هماهنگی چندین طرف خارجی و داخلی مطرح شد ارتش عراق هیچ جنگی در موصل نکرد.

وی در ادامه این مصاحبه تصریح کرد ارتش عراق با دستور و سفارش برخی از معاندین سیاسی عقب‌نشینی کرد و نظامیان با دستوری سیاسی اسلحه خود را زمین گذاشتند ومیدان مبارزه را ترک کردند. این اتفاقی بود که در موصل به وقوع پیوست. این نقشه قرار بود در مناطق دیگر عراق نیز پیاده شود چرا که این یک طرح بزرگ برای سقوط نظام بود؛ در مناطقی مانند دیالی و سامرا و اطراف بغداد نیز عقب‌نشینی‌هایی صورت گرفت و بعضی از فرماندهان که دارای تفکرات فرقه‌ای بودند نیز سربازان را به عقب‌نشینی فراخواندند و همه چیز را برای سربازان تمام شده تعریف کرده بودند، اما ما با اتخاذ یک تصمیم سریع و اضطراری به تشکیل نیروهای مردمی پرداختیم و این نیروها را جایگزین آن دسته از نیروهایی کردیم که دچار خسارت شده بودند.

مالکی تاکید کرد به طور قطع ارتش عراق داعش را از شهرها بیرون خواهد کرد من پیش تر نیز گفته بودم که عراق گورستان داعش خواهد بود، شک ندارم که ما وجب به وجب از خاک عراق را از داعش پس خواهیم گرفت. همانطور که در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵ موصل و دیالی سقوط کرد و بغداد نیز محاصره شده بود اما توانستیم وجب به وجب از این خاک را آزاد کنیم، الان نیز می‌توانیم و بشارت پیروزی نیز وجود دارد، تروریست‌ها هر روز شکست می خورند و از مکانی به مکانی دیگر در حال فرار هستند. اما اگر استقرار سیاسی حاصل نشود و دولت مستقری تشکیل نشود، همچنان حفره‌هایی وجود خواهد داشت که تروریست در آن به ایفای نقش بپردازد. اگر تروریست نتوانند با اشغال شهرها و مناطق به نقش خود ادامه دهد به طور یقین با انفجارها و ترورها و دیگر کارهای تروریستی به ایفای نقش خود ادامه می‌دهند.

المالکی با بیان این که اصل مبارزه با تروریسم فقط نیروی نظامی نیست بلکه استقرار سیاسی و آبادی و عمران و آرامش و استقرار روحی در شهروندان نیز برای مقابله با تروریسم لازم است، افزود شهروندان باید احساس کنند که در سایه قانون و یک دولت قوی در حال زندگی هستند. فتنه بزرگ از آن جایی شروع شد که افرادی در کنار بی قانونی ایستادند و با صدور بیانیه‌هایی اعمال افرادی که را در شهرهای فلوجه و الانبار سکوهای اعتراض و اعتصاب تشکیل داده بودند، تایید کردند. سکوهایی که از آن فریاد ما القاعده هستیم و سرها را از تن جدا می کنیم سر داده شد. برخی از جریان‌‍‌های سیاسی حرکت این عده را تایید کردند و در کنار آنان ایستادند.

اگر اوضاع سیاسی بر اساس قانون، هویت ملی و به دور از شبه‌نظامیان و گروه‌‎های مسلح و افکار قومی و فرقه‌ای و مذهبی استقرار نیابد نمی توان کارها را پیش برد و امنیت را ایجاد کرد و داعش و دیگر گروه‌های مسلح از این شکاف در میان احزاب و گروه‌های سیاسی استفاده کرده و به حیات خود ادامه خواهند داد.

مالکی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره حمایت برخی از کشورها از ناآرامی‌های سوریه گفت به طور قطع این کشورها از طریق فشار آوردن به اتحادیه عرب و فشار به جامعه جهانی و شورای امنیت در کنار گروه‌های تروریستی در سوریه ایستادند. و تصور می‌کردند سقوط دولت سوریه یک پیروزی برای محوری با عمق سیاست‌های فرقه ای خواهد بود. اگر بخواهیم نقش این کشورها را بررسی کنیم باید از موضع این کشورها در قبال بحران سوریه آغاز کنیم . آنها حامی مخالفان، تروریست‌ها و جبهه النصره بودند و این نیازی به دلیل ندارد.

وی افزود به طور طبیعی حمایت اینها از تروریسم در سوریه به معنای حمایت از تروریسم در عراق هم هست، چرا که مرز میان سوریه و عراق ۶۰۰ کیلومتر است، تروریست‌ها و اسلحه از سراسر جهان به سوریه سرازیر شد، این کشورها در زمینه ورود تروریست‌ها و اسلحه به خاک سوریه تسهیلات لازم را فراهم آوردند. پس از آن تروریست‌ها نیز با اسلحه خود از سوریه وارد خاک عراق شدند در نتیجه حمایت از تروریست‌ها در سوریه به معنی حمایت از تروریسم در عراق است.

مالکی در ادامه گفت ترکیه یکی دیگر از کشورهایی است که در مسائل داخلی سوریه، عراق، مصر و لیبی دخالت کرده و اکنون نیز تاثیر این دخالت‌ها را در اوضاع داخلی خود می‌بیند. اما (با مداخله ترکیه) در حقیقت نه تنها مشکلی حل نشد بلکه به مشکلات نیز اضافه شد. سیاست‌هایی که تمامیت ارضی یک کشور را رعایت نکند نه تنها به مشکلات پایان نمی دهد بلکه به مشکلات می افزاید و به سیاست مشکل‌زایی و خلق مشکلات تبدیل می‌شود. ترکیه وارد مشکلات بسیاری در عراق و لیبی و مصر و سوریه شد، این مشکلات در اوضاع داخلی ترکیه نیز منعکس شد. ما نمی خواهیم اوضاع ترکیه متزلزل باشد زیرا ترکیه یک کشور بزرگ در منطقه باقی خواهد ماند. استقرار ترکیه  نقش مهمی در استقرار منطقه دارد. همچنین استقرار جمهوری اسلامی. و نیز استقرار هر کشور دیگری در منطقه برای ما مهم است. پس از تجربه ترکیه در عراق که منجر به اتفاقات ناخوشایندی شد امیدواریم این صحبت‌های آقای اوغلو نگاه جدید و مثبت ترکیه به قضایای عراق را به دنبال داشته باشد.

وی گفت امیدواریم این بار واقعا شاهد عملیات پایان دادن به مشکلات باشیم . عراق از ترکیه به خوبی استقبال کرد. عراق دروازه‌های تجارت و بازسازی و نفت را به سوی ترکیه گشوده است ما به آنها اجازه سرمایه گذاری داده‌ایم. سیاست خارجی ما در تعامل با کشورهای منطقه است. امیدواریم که ترکیه نیز با اوضاع داخلی عراق ،با ثروت های عراق با حسن همجواری و احترام متقابل و منافع مشترک میان دو کشور در تعامل باشد .منافع مشترک میان ما و ترکیه بسیار گسترده است و اختلاف با ترکیه به هیچ وجه به نفع ما و ترکیه نیست. هر چند منطقه اوضاع منطقه در حال حاضر به هم مربوط شده است و اوضاع دیگر کشورها به کشورهای همسایه نیز گره خورده است. هر کشوری که در اختلاف با سوریه باشد به معنای اختلاف با کشورهای دیگر است امیدواریم ترکیه حساب تمام منطقه را داشته باشد. امیدوارم پس از این همه ناآرامی و آتش در منطقه، اراده‌ای حقیقی از سوی سران کشورها برای خاموشی این آتش وجود داشته باشد.

نخست وزیر سابق عراق در ادامه اوضاع در منطقه را مرتبط با یکدیگر دانست و افزود سقوط نظام در سوریه نه به نفع ایران است و نه به سود عراق؛ جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور بزرگ نقش مهمی را ایفا کرده است نقش‌ فکری و اعتقادی و اقتصادی ایران غیر قابل انکار است.

وی بر اهمیت نقش جمهوری اسلامی ایران در منطقه تاکید کرد و ابراز امیدواری کرد این تلاش ها در راستای پیشرفت و استقرار و ایجاد رابطه مثبت میان کشورهای منطقه ادامه یابد.

مالکی خاطر نشان کرد اگر ایران به نقش مسئولانه خود در قبال اوضاع منطقه و سوریه و عراق عمل نمی‌کرد ممکن بود کل نقشه منطقه تغییر کند. من می‌گویم و از این گفته خود بیم دارم، تلاش‌هایی در حال انجام است که نقشه منطقه را مجددا تغییر دهد ، این اقدامات در راستای قرارداد سایکسبیکو است که نه به نفع جمهوری اسلامی است و نه به سود ما و نه به سود منطقه بلکه این کار به سود اسرائیل است که منطقه تقسیم شود و سوریه و عراق به سه کشور کوچک تجزیه شود. جمهوری اسلامی با نقش مهمی که در منطقه دارد مانع این اتفاق شد. هرچند تاکنون بهای سنگینی را نیز پرداخت کرده است اما توانسته نقش خیلی مهمی در مقابله با این پروژه‌های تقسیم و تروریسم که خواهان نابودی منطقه است ایفا کند.

وی در ادامه با اشاره به حملات هوایی ائتلاف بین‌المللی به رهبری امریکا علیه مواضع داعش در عراق تاکید کرد داعش توسط هواپیما در آسمان از بین نخواهد رفت. همان طور که ۱۵۰ هزار نیروی امریکایی مجهز به بهترین اسلحه و قوی‌ترین جنگنده‌ها نه تنها نتوانستند امنیت را در عراق ایجاد کنند، بلکه اوضاع امنیتی عراق در زمان حضور این نیروها وخیم‌تر نیز شد، زیرا امنیت با هواپیمای جنگی ایجاد نخواهد شد بلکه با کار اطلاعاتی و نیروهای زمینی به وجود می‌آید. تروریست تجهیزات نظامی نیست که به وسیله هواپیما از بین برود بلکه آنها باندها و سلول‌های مخفی هستند که در خفا به کار خود ادامه می دهند .نظریه‌های امریکایی که سابقا در عراق اجرا شد همگی به شکست انجامید، من این را قبلا نیز گفته‌ام و دلیل آن نیز بصره است. زمانی که این شهر سقوط کرد گفتند که دست کم شش ماه برای آزادی این شهر نیاز است. در حالی که ما با تجهیزات ساده خود در مدت ۹ روز این شهر را آزاد کردیم و استقرار در عراق از شهر بصره شروع شد. الان نیز این ائتلاف جهانی که به صورت هواپیما در عراق وجود دارد خوب است اما یک اشکال دارد زیرا با مصوبه های جهانی و با موافقت پارلمان عراق نبوده است و ما اعلام کردیم به شرطی که تمامیت ارضی عراق را زیر پا نگذارد از آن حمایت می کنیم.

مالکی در پایان افزود: نیروهای ائتلاف ضرباتی به تروریست‌ها وارد کرده‌اند و به ارتش عراق نیز کمک کردند اما توانایی پایان درگیری را ندارند تنها نیرویی که می‌تواند به این جنگ پایان دهد نیروهای ارتش عراق و نیروهای مردمی است. الان می بینیم که نیروهای ائتلاف برای مقابله با داعش و القاعده جدی‌تر از قبل هستند. اما آیا این جدیت بدون چشمداشت و اهداف سیاسی است؟ صرف هزینه‌های گزاف بدون اهداف سیاسی را بعید می دانم. آنها در کنار این حملات مسلما حساب‌های سیاسی دارند این حساب ها چیست نمی دانم؛ این چیزی است که آینده آن را مشخص خواهد کرد.