وضوی واقعی پیامبر(ص) چگونه بود؟

کتاب حاضر می تواند منبع بسیار خوبی برای یافتن پاسخ چنین سوالاتی باشد، آن هم به شکلی جامع و با رویکردی کاملا پژوهشی که ابتدا به سابقه تاریخی این ماجرا پرداخته شده و سپس سراغ تبیین فقهی و … رفته است.

نویسنده این کتاب مسئله وضو را از جمله مسائل اختلافی کلامی می داند که در جریان حکومت خلفا با دگرگونی روبه رو شده و کیفیت انجام وضو نسبت به نص پیامبر(ص)، از تغییر مصون نمانده به طوری که هم اکنون چند وضوی متفاوت در جوامع اسلامی مشاهده می شود.

نویسنده در کتاب حاضر پژوهش خود در این زمینه را در چهار بُعد تاریخی، روایی، قرآنی و لغوی، فقهی و لغوی به تفصیل بیان داشته است. با توجه به چنین رویکردی به شکلی تفضیلی به جنبة تاریخی این موضوع پرداخته و در این بُعد با وارسی تاریخ اختلاف مسلمانان در وضو از عهد پیامبر(ص) تا پایان دوره عباسی اول(۲۳۲ه ق) زمان اختلاف و انگیزه های آن را مشخص کرده است و در بیان مطالب، حتی به مسائل پشت پردة آن نیز پرداخته و آن ها را از نظر دور نداشته است

. بخش اول کتاب با موضوع وضو در عهد پیامبر(ص) و خلفا آغاز می شود و سپس پیدا شدن اختلاف در وضو از عصر عثمان و بدعت های دورة عثمان پیگیری می شود. در پایان این بخش، موضوع دوران خلافت امام علی(ع) و موضع آن حضرت در مورد وضو مطرح شده است.

دستمایه بخش دوم کتاب مبحثوضو در دوران امویان و عباسیان است که نویسنده به شکلی تفضیلی بدین موضوعات پرداخته است: توجه امویان به فقه عثمانی، اختلاف مردم با دولت در وضو، نظریه سازی، نظرات صحابه در وضو های مختلف، وضوی بعضی از تابعان و اهل بیت(ع)، وحدت فقهی علویان. این بخش با پژوهشی در تاریخ دوران عباسی اول در موضوعات زیر ادامه می یابد: نقش حاکمان در فقه و تغییر مفاهیم روایی و دیدگاه حاکمان، عباسیان و پایه گذاری مذاهب اربعه، وضوی ثُلاثی غَسْلی و ثُنایی مَسْحی در دوره عباسیان، و بیان مسائل اختلافی در دورة اموی و عباسی.

روش نویسنده بیان باورها و دلیل های مکتب اهل بیت(ع) است و این که دیگران نیز بتوانند نظرات مختلف در وضو را در کتاب به شیوه ای واقع گرایانه وارسی کنند، زیرا کتاب حاضر جستاری علمی با روشی نو و قابل عرضه در مراکز علمی است و نتیجة آن رسیدن به حقیقت فقه اسلامی خواهد بود.