علائم اولیه بارداری معمولا در اکثر زنان با عقب افتادن پریود تجربه می شود. علائم دیگر در هر هفته می‌تواند متفاوت باشد که ما در این مطلب از گروه سلامت شادمگ به بررسی علائم حاملگی در هفته های اول بارداری پرداختیم.
بارداری
از زمان اولین اقدام برای بارداری و انجام معاینات قبل از بارداری تا باردار شدنتان، احتمالاً یکی از دغدغه‌های اصلی شما اطلاع از موفقیت‌آمیز بودن چنین اقدام و تلاشی برای بارداری است. اما بدانید که این دغدغهٔ شیرین فقط یک شروع دوست‌داشتنی برای ۹ ماه پیش روی شماست که طی آن باید برای داشتن بدنی سرحال و به دور از اضطراب و تولد کودکی سالم تلاش کنید.
در این مطلب با علائمی آشنا خواهید شد که می‌توانید با دانستن آنها به سرعت متوجه بارداری خود شوید و سپس اطلاعات مفیدی در مورد تمام مراحل خودمراقبتی و مراقبت‌های پزشکی لازم در طول بارداری و عوارض شایع بارداری به دست خواهید آورد.
شناخت علائم اولیه بارداری
اولین نشانه‌های بارداری ممکن است چند هفتۀ اول پس از بارور شدن تخمک مشاهده شود. برخی از علائمی که می‌تواند نشان‌دهندۀ بارداری باشد در زیر آمده است:
تأخیر در پریود
عقب افتادن عادت ماهانه اولین علت باردار بودن خانم‌هایی است که برای بارداری اقدام کرده‌اند. بهتر است یک هفته پس از تأخیر پریودتان یک بیبی‌چک تهیه کنید یا خیلی بهتر است اگر برای انجام آزمایش خون به پزشکتان مراجعه کنید.
حساسیت بافت سینه و ورم پستان
یکی از اصلی‌ترین علائم حاملگی حساس شدن و تورم پستان‌هاست. این تغییرات می‌تواند شامل بزرگ شدن پستان‌ها، نمایان شدن رگ‌ها و تغییر رنگ، ترشحات پستان و برجستگی‌های تیرۀ اطراف نوک پستان باشد.
تهوع بارداری
تهوع همراه با استفراغ یا بدون استفراغ نیز یکی از دلایل و علائم باردار بودن شماست که البته در تمام مادران باردار به یک اندازه و شدید نیست.
لکه‌بینی یا خونریزی
خونریزی خفیف یا لکه‌بینی در مورد همهٔ خانم‌های باردار رخ نمی‌دهد. برای اینکه اطلاعات کاملی در مورد این اتفاق داشته باشید، می‌توانید مطلب ما در مورد لانه‌گزینی جنین را مطالعه کنید.
تکرر ادرار
افزایش و تکرر ادرار یکی از دلایل مشخص و شناخته‌شده در بارداری است که اغلب از حدود هفتۀ ششم بارداری آغاز می‌شود.
خستگی
داشتن حس خستگی شدید نیز یکی از علل بارداری است که در دوران بارداری، به ویژه در سه ماهۀ اول بسیار شایع و ممکن است در اواخر بارداری نیز دوباره به وجود می‌آید.
ویار
بیزاری نسبت به غذاها یا هوس غذایی یا حسایت به بوها و حساس شدن حس بویایی را ویار می‌نامند.
گرفتگی عضلات
گرفتگی ماهیچه‌ها مثل شکم‌درد یا گرفتگی ماهیچه‌های پا هم یکی از علائم یا عوارض شایع دوران بارداری است.
تغییرات خلقی
نوسانات خلق‌وخو یکی از نشانه‌های حاملگی است که می‌توان طیف خفیف تا شدیدی داشته باشد. این تغییر شدید احساسات در بارداری کاملاً طبیعی است، بنابراین تلاش کنید تا در شرایط سخت و احساسی، ثبات شخصیت خود را با راهکارهای موجود برای کنترل احساس خود حفظ کنید.
علاوه بر اینها، دمای پایۀ بدن شما؛ یعنی درجه حرارت بدن بلافاصله هنگامی که هنگام صبح از خواب بیدار می‌شوید، نیز ممکن است بتواند سرنخ‌های اولیۀ بارداری را نشان دهد. دمای پایۀ بدن بلافاصله پس از تخمک‌گذاری افزایش می‌یابد و تا عادت ماهانۀ بعدی در همان سطح باقی می‌ماند. اگر شما نمودار دمای پایۀ بدن خود را به منظور تعیین زمان تخمک‌گذاری رسم کنید، افزایش ادامه‌دار آن بیش از دو هفته، ممکن است به این معنی باشد که شما باردار هستید.
تست تشخیص خانگی بارداری
علائم اولیۀ بارداری منحصر به بارداری نیست. برخی از آنها می‌تواند نشان‌دهندۀ بیماری در شما باشد یا این که دورۀ عادت ماهانۀ شما در حال شروع است. همچنین ممکن است بدون تجربه کردن هیچ‌کدام از این علائم و نشانه‌ها هم باردار باشید. با این حال اگر یک دوره از عادت ماهانۀ شما اتفاق نیفتاده یا متوجه وجود هر یک از این سرنخ‌ها شده‌اید، بهتر است یک هفته بعد از زمان مورد انتظار برای شروع عادت ماهانه، یک baby check؛ بیبی چک، یا همان تست خانگی بارداری انجام دهید.
اگر چرخه و روز پریود خودتان را ثبت نمی‌کنید، بهتر است سه هفته بعد از آخرین اقدام برای بارداری، نسبت به انجام تست خانگی بارداری اقدام کنید. اگر پاسخ تست بارداری خانگی شما مثبت باشد، یک قرار ملاقات با پزشک خود هماهنگ کنید تا پزشک با انجام آزمایش‌های لازم هرچه زودتر بارداری شما را تأیید و مراقبت‌های دوران بارداری را آغاز کند.
مراقبت‌های شروع بارداری
بعد از اینکه مطمئن شدید باردار هستید لازم است برای ۹ ماه آینده تحت نظر یک پزشک و متخصص زنان یا مامای متبحر باشید تا هیچ‌کدام از سونوگرافی‌های بارداری، آزمایشات ضروری دورهٔ بارداری و موارد مهمی مثل سونوگرافی ان‌تی و اسکن آنومالی را فراموش نکنید.
خودمراقبتی‌های بارداری
غیر از مواردی مثل مراقبت‌های دوران بارداری و شرکت در کلاس‌های آمادگی زایمان که در هفته‌های آخر بارداری شروع می‌شود، نیاز دارید که یک سری موارد را خودتان رعایت کنید و شاید لازم باشد شیوهٔ زندگی خود را طی این چند ماه تغییر دهید. به عنوان مثال اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید، با افرادی که دخانیات مصرف می‌کنند رفت‌وآمد نداشته باشید، الکل ننوشید، به قدر کافی و مقوی غذا بخورید و مایعات سالم مثل آب و شیر بنوشید.
جدا از تغذیه و غذا مناسب و پرهیز از تغذیهٔ نامناسب، در طول بارداری بهتر است شروع به ورزش کردن پس از تأیید پزشکتان کنید. بیشتر مادران باردار از زایمان طبیعی می‌ترسند و معتقدند که زایمان یک اتفاق ترسناک است، هرچند نظر مادر کاملاً در انتخاب روش زایمانش مهم‌ترین نقش را دارد اما اگر شما ورزش کنید و تمریناتی مثل تمرین کگل، حرکت اسکات، پیاده‌روی، یوگا یا هر تمرین و ورزشی را که دوست دارید انجام بدهید، هم بدنتان را سالم نگه می‌دارید و هم از افسردگی بارداری یا افسردگی پس از زایمان تا جای ممکن دور خواهید ماند.
احساس اولین علائم بارداری
در بهترین پژوهشی که تا امروز روی این سؤال صورت گرفته است، ۱۳۶ زن که در تلاش برای بارداری بودند، علائم روزانهٔ خودشان را از زمان قطع مصرف قرص ضدبارداری تا هشت هفته پس از بارداری ثبت کردند، یعنی هشت هفته پس از اولین روز از آخرین دورهٔ پریودشان و نتایج به این شکل بود:
- ۵۰ درصد از این زنان از هفتهٔ پنجم بارداری برخی علائم بارداری را داشتند.
- ۷۰ درصد زنان از هفتهٔ ششم بارداری علائمی را داشتند.
- ۹۰ درصد این زنان از هفتهٔ هشتم بارداری علائمی را داشتند.
اولین علامت بارداری معمولاً فقدان یک دوره پریود است و پس از آن رایج‌ترین علائم شامل حالت تهوع یا استفراغ، احساس خستگی، تکرر ادرار و ورم سینه‌ها و حساسیت آنها به لمس است که تمام این علائم می‌تواند خفیف یا شدید باشد. همه چیز را در مورد هفتهٔ اول بارداری بدانید.
همچنین شما می‌توانید با استفاده از تقویم بارداری موجود در اپلیکیشن بارداری و وارد کردن اولین روز پریود از آخرین عادت ماهانهٔ خودتان، روز و تاریخ زایمانتان را به دست آورید و تمام هفته‌های بارداری و مراحل رشد کودکتان را با تصویر ببینید.
علائم اولیه بارداری در ماه های اول
علائم بارداری در هفتهٔ دوم
آخرین پریود شما حدود دو هفته پیش شروع شد. بر اساس روش پزشکان و ماماها برای شمارش هفته‌های بارداری، در هفتهٔ به اصطلاح دوم، شما تنها در حال تخمک‌گذاری و احتمالاً در شرف لقاح هستید. آنچه اکنون احساس می‌کنید احتمالاً مرتبط با چرخهٔ معمول قاعدگی‌تان است.
علائم اولیه بارداری در هفتهٔ سوم
بیشتر زنان در هفتهٔ سوم بارداری هم هنوز تغییری احساس نمی‌کنند، اما برخی از آنها ممکن است اندکی لکه‌بینی لانه‌گزینی را ببینند یا علائم اولیهٔ بارداری مثل خستگی، سینه‌های حساس به لمس، تهوع یا استفراغ، حس بویایی قوی‌تر، بیزاری از برخی غذاها و دفعات ادرار بیشتر را تجربه کنند.
علائم بارداری در هفتهٔ چهارم
معمولاً شما چهار هفته پس از اولین روز آخرین دورهٔ پریودتان دوباره پریود می‌شوید اما اگر باردار باشید واضح‌ترین علامت بارداری در این مرحله پریود نشدن است. بسیاری از زنان در چهار هفتگی هنوز حالشان خوب است اما دیگران ممکن است دردناک بودن سینه‌ها، خستگی، تکرر ادرار و تهوع داشته باشند. حدود یک سوم از زنان در هفتهٔ چهارم بارداری تهوع را تجربه می‌کنند. شکل‌گیری، رشد و عکس جنین در هفتهٔ چهارم بارداری را ببینید.
علائم بارداری در هفتهٔ پنجم
در حینی که جنین با سرعت سرگیجه‌آوری در رحمتان رشد می‌کند، شما ممکن است با برخی از عوارض شایع و مرتبط با بارداری مثل خستگی، درد یا ورم سینه، تهوع و دستشویی رفتن‌های مکرر آشناتر شوید.
علائم بارداری در هفتهٔ ششم
برای بیشتر زنان تهوع صبحگاهی بین هفتهٔ ششم تا هشتم شروع می‌شود. همچنین ممکن است به شدت خسته بوده و نوسانات خلقی داشته باشید که می‌تواند به علت تغییرات هورمونی و همچنین استرس ناشی از این باشد که بارداری‌تان چه سرانجامی دارد.
در حدود ۲۵ درصد از زنان در اوایل بارداری لکه‌بینی دارند. این معمولاً موضوع نگران‌کننده‌ای نیست اما اگر لکه‌بینی یا خونریزی داشتید با پزشک یا ماما تماس بگیرید تا اطمینان حاصل کنید که همه چیز خوب است.
علائم بارداری در هفتهٔ هفتم
تهوع بارداری ممکن است در این مرحله دیگر کاملاً شروع شده باشد و همچنین ممکن است متوجه شوید که شلوارتان هم کمی تنگ شده است. رحم شما اکنون دو برابر سایز آن در پنج هفتهٔ پیش است. احتمالاً به دستشویی رفتن مکرر نیاز دارید که ناشی از افزایش فشار جنین در حال رشد روی مثانه و تصفیهٔ خون بیشتر در کلیه‌هاست.
علائم بارداری در هفتهٔ هشتم
تغییرات بارداری ممکن است شما را بی‌حال و خسته کرده باشد و تهوع و استفراغ هم ممکن است انرژی شما را کم کنند. سایز سوتی شما ممکن است کمی‌تنگ شده باشد، زیرا افزایش سطح هورمون‌ها در حال آماده کردن سینه‌ها برای شیردهی هستند. همچنین اگر شب‌ها چند بار برای دستشویی رفتن بیدار می‌شوید یا اگر حساس بودن سینه‌ها مانع از این می‌شود که شب‌ها بتوانید روی شکم بخوابید، ممکن است در خوابیدن هم مشکل پیدا کنید. دیگر علائم بارداری که زنان در هفتهٔ هشتم بارداری گزارش کرده‌اند عبارتند از:
- درد یا ناراحتی خفیف رحمی ولی بدون خونریزی
- نفخ شکم
- یبوست
- سوزش معده
- گرفتگی بینی
- تنگی نفس
- ویار یا بیزاری از برخی غذاها
- احساس سبکی در سر
- سیاهرگ‌های واریسی
- تیره‌تر شدن قسمت‌هایی از پوست مثل روی صورت، شکم یا هالهٔ نوک سینه‌ها
کارشناسان گمان می‌کنند که این علائم، با وجود ناخوشایند بودنشان ممکن است خدمت مهمی را انجام دهند. مثلاً اگر مانع از خوردن چیزی شوند که ممکن است به جنین در طول مراحل حساس رشد و تکاملش آسیب بزند. آنها همچنین ممکن است برخی زنان را از باردار بودنشان آگاه کنند و آنها را تشویق به ایجاد تغییراتی در سبک زندگی و جست‌وجوی مراقبت‌های بارداری کنند.
با این حال، از آنجا که علائم اولیه تا پس از شکل‌گیری رویان ظاهر نمی‌شوند، حتی قبل از اینکه علائم را داشته باشید یا نتیجهٔ تست بارداری‌تان مثبت شود، بهتر است فرض را بر این بگذارید کنید که باردار هستید و از خودتان خیلی خوب مراقبت کنید.
عوارض شایع بارداری
غیر از مواردی که به عنوان علائم اولیه بارداری از آنها نام برده شد، مشکلات یا عارضه‌هایی نیز به دنبال بارداری وجود دارد که از آن به عنوان عوارض شایع دوران بارداری یاد می‌شود. این عوارض از خفیف تا شدید هستند و همهٔ آنها با هم در یک خانم باردار دیده نمی‌شوند.
تمام این عوارض که می‌توانید با نصب اپ مادرشو آنها را برای خودتان به صورت شخصی‌سازی‌شده انتخاب کنید و با راهکارهای رفع آنها آشنا شوید شامل موارد زیر است که با کلیک روی هر کدام از آنها می‌توانید اطلاعات کامل و دقیقی از ابتدا تا پایان هر عارضه در بارداری به دست آورید:
- سردرد
- تهوع
- تکرر ادرار
- یبوست بارداری
- گرفتگی ماهیچه‌های پا
- نفخ شکم، سوزش سر دل یا سوءهاضمه
- اختلالات خواب در بارداری
- ویار
- کمردرد بارداری
- احساس خستگی
- تغییرات بافت و سطح پستان‌ها
- هموروئید یا بواسیر و خونریزی مقعد
دیگر عوارض
- واریس
- تنگی نفس
- تغییرات پوستی
- خارش پوست
- کشیدگی و ترک پوست
- ترشح زیاد بزاق
- خونریزی از بینی یا خون‌دماغ شدن
- ورم مچ پا و پاها
- تغییرات بینایی
- ترشحات واژینال
مهم
غیر از این موارد که از عوارض شایع علائم اولیه بارداری است، گاهی طی دوران بارداری عوارضی به وجود می‌آید که بارداری را در دستهٔ بارداری‌های پرخطر قرار می‌دهد. برخی از این موارد مثل فشار خون بالا، دیابت بارداری، بارداری دو یا چندقلو و مواردی از این دست است که اهمیت مراقبت از شما و کودک را دوچندان خواهد کرد.
هدف از ذکر کردن تمام این موارد نیز به‌هیچ‌وجه ترساندن مادران باردار یا خانم‌هایی که قصد بارداری دارند نیست، بلکه هدف، آگاه کردن بانوان از سلامت بدنشان و اطلاع‌رسانی دقیق و درست به دور از اضطراب بیش از حد است؛ هرچند هر رشد و پیشرفتی در زندگی ما با اضطراب و استرس همراه خواهد بود، پس اگر شما هم باردارید یا قصد بارداری دارید بهتر است به جای ترسیدن از موارد درست و علمی بارداری، به دنبال شناخت و کشف بدن خود در جهت داشتن آمادگی کامل برای تصمیمتان باشید.
بهترین زمان برای انجام تست بارداری چه زمانی است؟
برنامه ریزی درست این است که زن دقیقاً پس از مشاهده عقب افتادن قاعدگی آزمایش بارداری دهد. تست بارداری ممکن است ۱۰ روز پس از رابطه جنسی، مثبت شود. اگر در ۱۰ روز نخست، بارداری در تست مشخص نشود نباید خیلی نگران باشید؛ چراکه به طور معمول حدوداً ۳ هفته طول می‌کشد تا این هورمون به قدر کافی در ادرار مشاهده شود تا آزمایش بارداری مثبت شود. امروزه می‌توانید از تست‌های بارداری مقرون به‌صرفه‌تر و قابل اعتماد زیادتری استفاده کنید که بدون نسخه در دسترس هستند.
با مشاهده علائم بارداری در روزهای اول می‌توانید از تست‌های خانگی نیز استفاده کنید. این تست ها می‌توانند در عرض چند دقیقه نشان دهند که زن باردار است یا خیر. تست‌های خانگی در ۹۹ درصد مواقع دقت کافی در تشخیص را دارند. برای اینکه به درست بودن نتیجه تست کمک کنید بهتر است تست بارداری را یک هفته بعد از عقب افتادن پریود انجام دهید. گاهی مادر پیش از یک هفته اول تست انجام می‌دهد و پاسخ آن منفی اعلام می‌شود، با وجود اینکه زن باردار است.
روش دوم آزمایش خون است که سطح هورمون hCG را در خون مشخص می‌کند. آزمایش خون بارداری نسبت به آزمایش ادرار قدرت تشخیص چند روز زودتر را دارد. پاسخ آزمایش خون بارداری ۴۸ ساعت پس از تست به دستتان می‌رسد. با استفاده از خدمات می‌توانید تست بارداری را در منزل تحت پوشش همه بیمه‌ها انجام دهید. تشخیص قطعی بارداری فقط با انجام آزمایش بتا (B hCG) امکان‌پذیر است.
حاملگی خارج رحمی به چه معناست؟
گاهی اوقات ممکن است علائم بارداری با حاملگی خارج از رحمی اشتباه گرفته شود. زمانی‌که تخمک بارور به یکی از لوله‌های رحمی می‌چسبد، اصطلاحاً به آن حاملگی خارج رحمی می‌گویند. خوب است بدانید که در دنیا از هر ۱۰۰۰ مورد بارداری، ۲۰ زن این شکل از بارداری را تجربه می‌کنند. متاسفانه در حاملگی‌های خارج رحمی جنین شانس چندانی برای رشد و زنده ماندن ندارد. دلیل مرگ جنین در لوله فالوپ این است که داخل رحم رشد نمی‌کند، بنابراین دسترسی به منبع غنی خونی نخواهد داشت.
دلیل دوم مرگ جنین در حاملگی خارج رحمی این است که جنین مرتباً در حال رشد است، حال آنکه لوله فالوپ ظرفیت پشتیبانی از رشد جنین را ندارد. در مواردی نادر جز لوله فالوپ بارداری خارجی رحمی در نقاط دیگری از دستگاه تولید مثل رخ می‌دهد که درصد زنده ماندن جنین در این نقاط نیز بسیار ضعیف است؛ مثل تخمدان، حفره‌ی شکم و ورودی رحم.
حاملگی خارج رحمی چه عوارضی دارد؟
در بسیاری از مواردی حاملگی خارج رحمی لوله فالوپ پاره می‌شود. در این حالت مادر دچار خونریزی داخلی، شوک و درد‌های شدید خواهد شد. با پاره شدن لوله فالوپ مادر باید سریعاً تحت عمل جراحی و انتقال خون قرار بگیرد. اگر در این شرایط قرار دارید، باید در سریع‌ترین زمان ممکن به مراکز درمانی مراجعه کنید.
به گفته‌ی وب‌سایت mayoclinic اگر علائم و نشانه‌های بارداری خارج از رحمی را داشتید فورا به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارت است از:
درد شدید لگن یا شکم همراه با خونریزی واژن
احساس سبکی سر شدید که می‌تواند با غش نیز همراه باشد
احساس درد در ناحیه شانه
علائم بارداری خارج از رحم چیست؟
به‌صورت‌کلی علائم حاملگی خارج از رحم محدود به چند علامت می‌شود که حدوداً نیمی از بانوان با بارداری خارج رحمی همه این علائم را با هم تجربه نمی‌کنند:
خونریزی از واژن
درد لگنی
تاخیر دوره قاعدگی
سایر علائم اولیه بارداری خارج رحمی عبارتند از:
انقباض لگنی
سرگیجه
احساس ضعف
احساس درد در گردن، مقعد و شانه
حساس شدن پستان
تهوع صبحگاهی
احساس درد در زیر شکم
شروع درد ناگهای و شدید زیر شکم
کمر درد
سوالات متداول
آیا علائم اولیه بارداری دوقلویی تفاوتی با علائم بارداری تک قلویی دارد؟
علائم بارداری دوقلویی هیچ تفاوتی با علائم حاملگی تک قلویی نداشته و همان‌طور که هفته به هفتة سه‌ماهه اول بارداری خود را طی می‌کنید، احتمالاً با رشد دوقلوهای خود برخی از علائم رایج بارداری همچون خونریزی لانه‌گزینی، عقب افتادن قاعدگی، حالت تهوع، خستگی و حساسیت سینه‌ها را تجربه خواهید کرد.
آیا علائم بارداری جنین پسر با دختر متفاوت است؟
علائم بارداری دختر و پسر که به‌عنوان نشانه‌های تعیین جنسیت در ماه‌های اول بارداری تعریف می‌شوند، بیشتر از اینکه پایه علمی داشته باشند بر اساس مشاهدات شکل‌گرفته‌اند و شامل تغییراتی در بدن مادر هستند که می‌تواند از فردی به فرد دیگر و از بارداری تا بارداری بعدی متفاوت باشد. بااین‌حال هیجانات این دوره و لذت خیال‌پردازی در مورد جنسیت فرزند در راه، باعث شده تا داستان‌ها و افسانه‌هایی پیرامون نشانه‌ها و علائم این دوران شکل بگیرد.
آیا ممکن است علائم اوایل بارداری را داشته باشم و باردار نباشم؟
بسیاری از علائم بارداری اولیه با سایر شرایط پزشکی و همچنین چرخه قاعدگی معمولی شما همپوشانی دارند. علائم قبل از قاعدگی می تواند بسیار شبیه به علائم بارداری باشد و ممکن است تشخیص را برای شما دشوار کند. همچنین امکان دارد پریود نشوید اما باردار هم نباشید. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که شما وزن زیادی کم یا اضافه می کنید یا استرس دارید. شیردهی نیز می تواند باعث توقف پریود شود.
