اولین کار اصغر فرهادی در منصب کارگردانی کدام است؟
اصغر فرهادی با کدام فیلم به اوج شهرت رسید؟
آخرین اثری هنری اصغر فرهادی چه نام دارد؟
مختصری درباره اصغر فرهادی
اصغر فرهادی (زادهٔ ۱۷ اردیبهشت ۱۳۵۱) کارگردان فیلم، فیلمنامهنویس و تهیه‌کننده فیلم ایرانی است.
فرهادی گفته که فعالیت سینمایی خود را در ۱۳ سالگی و قبل از آنکه به صورت آکادمیک در این زمینه به تحصیل بپردازد، آغاز کرده بود. فرهادی پس از گذراندن دوره لیسانس در رشته تئاتر (گرایش ادبیات نمایشی) از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران، مدرک فوق لیسانس خود در همین رشته (گرایش کارگردانی) را از دانشگاه تربیت مدرس دریافت کرد. او فعالیت در سینما را از سال ۱۳۶۵ در انجمن سینمای جوان اصفهان آغاز کرد. فرهادی اولین فیلمی که بر زندگی‌اش تأثیرگذار بوده‌است را فیلم دزد دوچرخه معرفی کرد. وی هنر خود را تأثیریافته از آثار ویتوریو دسیکا، فدریکو فلینی، اینگمار برگمان، میکل‌آنجلو آنتونیونی، بیلی وایلدر و کریشتوف کیشلوفسکی می‌داند.
در سال ۲۰۱۲ فیلم جدایی نادر از سیمین او برندهٔ جایزهٔ اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شد و هم‌زمان، نامزد دریافت جایزهٔ اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی (اورجینال) برای این فیلم شد. او همچنین در سال ۲۰۱۲ برنده جایزهٔ بهترین فیلم خارجی گلدن گلوب به خاطر کارگردانی و نویسندگی فیلم جدایی نادر از سیمین شد. فرهادی در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۶، جایزهٔ بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم کن را برای نگارش فیلمنامه فیلم فروشنده دریافت کرد. همچنین در هشتاد و نهمین دوره جوایز اسکار، فروشنده به نویسندگی و کارگردانی او توانست جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان را کسب کند.او برای فیلم قهرمان توانست جایزه بزرگ هیئت داوران را از جشنواره فیلم کن ۲۰۲۱ دریافت کند.
فرهادی برندهٔ سه جایزهٔ سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر در سال‌های ۱۳۸۴، ۱۳۸۷ و ۱۳۸۹ شده‌است. خرس نقره‌ای جشنواره فیلم برلین به عنوان بهترین کارگردان برای فیلم درباره الی و خرس طلایی جشنواره فیلم برلین به خاطر فیلم جدایی نادر از سیمین از دیگر دستاوردهای اوست. او اولین فیلمساز ایرانی است که توانسته این جایزه را به خود اختصاص دهد.
نشان افسر نشان افتخار هنر و ادبیات فرانسه نیز در سال ۲۰۱۴ به فرهادی اهدا شد. این نشان به‌دلیل «خلاقیت‌های هنری و تأثیر اصغر فرهادی بر هنر و ادبیات فرانسه و سراسر جهان» به این فیلمساز ایرانی تعلق گرفت. وی همچنین جایزهٔ سزار، جایزهٔ مستقل اسپریت و جوایز بودیل را به دست آورده‌است. در یک نظرسنجی مجله تایم، وی رتبه چهارمین شخصیت تأثیرگذار در میان ۱۰۰ شخصیت برتر سال ۲۰۱۲ را کسب کرد؛ و در نهایت به عنوان یکی از ۱۰۰ چهرهٔ تأثیرگذار سال ۲۰۱۲ از سوی این مجله معرفی شد. فرهادی در سال ۲۰۱۲ در فهرست ۱۰۰ متفکر جهان فارن پالیسی قرار گرفت.به گفته خود وی؛علت بکار بردن سبک خاص؛معماگونه و پر ابهام در فیلم هایش؛ مطالعه برخی رمانهای رئالیستی در دوران نوجوانیش بود.
آثار اصغر فرهادی
سینمایی
| نام فیلم | سال | نویسنده | کارگردان | تهیه‌کننده | مدت | توضیحات و جوایز |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ارتفاع پست | ۱۳۸۰ |  | ابراهیم حاتمی‌کیا | ۱۲۰ دقیقه | فیلمنامه: اصغر فرهادی، ابراهیم حاتمی‌کیا | |
| رقص در غبار | ۱۳۸۱ | | | ۹۵ دقیقه | فیلمنامه: اصغر فرهادی، محمدرضا فاضلی، علیرضا بذرافشان جایزه بهترین فیلم و جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۱ برنده جایزه بهترین کارگردانی و فیلمنامه جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک ۲۰۰۳ برنده جایزه ویژه بهترین فیلم جشنواره فیلم پوسان ۲۰۰۳ نامزد جایزه گئورگ طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو ۲۰۰۳ | |
| شهر زیبا | ۱۳۸۲ | | | ۱۰۱ دقیقه | برنده طاووس طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم هند ۲۰۰۴ برنده جایزه بزرگ جشنواره بین‌المللی فیلم ورشو ۲۰۰۴ برنده جایزهٔ فیپرشی جشنواره فیلم اسپلیت ۲۰۰۵ | |
| چهارشنبه‌سوری | ۱۳۸۴ | | | ۱۰۴ دقیقه | برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۴ برنده بانوی طلایی جشنواره فیلم لاس پالماس ۲۰۰۷ نامزد قرقاول طلایی و برنده قرقاول نقره‌ای جشنواره فیلم کرالا ۲۰۰۶ برنده جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره سه قاره نانت ۲۰۰۶ نامزد صدف طلایی جشنواره سه قاره نانت ۲۰۰۶ فیلم دوم جایزه هیئت داوران جوان جشنواره فیلم لوکارنو ۲۰۰۶ برنده هوگو طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو ۲۰۰۶ نامزد جایز منتقدین جشنواره فیلم هامبورگ ۲۰۰۶ نامزد یوزپلنگ طلایی جشنواره فیلم لوکارنو ۲۰۰۶ | |
| کنعان | ۱۳۸۶ | | مانی حقیقی | ۱۰۰ دقیقه | فیلمنامه: اصغر فرهادی، مانی حقیقی | |
| دایره زنگی | ۱۳۸۶ | | پریسا بخت‌آور | ۱۱۰ دقیقه | فیلمنامه: اصغر فرهادی | |
| محاکمه در خیابان | ۱۳۸۷ | | مسعود کیمیایی | ۹۸ دقیقه | نویسنده: مسعود کیمیایی با همکاری اصغر فرهادی | |
| درباره الی | ۱۳۸۷ | | | | ۱۱۹ دقیقه | جایزه بهترین کارگردانی و جایزه ویژه تماشاگران جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۷ نامزد خرس طلایی و برنده خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی جشنواره بین‌المللی فیلم برلین ۲۰۰۹ بهترین فیلم داستانی جشنواره فیلم ترایبکا ۲۰۰۹ جایزه قرقاول طلایی جشنواره فیلم کرالا ۲۰۰۹ جایزه نتپک جشنواره بین‌المللی فیلم بریزبن ۲۰۰۹ جایزه بهترین فیلم روزنامه استاندارد جشنواره بین‌المللی فیلم وین ۲۰۰۹ نامزد هوگو طلایی بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو ۲۰۰۹ برنده جایزه ویژه هیئت داوران و جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک ۲۰۰۹ برنده جایزه استاندار داوران ویناله ۲۰۰۹ نامزد جایزه بهترین بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه جوایز فیلم آسیا ۲۰۱۰ جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی فیلم سیاتل ۲۰۱۰ جایزه اتحاد رسانه‌های اروپا ۲۰۱۱ |
| جدایی نادر از سیمین | ۱۳۸۹ | | | | ۱۱۹ دقیقه | برنده جایزه بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۹ جایزه بهترین فیلم و کارگردانی جشن خانه سینما ۱۳۹۰ برنده خرس طلایی بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم برلین ۲۰۱۱ برنده جایزه کلیسای جهانی جشنواره بین‌المللی فیلم برلین ۲۰۱۱ برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم سیدنی ۲۰۱۱ بهترین فیلم مستقل خارجی جوایز مستقل فیلم بریتانیا ۲۰۱۱ برنده جایزه آرنا طلایی جشنواره فیلم پولا ۲۰۱۱ نامزد جایزه ستلایت بهترین فیلم ۲۰۱۱ جایزه محبوب‌ترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم ملبورن ۲۰۱۱ برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم سیدنی ۲۰۱۱ برنده جایزه بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان حلقه منتقدان فیلم نیویورک و هیئت ملی بازبینی فیلم ۲۰۱۱ برنده جایزه اوترا جشنواره فیلم سن‌سباستین ۲۰۱۱ برنده جایزه بترین فیلم خارجی زبان جشنواره فیلم ونکوور ۲۰۱۱ برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم زردآلوی طلایی ایروان ۲۰۱۱ برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان جشنواره‌های ریگا و اسلو ۲۰۱۱ برنده طاووس نقره‌ای جشنواره فیلم بین‌المللی هند ۲۰۱۱ برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم کانزاس ۲۰۱۱ بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم شیکاگو ۲۰۱۱ برنده خرس طلایی مجموع بازیگران جشنواره بین‌المللی فیلم برلین ۲۰۱۱ برنده جایزه بهترین فیلم خارجی‌زبان جایزه گلدن گلوب ۲۰۱۲ برنده جایزه بهترین فیلم خارجی جایزه سزار ۲۰۱۲ برنده جایزه اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان ۲۰۱۲ نامزد جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اصلی ۲۰۱۲ نامزد جایزه بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان جوایز بفتا ۲۰۱۲ برنده جایزه بهترین فیلم غیر آمریکایی جوایز بودیل ۲۰۱۲ برنده جایزه بهترین فیلم مستقل انجمن منتقدان فیلم آنلاین ۲۰۱۲ برنده جایزه سزار بهترین فیلم خارجی زبان ۲۰۱۲ برنده جایزه دیوید دی دوناتلو ۲۰۱۲ جایزه اتحاد رسانه‌های اروپا ۲۰۱۲ برنده جایزه مستقل اسپریت بهترین فیلم خارجی زبان ۲۰۱۲ برنده جایزه بهترین فیلم نامه جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک ۲۰۱۲ برنده جایزه بهترین فیلمنامه سال انجمن منتقدان فیلم لندن ۲۰۱۲ برنده جایزه بهترین فیلم انجمن منتقدان فیلم لس آنجلس ۲۰۱۲ |
| گذشته | ۱۳۹۱ | | | ۱۳۰ دقیقه | برنده جایزه کلیسای جهانی جشنواره فیلم کن ۲۰۱۳ جایزه بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان هیئت ملی بازبینی فیلم ۲۰۱۳ برنده جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره بین‌المللی فیلم دوربان ۲۰۱۳ فیلم دوم حلقه منتقدان فیلم نیویورک ۲۰۱۳ نامزد جایزه بهترین فیلم بین‌المللی جایزه ستلایت ۲۰۱۳ برنده جایزه ویژه تماشاگران جشنواره فیلم اسلو جنوبی ۲۰۱۳ نامزد گلدن گلوب بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان ۲۰۱۴ نامزد جایزه بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان انجمن منتقدان فیلم آنلاین ۲۰۱۴ نامزد جایزه سزار بهترین فیلم ۲۰۱۴ نامزد جایزه سزار بهترین کارگردانی ۲۰۱۴ نامزد جایزه سزار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی ۲۰۱۴ نامزد بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم گرجستان، نیویورک، یوتا و سان فرانسیسکو ۲۰۱۴ نامزد جوایز لومیر، دلوس ۲۰۱۴ | |
| فروشنده | ۱۳۹۴ | | | | ۱۲۵ دقیقه | برنده تندیس زرین بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه و بهترین کارگردانی جشن خانه سینما ۱۳۹۶ نامزد نخل طلا جشنواره فیلم کن ۲۰۱۶ برنده جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم کن ۲۰۱۶ جایزه بهترین فیلم بین‌المللی جشنواره بین‌المللی فیلم مونیخ ۲۰۱۶ برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن ملی نقد فیلم آمریکا ۲۰۱۶ برنده جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران جشنواره جهان سینمای آمستردام ۲۰۱۶ برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان هیئت ملی بازبینی فیلم ۲۰۱۶ نامزده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم واشینگتن دی‌سی ۲۰۱۶ دومین فیلم محبوب بین‌المللی جشنواره فیلم ونکوور ۲۰۱۶ هوگو نقره‌ای، جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو ۲۰۱۶ جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم سمینسی ۲۰۱۶ نامزد جایزه گلدن گلوب بهترین فیلم خارجی‌زبان ۲۰۱۷ برنده جایزه اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان ۲۰۱۷ برنده جایزه ستلایت بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان ۲۰۱۷ جایزه بهترین فیلمنامه جوایز آسیایی ۲۰۱۷ |
| همه می‌دانند | ۱۳۹۷ | | | ۱۳۰ دقیقه | نامزد نخل طلا جشنواره کن ۲۰۱۸ نامزد جایزه فیلم منتخب مردم جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو ۲۰۱۸ جایزه فروز بهترین فیلم ۲۰۱۹ نامزد جایزه گویا بهترین فیلم ۲۰۱۹ نامزد جایزه گویا بهترین کارگردانی ۲۰۱۹ نامزد جایزه گویا بهترین فیلمنامه غیراقتباسی ۲۰۱۹ | |
| قهرمان | ۱۳۹۹ | | | | ۱۲۷ دقیقه | جایزه بزرگ هیئت داوران از جشنواره فیلم کن جایزه بهترین کارگردانی از آسیاپاسیفیک |
تلویزیونی
| نام مجموعه تلویزیونی | سال | نویسنده | کارگردان | تهیه‌کننده | تعداد قسمت‌ها | توضیحات |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ماه مهربان | ۱۳۷۵ | | بهروز بقایی | این سریال، اولین سریالی بود که از شبکه تهران (۵) پخش شد. | ||
| چشم‌به‌راه | ۱۳۷۷ | | | | ۲۶ قسمت | یکی دیگر از نویسندگان آن محمدرضا عرفانی بود. کارگردان تلویزیونی: مهتاج نجومی بود و از شبکه تهران پخش شد. |
| پزشکان | ۱۳۷۷ | | مسعود کرامتی | شرکت فیلم‌امروز | ۱۳ قسمت | شبکه ۳ |
| مجتمع مسکونی فرخ و فرج | ۱۳۷۷ | | در نوروز ۱۳۷۸ از شبکه ۲ پخش شد. | |||
| روزگار جوانی | ۱۳۷۷ | | شاپور قریب اصغر توسلی | اصغر توسلی | فیلمنامهنویس فصل نخست اصغر فرهادی بود که در فصل دوم سریال، علی‌اکبر محلوجیان جایگزین وی گردید. از شبکه تهران پخش شد. | |
| داستان یک شهر ۱ | ۱۳۷۸ | | | | شبکه تهران | |
| داستان یک شهر ۲ | ۱۳۸۰ | | | | نویسندگان سریال، اصغر فرهادی و علیرضا بذرافشان بودند و از شبکه تهران پخش شد. | |
| یادداشتهای کودکی | ۱۳۸۰ | | پریسا بخت آور | – | ۲۵ قسمت | نویسنده سریال و همچنین خواننده تیتراژ، اصغر فرهادی و از شبکه تهران پخش شد. |
| پشت کنکوری‌ها | ۱۳۸۱ | | پریسا بخت آور | – | ۲۵ قسمت | سریال بر اساس فیلمنامه‌ای از اصغر فرهادی و محمدرضا فاضلی ساخته شد.در رمضان ۱۳۸۱ از شبکه تهران پخش شد. |
مروری بر آثار اصغر فرهادی
ارتفاع پست (۱۳۸۰)/ شروع فیلم نامه نویسی و از آثار اصغر فرهادی
اصغر فرهادی فعالیت‌های سینمایی و حرفه‌ای خود را به عنوان فیلمنامهنویس در دوازدهمین ساخته سینمایی ابراهیم حاتمی‌کیا یعنی ارتفاع پست آغاز کرد. فرهادی دوران کارگردانی خود را در کمتر از یک سال پس اکران فیلم ارتفاع پست آغاز نمود.
رقص در غبار (۱۳۸۱) از آثار اصغر فرهادی/ امیدوارکننده در شروع و شکست‌خورده در گیشه
اصغر فرهادی دوران کارگردانی خود را در کمتر از یک سال پس اکران فیلم «ارتفاع پست» و با فیلم سینمایی ۹۵ دقیقه‌ای «رقص در غبار» آغاز کرد. فیلم سینمایی «رقص در غبار» که لقب اولین فیلم بلند اصغر فرهادی را یدک می‌کشد، توانست با نگاه متفاوت محمدرضا فاضلی و علیرضا بذرافشان به عنوان نویسنده و اصغر فرهادی به عنوان نویسنده و کارگردان به عنصر نامطلوب طلاق و مشکلات زندگی مشترک، نه تنها استقبال عمومی، بلکه نظر مثبت داوران جشنواره‌های خانه سینما، پوسان، فجر، مسکو و آسیا پاسیفیک را جلب کرده و موفق به دریافت جایزه‌های متعددی از جمله بهترین کارگردان از جشنواره آسیا پاسیفیک، بهترین فیلمنامه از جشن خانه سینما و بهترین فیلم از جشنواره فیلم فجر را کسب کند.
فیلم داستان جوانی به نام نظر (یوسف خداپرست) را روایت می‌کند که در اتوبوس عاشق دختری به نام ریحانه (باران کوثری) می‌شود و با او ازدواج می‌کند اما پس از مدتی به دلیل شنیدن حرف‌هایی که مردم در مورد مادر ریحانه (نوبر قنیریان) می‌زنند از ریحانه طلاق می‌گیرد، برخلاف آثار بعدی فرهادی اینجا او تنها فیلمی در حد و اندازه‌های سینمای ایران ساخته و هر چند فیلم جای پای فرهادی را در سینمای ایران کمی محکم می‌کند اما به جز شخصیت پیرمرد (فرامرز قریبیان) که یک سر و گردن از بقیه‌ی اجزای فیلم بهتر است هیچ دست‌آورد هنری خاصی برای فرهادی ندارد.
شهر زیبا (۱۳۸۲)از آثار اصغر فرهادی/ تلاش برای ادامه دادن
دومین اثر سینمایی اصغر فرهادی در مقام کارگردان، فیلم سینمایی «شهر زیبا» محصول سال ۱۳۸۲ است.اصغر فرهادی برای دومین ساخته سینمایی‌اش به سراغ ترانه علیدوستی رفت که در سال ۱۳۸۰ با «من ترانه پانزده سال دارم» یک شبه ره صدساله رفته بود.بار دیگر فرامرز قریبیان فرهادی را همراهی کرد و مانند «رقص در غبار» اینبار هم نقش اصلی مرد هم به یک نوجوان تازه‌کار رسید: بابک انصاری. آهو خردمند و فرهاد قائمیان دیگر بازیگران دومین فیلم اصغر فرهادی بودند.
فیلم داستان جوانی به نام اعلا (بابک انصاری) را روایت می‌کند که پس از آزادی از زندان برای کمک به دوستش اکبر (حسین فرضی‌زاده) و نجات او از طناب دار به همراه خواهر اکبر (ترانه علیدوستی) تلاش می‌کند تا از شاکیان اکبر رضایت بگیرد.
موضوع اعدام نوجوانانی که قبل از ۱۸ سالگی مرتکب جنایت شده‌اند و بعد از تولد ۱۸ سالگی‌شان حکم اعدام‌شان اجرا می‌شود همواره یکی از موضوعات مهم و ملتهب اجتماعی بوده است که با رسانه‌ای شدن تبدیل یه یکی از موضوعات داغ رسانه می‌شود و اصغر فرهادی در دومین فیلمش به سراغ چنین موضوعی رفته، شهر زیبا هر چند برخلاف رقص در غبار در ایران جوایز کمتری دریافت کرد اما حضور آن در جشنواره فیلم ورشو و برنده شدن جایزه بزرگ این جشنواره آغازی بود برای حضور فرهادی کارگردان در جشنواره‌های معتبر غربی.
چهارشنبه سوری (۱۳۸۴) از آثار اصغر فرهادی/ اولین نگاه به طبقه‌ی متوسط
اصغر فرهادی پس از دو سال وقفه، در سال ۱۳۸۴ با فیلم «چهارشنبه‌سوری»، یکی از موفق‌ترین ساخته‌های خود، باری دیگر به پرده نقره‌ای بازمی‌گردد. سومین فیلم اصغر فرهادی کارگردان، داستان افرادی را در روز چهارشنبه سوری روایت می‌کند، روح انگیز (ترانه علیدوستی) صبح چهارشنبه سوری به خانه‌ی زوجی (هدیه تهرانی و حمید فرخ‌نژاد) می‌رود تا خانه‌ی آن‌ها را تمیز کند اما مژده (هدیه تهرانی) را در حالتی غریب پیدا می‌کند، او مشکوک است که همسرش (حمید فرخ‌نژاد) به او با زن همسایه (پانته‌آ بهرام) خیانت می‌کند و برای به دنبال اثبات این موضوع است.
این فیلم از این باب در کارنامه‌ی فرهادی اهمیت دارد که در آن به زندگی و مشکلات طبقه‌ی متوسط پرداخته می‌شود که فرهادی در فیلمهای بعدی خود نیز به سراغ آن رفت. در ضمن هر چند پایان این فیلم هم مانند بیشتر فیلمهای آقای اصغر فرهادی باز است اما سرنوشت نهایی زوج این فیلم را در تیتراژ فیلم جدایی نادر از سیمین مشاهده کرده، فقط کافی است به شناسنامه‌هایی که نشان داده می‌شوند کمی دقت کنید.
کنعان (۱۳۸۶) از آثار اصغر فرهادی
وی دو سال بعد به عنوان نویسندهٔ فیلمنامه با مانی حقیقی همکاری کرد و فیلم‌نامهٔ کنعان را نوشت. کنعان فیلم پر سکانسی است که از لحظاتی ساده آغاز می‌شود، به اوج می‌رسد و ناگهان به اعماق کلیشه می‌افتد. اما باز هم کنعان با همهٔ میزانسن‌های زیبایش و موسیقی متنی مناسب لحظاتش، اتفاق خوبی در سینما بود.
فیلم سینمایی کنعان که از حضور بازیگران از جمله محمدرضا فروتن ، حسن معجونی ، افسانه بایگان و ترانه علیدوستی بهره می‌برد، روایتگر بلندپروازی‌های مینا، همسر و دانشجوی پیشین مرتضی، برای تحصیل در کانادا و جدایی از همسرش است که این موضوع با مخالفت‌های مرتضی و اطلاع مادر بیمارش ابعاد تازه‌ای پیدا می‌کند.
دایره زنگی (۱۳۸۶) از آثار اصغر فرهادی
دایره زنگی محصول سال ۱۳۸۷، به عنوان اولین تجربه سینمایی پریسا بخت‌آور همسر وی از ذوق هنری و استعداد نویسندگی اصغر فرهادی در مقام نویسنده بهره می‌برد. دایره زنگی برخلاف فیلم‌نامه‌های گذشته او قالب و پوسته طنز را به همراه دارد اما این تغییر رویکرد هم نتوانسته‌است که زیرلایه‌های اجتماعی و رئالیستی اصغر فرهادی را حتی کم‌رنگ کند. این فیلم مورد توجه عموم و گیشه قرار گرفت.
فیلم سینمایی «دایره زنگی» که عضو باشگاه میلیاردی‌های سینمای ایران است، طنز را نه با هدف خندان بلکه در جهت تاریک‌تر و سیاه‌تر کردن زشتی‌های جامعه به خدمت خود درآورده است.
این فیلم که از هنرنمایی بازیگران باسابقه طنز ایران از جمله مهران مدیری، امین حیایی و محمدرضا شریفی‌نیا بهره می‌برد، داستان سفر محمد و شیرین به ناشناخته‌های شمال شهر تهران و تلاش‌های این دو برای تامین هزینه صافکاری ماشین پدر شیرین که بدون اجازه از خانه بیرون آورده و تصادف کرده است را روایت می‌کند.
محاکمه در خیابان (۱۳۸۷) از آثار اصغر فرهادی
هفتمین تجربه سینمایی اصغر فرهادی، همکاری با مسعود کیمیایی و در قالب فیلم محاکمه در خیابان محصول سال ۱۳۸۷ رقم خورد.این فیلم در چندین اپیزود با مضامین مختلف اجتماعی از جمله انتقام روایت می‌شود و تأثیر اصغر فرهادی در تغییر نگرش مسعود کیمیایی در سبک نگارش فیلمنامه و روایت غیرخطی به خوبی مشهود است.
فیلم سینمایی «محاکمه در خیابان» شاید برای آن دسته از مخاطبین که مسعود کیمیایی را با فیلمهای «گوزن‌ها»، «رضا موتوری» و «قیصر» می‌شناسد، جذابیت‌های فیلمهای قبلی این کارگردان را نداشته باشد، اما بدون شک آغازگر راهی است که شخصیت‌ها بیشتر دارای خلق و خوی انسانی و سمبلیک هستند.
گویا مسعود کیمیایی و اصغر فرهادی به جای آنکه اعمال قهرمانانه و سرگرمی را ارائه کنند، تلاش کرده‌اند برگی از دفتر اجتماع را ورق بزنند و در جهت تغییر فرهنگ غلط قضاوت و نتیجه‌گیری لحظه‌ای و بی‌پایه و اساس قدم بردارند.
داستان فیلم سینمایی «محاکمه در خیابان» به این شرح است که امیر در روز ازدواجش متوجه روابط گذشته همسرش می‌شود و در پی کشف حقیقت می‌رود. در همین زمان مردی به نام نکویی که کارخانه‌دار ورشکسته است، توسط دوستش که با همسر نکویی روابط پنهانی دارد به قتل می‌رسد. از این مرحله فیلم وارد فعل و انفعلاتی می‌شود که بدون شک مشاهده آن خالی از لطف نیست.
درباره الی (۱۳۸۷) از آثار اصغر فرهادی / ماجرا یا درباره الی، مسئله این است
به اعتقادی برخی از منتقدین و سینه‌فیل‌ها اولین شاهکار اصغر فرهادی که برخی حتی آن را بهترین فیلم او نیز می‌دانند، درباره‌ی الی داستان تعدادی دوست را روایت می‌کند که برای تفریح با دوستان تازه از آلمان برگشته‌شان احمد (شهاب حسینی) به شمال می‌روند و در این بین مربی مهد کودکی به نام الی (ترانه علیدوستی) را نیز دعوت می‌کنند تا آن دو را با هم آشنا کنند. ماجرای فیلم اما از زمانی شروع می‌شود که الی در دریا گم می‌شود و این موضوع باعث می‌شود که این گروه شروع به قضاوت و تهمت‌زنی به یکدیگر بکنند و با رسیدن نامزد الی (صابر ابر) آن‌ها از ترس دروغ‌های عجیبی را به الی نسبت می‌دهند.
اصغر فرهادی در این فیلم نیز مانند فیلمهای قبلیش به مسئله‌ی قضاوت و اتهام‌زنی میان شخصیت‌ها می‌پردازد اما به گونه‌ای عمل می‌کند که مخاطب را نیز درگیر این قضاوت می‌کند. این فیلم هر چند بیننده را یاد شاهکار بزرگ میکل‌آنجلو آنتونیونی ماجرا (۱۹۶۰) می‌اندازد، اما برخلاف اثر مدرن آنتونیونی فیلم فرهادی ماجرای گم شدن شخصیتش را رها نمی‌کند.
درباره الی فرهادی را برای اولین بار به عنوان یک فیلمساز مهم به جهان معرفی کرد، حضور فیلم در جشنواره برلین و بردن جایزه خرس نقره‌ای برای بهترین کارگردانی و حضور موفق در دیگر جشنواره‌های بین‌المللی و نقدهای بسیار مثبت و تمجیدهای مختلف تنها فرهادی را برای موفقیت‌های بعدی خود آماده می‌کرد، برای مثال دیوید بوردول منتقد و نظریه‌پرداز مشهور سینمایی و یکی از مولفان کتاب‌های مشهور تاریخ سینما و هنر سینما بعد از مشاهده‌ی این فیلم آن را «بهترین فیلم سال جهان تا به اینجا» نامید.
جدایی نادر از سیمین (۱۳۸۹) از آثار اصغر فرهادی/ اسکار در دستان مرد ایرانی
شاید معروف‌ترین فیلم اصغر فرهادی و فیلمی که او را به سینماروهای عادی جهان نیز معرفی کرد، موضوع فیلم با توجه به اسم آن مشخص است، نادر (پیمان معادی) و سیمین (لیلا حاتمی) می‌خواهند از یکدیگر جدا شوند چرا که سیمین قصد مهاجرت دارد اما نادر نه علاقه‌ای به مهاجرت دارد و نه می‌خواهد پدر آلزایمری‌اش (علی‌اصغر شهبازی) را تنها بگذارد، همچنین دختر آن‌ها، ترمه (سارینا فرهادی) نیز باید تصمیم بگیرد که می‌خواهد با کدام یک از آن‌ها زندگی کند، همچین حضور پرستار راضیه (ساره بیات) پرستار پدر نادر در خانه‌ی آن‌ها و سقط شدن ناگهانی جنینش و ماجراهایی که بین او و همسرش حجت (شهاب حسینی) رخ می‌دهد نیز ماجرا را برای نادر و سیمین بیش از پیش پیچیده می‌کند.
توضیح دادن در مورد این فیلم و جوایزی که برنده شده و ماجرهایی که پشت سر گذرانده خود مطلبی جداگانه می‌طلبد اما فکر می‌کنم اشاره کردن تنها به دو موضوع مهم برای اثبات اینکه جدایی نادر از سیمین فیلم مهم و خوبی است کافی باشد، یکی اینکه راجر ایبرت منتقد معروف آمریکایی در پایان سال ۲۰۱۱ فیلم را به عنوان بهترین فیلم سال انتخاب کرد و اینکه وودی آلن که شب اسکار مانند همیشه حضور نداشت تا این بار اسکار بهترین فیلمنامه اورجینال برای فیلم نیمه شب در پاریس (۲۰۱۱) با خود به خانه ببرد به تام برنارد از مدیران پخش استودیوی سونی پیکچرز گفته بود که «به نظر او جدایی بهترین فیلم سال است و باقی موارد مربوط به جوایز هستند.»
گذشته (۱۳۹۱/۲۰۱۳) از آثار اصغر فرهادی / اولین فیلم در خارج و حضور در جشنواره کن
تنها یک سال بعد از موفقیت‌های چشم‌گیر جدایی نادر از سیمین (۱۳۸۹) فرهادی به سراغ اولین پروژه‌ی بین‌المللی‌اش رفت، گذشته داستان احمد (علی مصفا) را روایت می‌کند که به پاریس می‌رود تا از همسرش مارین (برنیس بژو) جدا شود اما متوجه می‌شود که همسرش با مردی به نام سمیر (طاهر رحیم) رابطه دارد در حالی که سلین همسر اول سمیر در بیمارستان و در کما به سر می‌برد. گذشته بار بزرگی را بر دوش خود دارد، یکی از مهمترین آثار تولید مشترک سینمای ایران با یک کشور غربی تا به آن روز به شمار می‌رفت که کارگردانی برنده اسکار آن را ساخته بود، حتی اگر برنده شدن در اسکار را در نظر نگیریم انتظارات و کنجکاوی‌ها از فیلم جدید اصغر فرهادی به نهایت خود رسیده بودند، مشخصا گذشته در مقایسه با جدایی نادر از سیمین (۱۳۸۹) فیلم بهتر و حتی مهم‌تری نیست اما نتیجه‌ی یک فیلم تماشایی اما قدرنادیده است که شاید به خاطر مقایسه با فیلم قبلی فرهادی هیچگاه نتوانست حداقل در ایران به مقامی که لایقش است برسد، فیلم در حالی که خارج از ایران عمدتا با نقدهای مثبت روبرو شد که در ایران منتقدان آن را فیلمی متوسط یافتند و امروزه نیز کمتر کسی به این فیلم اشاره می‌کند در حالی که گذشته یکی از جذاب‌ترین و بهترین آثار اصغر فرهادی است.
فروشنده (۱۳۹۴) از آثار اصغر فرهادی/ دومین اسکار؛ بالاخره چه شد، سیاست برد یا هنر؟
فرهادی در حالی هفتمین فیلمش را ساخت که تبدیل به یک فیلمساز بین‌المللی و معروف شده است، فروشنده با نام قبلی برسد به دست آهو داستان رعنا (ترانه علیدوستی) و عماد (شهاب حسینی) را روایت می‌کنند که به دلیل نشست زمین در کنار خانه‌ی‌شان مجبور می‌شوند به یک واحد کوچک نقل مکان کنند که قبلا در اختیار زنی به نام آهو بوده.
یک شب و پس از اجرای نمایش مرگ فروشنده که رعنا و عماد بازیگران آن هستند رعنا زودتر به خانه می‌رود و پس از به صدا درآمدن زنگ آیفون در را باز می‌کند در حالی که نمی‌داند چه کسی پشت در است. فیلم با هوشمندی تمام به اینکه دقیقا چه اتفاقی برای رعنا افتاده است به بیننده پاسخ درستی نمی‌دهد و در تمامی فیلم و مشخصا پایان بندی آن این سوال و تعلیق برای او وجود دارد که چه اتفاقی افتاده، فروشنده در حالی دومین اسکار فرهادی را در بخش بهترین فیلم خارجی زبان برای او به ارمغان آورد که برخی از منتقدین و تماشاگران جایزه‌ی او را سیاسی و نتیجه‌ی اقدامات رئیس جمهور آمریکا می‌دانستند.
همه می‌دانند (۲۰۱۸) از آثار اصغر فرهادی / افول یا آغاز دورانی تازه
تنها فیلم نمایش داده نشده‌ی فرهادی در داخل ایران پرستاره‌ترین فیلم او نیز هست، فیلم داستان حضور لورا (پنه‌لوپه کروز) و دختران و پسرش برای حضور در عروسی خواهرش (اینما کوئستا) است. در این بین لورا با پاکو (خاویر باردم) عشق قدیمیش روبرو می‌شود و ماجراهایی همسر لورا، آلخاندرو (ریکاردو داردن) را از بوئنوس آیرس به شهری کوچک در اطراف مادرید می‌آورد.
فیلم به عنوان فیلم افتتاحیه جشنواره کن انتخاب شد و به گفته‌ی منتقدان حاضر در این نمایش توانست طلسم فیلمهای بد افتتاحیه‌ی کن را بشکند و هر چند آن طور که برخی انتظار داشتند خاطرات خوب فیلمهای قبلی را تکرار کند اما کمتر کسی می‌تواند منکر این شود که فرهادی همچنان در ساختار فیلمنامه، میزانسن و کار با دوربین و نور و بازی گرفتن یک کارگردان و نویسنده‌‌ای سطح بالا است.
قهرمان (۱۳۹۹) از آثار اصغر فرهادی/ برنده جایزه بزرگ جشنواره کن ۲۰۲۱
قهرمان نهمین فیلم بلند اصغر فرهادی است. در تهیه‌کنندگی این اثر الکساندر ماله-گی همکاری داشته‌است. این فیلم در شیراز، ایران فیلم‌برداری شده‌است و موضوعی اجتماعی را روایت می‌کند. در این فیلم امیر جدیدی، محسن تنابنده، فرشته صدرعرفایی، سارینا فرهادی و سحر گلدوست ایفای نقش می‌کنند. این فیلم در ۲۹ مهر ماه ۱۴۰۰ به عنوان نماینده سینمای ایران برای رقابت در نود و چهارمین دوره جوایز اسکار معرفی شد.
قهرمان برای نخستین بار در ۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۱ در جشنوارهٔ فیلم کن ۲۰۲۱ به نمایش درآمد. این فیلم مشترکاً با کوپه شماره ۶ ساختهٔ یوهو کاسمانن موفق به کسب جایزه بزرگ هیئت داوران از جشنواره کن شد.
ساخته جدید اصغر فرهادی توانست بازخوردهای بسیار مثبتی را از سوی منتقدین کسب کند و رضایت ۱۰۰ درصدی منتقدین سایت راتن تومیتوز را به‌دست آورد. بسیاری از اهالی سینما فیلم قهرمان را یکی از شانس‌های اصلی کسب جایزه اسکار نه‌تنها در بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان که در بخش‌های دیگر همچون بهترین فیلمنامه و بهترین کارگردانی می‌دانند.
نگاهی به تعداد مخاطبان آثار اصغر فرهادی به عنوان فیلمنامهنویس
- در میان آثار اصغر فرهادی به عنوان نویسنده فیلمنامه در آن‌ها حضور داشته، «دایره زنگی» بیشترین تماشاگر را به سالن‌های سینما کشانده. این فیلم که ساخته همسر فرهادی (پریسا بخت آور) است، نوروز سال ۱۳۸۷ اکران شد و بیش از یک میلیون تماشاگر را جذب سالن‌های سینما کرد و در رده چهارم جدول پربیننده‌ترین‌های سال قرار گرفت.
- همچنین فیلم «ارتفاع پست» ساخته ابراهیم حاتمی کیا که فیلمنامه آن را فرهادی و حاتمی کیا به طور مشترک با هم نوشته بودند در سال ۱۳۸۱ اکران عمومی شد و بیش از ۸۰۰ هزار مخاطب داشت و رتبه هشتم جدول پربیننده‌ترین‌های سال را به دست آورد.
- «کنعان» ساخته مانی حقیقی با فیلمنامه‌ای نوشته او و اصغر فرهادی در سال ۱۳۸۷ (سال اکران «دایره زنگی») به نمایش درآمد و بیش از ۵۲۰ هزار نفر به دیدن فیلم رفتند و جایگاه دهم جدول پرتماشاگرترین فیلمهای سال به فیلم مانی حقیقی رسید.
- و در نهایت فیلم «محاکمه در خیابان» ساخته و نوشته مسعود کیمیایی که با طرحی از اصغر فرهادی به نگارش درآمده بود در تاریخ ۲۰ آبان ۱۳۸۸ (سال نمایش «درباره الی…») اکران شد و نزدیک به ۴۲۰ هزار نفر از فیلم دیدن کردند و رتبه چهاردهم جدول پربیننده‌ترین‌های سال به فیلم کیمیایی تعلق گرفت.
نظرات افراد مهم سینما درباره اصغر فرهادی
تاثیرگذاری آثار اصغر فرهادی در سینمای جهان به‌قدری زیاد است که چهره‌های مطرح این مدیوم بزرگ راهی به‌جز تحسین کردن او جلوی خود نمی‌دیدند. نظرات چهره‌های برجسته سینما درباره اصغر فرهادی به‌گونه‌ای است که گویا درباره یکی از بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین کارگردان‌های تاریخ سینما صحبت می‌کنند که البته می‌تواند گزاره‌ای کاملا درست و صحیح تلقی شود.
برخی از مهمترین نظرات افراد مهم سینما را درباره اصغر فرهادی می‌توانید اینجا بخوانید:
رابرت دنیرو، برنده دو جایزه اسکار و یکی از بهترین بازیگران مرد تاریخ سینما درباره اصغر فرهادی گفت:
«اصغر فرهادی فیلم درباره الی را با داستانی تاثیرگذار و مسحورکننده ساخته است. داستان این فیلم باعث می‌شود تا درباره الی مرزهای جهانی را از بین ببرد و درک ما از دنیای اطرافمان و مشکلات مشترکمان را عمیق‌تر کند».
مریل استریپ، برنده سه جایزه اسکار و یکی از بهترین بازیگران زن در تاریخ سینما درباره اصغر فرهادی گفت:
«اصغر فرهادی با ساخت فیلم جدایی نادر از سیمین کاری کرد که بسیاری از هیئت‌های دیپلماتیک و روزنامه‌های بزرگ قادر به انجام آن نیستند. او با این فیلم دوست‌داشتنی به ما اجازه داد تا خودمان را در آیینه زندگی دیگران ببینیم و مشکلات یکدیگر را بهتر درک کنیم؛ مشکلاتی مشترک درباره انسانیت. این اتفاق یک اتفاق بزرگ و سیاست‌مدارانه است. آثار اصغر فرهادی از لحاظ قاب سینمایی نه‌تنها شگفت‌انگیز که بسیار تاثیرگذار هستند».
پنه‌لوپه کروز
«بدون شک اصغر فرهادی درحال‌حاضر یکی از بهترین کارگردان‌های سینما قلمداد می‌شود».
جیک جیلنهال
«عاشق فیلم جدایی نادر از سیمین هستم. اصغر فرهادی نه‌تنها یکی از بهترین که یکی از تاثیرگذارترین کارگردان‌های دو دهه اخیر سینما به‌شمار می‌رود».
نظرات مثبت و تحسین‌های زیادی از جانب چهره‌های برجسته سینما و آثار اصغر فرهادی وجود دارد که همه آن‌ها به‌طور خلاصه از کیفیت و تاثیرگذاری آثار این کارگردان ایرانی سخن می‌گویند. نظر شما درباره اصغر فرهادی، یکی از موفق‌ترین کارگردان‌های ایران و جهان چیست؟
