تبعات بازی خطرناک ترکیه در منطقه

 مشروح تحلیل‌های این روزنامه‌نگار ترکیه‌ای به شرح زیر است:

«رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه به همراه «خلوصی آکار» رئیس ستاد نیروهای مسلح ترکیه به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از جمله: عربستان سعودی، قطر و بحرین سفر و اعلام کردند که عملیات «سپر فرات» در شهر راهبردی الباب را با موفقیت به پایان رساندند.

رئیس ستاد نیروهای مسلح ترکیه در حالی از پایان موفقیت‌آمیز عملیات نظامی در الباب سخن می‌گوید که تنها 30 درصد از این شهر راهبردی در کنترل نیروهای وابسته به ارتش ترکیه قرار دارد و متأسفانه رئیس ستاد نیروهای مسلح ترکیه از گروهی شورشی موسوم به ارتش آزاد سوریه به عنوان دوست و متحد ترکیه نام برد که به هیچ وجه قابل اعتماد نیستند.

سیاست‌های منطقه‌ای ترکیه به رفتار دوگانه روی آورده است که این مسئله می‌تواند تبعات سنگینی برای ترکیه داشته باشد. اردوغان به منظور دور کردن آمریکا از کُردهای سوریه به سمت همکاری با آمریکا در سوریه رفته است که این مسئله روسیه را به شدت عصبانی کرده است.

ترکیه به همراه گروه مسلح موسوم به ارتش آزاد سوریه در قسمت جنوب شرقی الباب و نیروهای دولت سوریه در جنوب غربی الباب مستقر هستند. روزی خواهد رسید که ترکیه مجبور خواهد شد الباب را به نیروهای دولت سوریه تسلیم کند. ترکیه با اجازه و توافق با روسیه وارد خاک سوریه شده است و روسیه کشوری نیست که بر تحرکات خودسر و خیانت ترکیه چشم‌پوشی کند.

توافق روسیه با ترکیه کاملاً واضح است. روسیه به ترکیه اجازه داد تا وارد سوریه شود تا برای امنیت مرزهای خود علیه داعش و شبه‌نظامیان اتحاد دموکراتیک (پ.ی.د) عملیات نظامی انجام دهد، اما طبق همین توافق قرار شد که ترکیه پس از پایان عملیات نظامی خود، الباب را به نیروهای دولت سوریه تسلیم کند. حتی اگر چنین توافقی هم صورت نگرفته باشد وضعیت میدانی در سوریه، ترکیه را مجبور خواهد کرد که الباب را تسلیم دولت سوریه کند.

ترکیه مناطقی از سوریه را که تصرف کرده است نمی‌تواند به مدت طولانی تحت کنترل خود داشته باشد و مجبور است این مناطق را به نیروهای مسلح مخالف بشار اسد از جمله گروه مسلح موسوم به ارتش آزاد سوریه واگذار کند، اما تجربه نشان داده است که این گروه‌ها بدون ارتش ترکیه قادر به نگهداری مناطق تصرف شده نیستند و در چندین مورد با روبرو شدن با کوچک‌ترین حملات داعش به سرعت عقب‌نشینی کرده‌اند. اگر ارتش ترکیه برنامه‌ای برای حضور طولانی‌مدت در سوریه نداشته باشد که ذاتاً این توانایی را ندارد، مجبور خواهد شد مناطقی را که از دست داعش آزاد کرده است به دولت سوریه واگذار کند.

از طرف دیگر اظهارات رئیس ستاد نیروهای مسلح ترکیه و مسئولان دولت ترکیه در مورد تصرف الباب از دست داعش درست نیست. الباب به طور کامل آزاد نشده است و فقط 30 درصد از این شهر راهبردی در دست نیروهای وابسته به ارتش ترکیه است و قسمت اعظمی از الباب در دست داعش است. الباب تقریباً در محاصره قرار گرفته است اما قسمت جنوبی آن به الرقه راه دارد و بنا به اعتراف گروه مسلح موسوم به ارتش آزاد اگر نیروهای بشار اسد که در قسمت جنوب الباب قرار دارند ارتباط الرقه و الباب را قطع نکنند تصرف کامل الباب غیرممکن خواهد بود. رسانه‌ها و شبکه‌های تلویزیونی ترکیه اطلاعات غلطی در مورد الباب به مردم ترکیه می‌دهند. آن‌ها طوری از الباب تصویرسازی می‌کنند که گویا الباب تحت کنترل نیروهای ارتش ترکیه قرار دارد و آن‌ها مشغول پاک‌سازی محله‌های این شهر از تروریست‌های باقیمانده داعش هستند.

در هفته‌های اخیر سیاست ترکیه به بازی دوگانه در منطقه روی آورده است که می‌تواند تبعات سنگینی برای ترکیه داشته باشد. از یک طرف ترکیه با همکاری روسیه و ایران مذاکرات صلح سوریه را در آستانه قزاقستان برگزار کرد و باعث آتش‌بس سراسری و مبارزه با گروه‌های تروریستی در سوریه شد و قرار شد با همکاری چهار کشور ترکیه، روسیه، ایران و دولت سوریه، بحران سوریه حل و فصل شود. اما آمدن دونالد ترامپ بر سر ریاست جمهوری آمریکا باعث شد ترکیه دچار خیالات و امیدهای تازه‌ای شود. ترکیه به منظور دور کردن آمریکا از شبه‌نظامیان کُرد حزب اتحاد دموکراتیک (پ.ی.د) با آمریکا وارد مذاکره شد و وعده همکاری مشترک در عملیات نظامی در سوریه را به آمریکا داد که این تصمیم با روند مذاکرات صلح آستانه در تناقض بود. آمریکا از این فرصت استفاده کرد و رئیس سازمان سیا به ترکیه سفر کرد و قرار همکاری نظامی مشترک ترکیه و آمریکا در عملیات الرقه و ایجاد منطقه پروازممنوع در سوریه گذاشته شد. اردوغان هم بلافاصله با سفر به کشورهای حاشیه خلیج فارس تلاش کرد تا آن‌ها را هم با خود همراه کند و رؤیاهایی که در سال 2012 در سر داشت دوباره زنده کند.

روسیه اجازه تحقق این رؤیاهای اردوغان را نخواهد داد. اردوغان به منظور دور کردن آمریکا از کُردهای سوریه به بازی خطرناکی روی آورده است که این مسئله روسیه را به شدت عصبانی کرده است. روسیه کشوری است که بر زمین و هوای سوریه مسلط است و اگر بخواهد می‌تواند مانع از پرواز جنگنده‌های ترکیه و حتی جنگنده‌های آمریکا در سوریه شود. ترکیه تنها کاری که می‌تواند در سوریه انجام دهد این است که زیر سایه آمریکا در عملیات آزادسازی الرقه شرکت کنند و مانورها و تحرکات اردوغان در مورد سوریه خیالات و توهماتی بیش نیست.

اردوغان با سفر به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هم تلاش می‌کند از حمایت این کشورها برای رسیدن به اهداف خود در سوریه استفاده کند و هم بتواند بحران اقتصادی ترکیه را با استفاده از دلارهای این کشورها کاهش دهد که در قبال آن مجبور است سیاست دشمنی نسبت به ایران و بشار اسد را دنبال کند که مطمئناً با این سیاست دوباره روسیه را در برابر خود قرار خواهد داد.

ترکیه با دور شدن از روسیه و ایران به خیال خود توانسته است آمریکا را در مورد کُردهای سوریه اقناع کند، اما آمریکا در هر فرصتی از کارت کُردها به نفع منافع خود در خاورمیانه استفاده خواهد کرد و ترکیه نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد. ترکیه به منظور جلب توجه آمریکا هیئتی متشکل از رئیس ستاد نیروهای مسلح، سازمان اطلاعات و وزارت خارجه به آمریکا فرستاد تا این کشور را در خصوص همکاری مشترک منطقه‌ای قانع کند، اما شواهد نشان می‌دهد که آمریکا نسبت به ترکیه و اردوغان بی‌اعتماد است و از ترکیه می‌خواهد ابتدا وفاداری خود را در میدان عمل به آمریکا اثبات کند.