فیلم هایی با موضوع تجاوز و تعرض در سینمای ایران ؛ از قیصر تا ابلق

فیلم های ایرانی درباره تجاوز را می‌شناسید؟ فکر می‌کنید چند فیلم ایرانی درباره تجاوز ساخته شده‌اند و به این موضوع تلخ و دردناک پرداخته‌اند؟ بیایید با داستان چند فیلم سینمایی ایرانی در مورد تجاوز در این مقاله آشنا شویم.

در روزهای اخیر موج افشاگری‌ها علیه متجاوزین به دختران و زنان ایرانی داغ شده و حتی افشاگری‌ها به میان پسرانی که در مقطعی از زندگی‌شان مورد تجاوز و تعرض قرار گرفتند هم رسیده است. هموطنانی که به دلیل بسیاری از آموزه‌های غلط فرهنگی، اجتماعی و عرفی سال‌ها نتوانسته بودند لب به سخن بگشایند و درد خود را با دیگران در میان بگذارند. آنها سال‌ها درد را با خود حمل کردند و از جنایتی که بر سرشان آوار شده دم نزدند تا مبادا خودشان مورد قضاوت و سرزنش قرار بگیرند. حالا در فضای مجازی به خصوص توئیتر، خیلی‌ها نام و هویت متجاوزین را افشا کرده‌اند و غم‌انگیز اینکه بسیاری از متجاوزین از میان قشر روشنفکر، فرهنگی و هنری جامعه هستند؛ همان‌ ها که در ظاهر دم از احترام به حقوق زنان می‌زدند، اما به فجیع‌ترین شکل ممکن به حقوق هم‌ نوعان خود تعرض کرده‌اند.

تجاوز و تعرض سوژه مهم بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌های دنیا است. درست است که به دلیل برخی خط قرمزها در کشور ما، معمولا کارگردان‌ها با حساسیت‌های ویژه‌ای سراغ این سوژه‌ها می‌روند و اکثرا هم ماحصل تلاششان با حواشی زیادی رو به‌ رو می‌شود اما با این حال در سینما، تلویزیون و شبکه خانگی، فیلم‌ها و سریال‌های مختلفی درباره تجاوز ساخته شده است.

درحال حاضر فیلم «ابلق» به کارگردانی نرگس آبیار که اخیرا روی پرده رفته، روی سوژه تعرض بنا شده است. به بهانه این فیلم، دست روی فیلم های ایرانی درباره تجاوز و تعرض رفته‌ایم و درباره اینکه هرکدام از چه منظری به این مسئله پرداخته‌اند نوشته‌ایم. لازم به ذکر است فیلم‌هایی مثل «آدم‌برفی»، «هفت ‌و نیم»، «باغ فردوس ساعت پنج بعدظهر» و … یا سریال‌هایی مثل «خسوف»، «رهایم نکن»، «ممنوعه»، «دل» و … هم جزو این آثار مهم هستند.

معرفی فیلم های ایرانی درباره تجاوز

فیلم ابلق از تازه ترین فیلم های ایرانی درباره تجاوز

نرگس آبیار بعد از ساخت چهار فیلم این بار موضوع اصلی اثرش را تعرض خانوادگی گذاشته است.

داستان فیلم در یک محله در حومه شهر رخ می دهد.زنی ساده و زیبا که با همسر و فرزندش زندگی می کند و تمام تلاشش کمک به اقتصاد خانواده است، در خانه ی خودش مورد تعرض قرار می گیرد.نرگس آبیار این فیلم را در شرایطی ساخت که جنبش « من هم » شکل گرفته بود و بسیاری از زنان قصد داشتند سکوت در برابر تجاوز ها و تعرض ها را تمام کنند و برای افشاگری به میدان بیایند. آبیار در ابلق در واقع روی این مسئله تاکید کرده است که در هنگام بروز چنین مسئله ای هم سکوت می تواند آسیب زننده باشد و هم افشاگری.

این فیلم در سی و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت و سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را به دست آورد و در حال حاضر هم روی پرده سینماهاست.

بهرام رادان، الناز شاکردوست، هوتن شکیبا، فاطمه کریمیان، مهران احمدی و گیتی معینی از بازیگران این فیلم می‌باشند.

رئیس فراکسیون زنان مجلس در مورد فیلم ابلق نوشت: نگاه زنانه خانم آبیار به مسئله ⁧‫تأمین امنیت زنان‬⁩ و ارائه نقش صلح‌آفرین و آرامش‌بخش زن در این فیلم قابل تقدیر است. فیلم ⁧‫ابلق‬⁩ را در جمع فعالان حوزه رسانه دیدم؛ علاوه بر فرم مناسب روایت، نگاه زنانه خانم آبیار به مسئله ⁧‫تأمین امنیت زنان‬⁩ و ارائه نقش صلح‌آفرین و آرامش‌بخش زن در این فیلم قابل تقدیر است. ‏ تأمین امنیت زنان از اولویت‌های ماست، در این زمینه بیشتر خواهم نوشت.»

تیزر فیلم ابلق

فیلم قیصر

یکی از مهمترین فیلم های ایرانی درباره تجاوز ، قیصر است ؛ دومین فیلم کارنامه مسعود کیمیایی که سال 1348 ساخته شد و توانست مسیر سینمای ایران را تغییر دهد.

ماجرای فیلم درباره تجاوز به دختری به نام فاطی توسط کریم آب منگل است. فاطی بعد از اینکه مورد تجاوز قرار می گیرد تصمیم به خودکشی می گیرد اما قبل از خودکشی نامه ای برای مادر و برادرانش می نویسد و ماجرا را شرح می دهد. برادرش فرمان که قسم خورده دست به چاقو نبرد بدون سلاح پی انتقام می رود و توسط برادران آب منگل کشته می شود. حالا این قیصر ، برادر دوم است که از جنوب بر می گردد و پاشنه ور می کشد تا انتقام بگیرد.

در این فیلم بازیگرانی چون بهروز وثوقی، ناصر ملک‌مطیعی، جمشید مشایخی، ایران دفتری، پوری بنایی، بهمن مفید، جلال پیشوائیان و شهرزاد در آن نقش آفریده‌اند.

ابراهیم گلستان فیلم را تحسین کرده و گفته ««قیصر» یک فیلم گیرا و شایستهٔ توجه کامل است. اگر این فیلم در حد قریحه و استعداد سازنده‌اش ساخته شده‌بود، یک فیلم برجسته می‌شد. برجستگی کنونیِ فیلم در این است که کار یک قریحهٔ کمیاب است؛ قریحه‌ای که هنوز خود را به رشدی که شایسته‌اش است، نکشانده‌است… «قیصر» یک فیلم گیرا و شایستهٔ توجه کامل است. یک شاهکار کامل نیست؛ هرچند یک اشارهٔ قاطع به یک قریحهٔ نیرومند، یک فال روشن به ممکنات آینده است…»پرویز نوری نیز لحن ستاینده‌ای داشت و نوشت «و حالا قیصر به‌وجود آمده‌است، بعد از بیست سال انتظار، بعد از همهٔ آن «تو بمیری‌ها»، بدبینی‌ها، و بعد از تلاش خستگی‌ناپذیر و قابل ستایش در ایجاد یک سینمای واقعی در ملک.»نجف دریابندی در پاسخ نکته‌گیرانی گفته «می‌گویند که چرا قیصر به کلانتری نرفته‌است تا افسر نگهبان با کمال جدیت به کارش رسیدگی کند؟ سؤال مهملی است. این ازقضا سرگذشت آدمی است که به کلانتری نرفته‌است. آن‌هایی که به کلانتری رفته‌اند، سرگذشت دیگری دارند. اشخاص می‌توانند سرگذشت یکی از این آدم‌ها را روی پرده بیاورند. هرکس پرسید چرا قهرمان آن‌ها به کلانتری رفته‌است، سؤالش به همان اندازه مهمل خواهد بود.»

هوشنگ کاووسی در مقاله‌ای به نام «از داج‌سیتی تا بازارچهٔ نایب‌گربه» سخت به فیلم حمله کرد. او نوشت: «وقتی قیصر را تماشا می‌کنم، وصلت آن را با فیلم فارسی عیان می‌بینم و درمی‌یابم که این فیلم ثمر پیوند بیگانه بیا و غول بیابونی است که در قهوه‌خانهٔ قنبر اتفاق افتاده…»هوشنگ طاهری نیز در مقاله‌ای تند به فیلم تاخت: «قیصر بدون شک ارتجاعی‌ترین فیلمی است که تاکنون در سینمای ایران ساخته شده‌است. کیمیایی با این فیلم خود، درست در حساس‌ترین لحظه‌ای که سینمای مبتذل بومیِ ما در آخرین مراحل حیات خود دست‌وپا می‌زند و می‌رود که به‌یک‌باره در ابتذال روزافزون خود خفه شود، به یاری‌اش می‌شتابد و با انتخاب موضوعی اشک‌انگیز و پرداختی احساساتی، بار دیگر حیاتی نو به این کالبد فاسد می‌دهد…»

شهریار مندنی‌پور روایت سینمایی فیلم را پسندیده: ««قیصر» فیلم است. اگر در روایتِ داستان نقص‌هایی دارد، اما در روایت سینمایی‌اش هنوز هم دیدنی است… «قیصر» بدون در نظر گرفتن تحسین بیهوده و غیرهنریِ تاریخ‌گر، بدون توجه به جذبهٔ توریستیِ آن، مردانگی و روش‌های زیستیِ زیرِبازارچه‌ایِ به‌زوال‌رفته، هنوز دیدنی است، و این به یُمن روایت سینماییِ آن است.»مجید اسلامی نیز سی سال پس از نمایش فیلم گفته: «حالا … راحت‌تر به این موضوع پی می‌بریم که «قیصر» حاصل برخورد شهودیِ یک کارگردان بااستعداد بود با موضوع و فضایی که با آن خیلی خوب آشنا بود، و گروه بسیار خوبی هم در کنارش بود، و همهٔ این‌ها فیلم درخشانی پدیدآورد که می‌توانست هم تماشاگرانش را از سینما راضی به بیرون بفرستد و هم معانی متعددی را به ذهنشان بکشانَد.»

داریوش ارجمند نگاه واقع‌گرا را یکی از دلایل موفقیت فیلم «قیصر» دانسته و با عنوان این‌که این فیلم برخلاف دیگر فیلم‌های آن زمان در وهم و خیال نمی‌گذشت، افزوده‌بود: «این فیلم زندگی واقعی مردم را در ابعادی تکان‌دهنده در مقابل سینمای خیالی به نمایش گذاشت. این فیلم، با استفاده از تکنیک و اندیشه‌ای نو و ارائهٔ بازی‌های خلاقانه به قشر فرودست جامعه و دغدغه‌های آن‌ها پرداخته، که سبب می‌شود تا مخاطب با شخصیت‌های فیلم حس هم‌ذات‌پنداری پیدا کند، و این گامی مؤثر درجهت توجه مردم به این فیلم است.» او با بیان اینکه «دفاع فردی و مبارزهٔ یک‌تنهٔ قیصر در برابر ظلم اعمال‌شده بر طبقه‌ای خاص، در میان مردم بازتاب خوبی داشت»، گفت: «در برهه‌ای که از اوضاع و احوال اجتماع، رفتارهای قشر ویژه‌ای از مردم را مد نظر داشت، کیمیایی توجه خود را به‌سمت عامهٔ مردم متوجه کرد و آن‌ها را به‌تصویر کشید.» داریوش ارجمند، با تأکید بر اینکه «قیصر» موج نویی در سینمای ایران ایجاد کرد، گفت: «هرچند پیش از «قیصر» تلاش‌هایی برای تصویر کردن واقعیت صورت گرفت که حاصل آن فیلم‌هایی چون «خشت و آیینهٔ» ابراهیم گلستان و «شب قوزی» فرخ غفاری بود، اما ازآنجاکه این فیلم‌ها با استقبال مردم همراه نبودند، نتوانستند جریانی را در سینمای ایران ایجاد کنند».

پس از انقلاب ۱۳۵۷ صادق خلخالی گفت: «من عقیده‌ام این است که اگر همه سینماها هم تعطیل شوند، نباید فیلم قیصر (و امثال این‌ها) را به نمایش گذاشت. این فرهنگ و هنر باید تصفیه بشود و افراد ضدانقلاب و خودکامه از آنجا بیرون بروند و احیاناً اگر همه افراد آن مروج فساد هستند، باید در اسرع وقت آن مکان را تعطیل کرد. ما نمی‌توانیم نظاره‌گر ترویج بی‌بندوباری در همه شئونات کشور باشیم و دست روی دست بگذاریم. همان‌طور که با مواد مخدر و ضدانقلاب مبارزه کردیم، با این مفسدین نیز مبارزه خواهیم کرد.»

سکانسی از فیلم قیصر

فیلم جاده قدیم

فیلم جاده قدیم یکی دیگر از فیلم های ایرانی درباره تجاوز است. منیژه حکمت در فیلم جاده قدیم زنی قدرتمند را هم به لحاط جایگاه شغلی و هم شان خانوادگی با مسئله تجاوز رو به رو میکند. در این فیلم متجاوز مشخص نیست. فقط میدانیم زنی به نام مینو که رئیس یکی از شعبات بانک است ، وسط شلوغی های شب عید برای رسیدن به خانه سوار ماشینی می شود اما به مقصد نمیرسد و در حالی پیدا می شود که مورد تجاوز قرار گرفته و به لحاظ روحی و جسمی بسیار آسیب دیده است. از اینجا به بعد فیلم به تغییر حالات روحی و روانی زن بعد از تجاوز و چگونگی مواجهه درست با چنین فردی اشاره دارد.

جاده قدیم سومین فیلم منیژه حکمت بعد از زندان زنان و سه زن است.

منیژه حکمت با فیلم سینمایی «جاده قدیم» تنها بانوی فیلمساز حاضر در بخش سودای سیمرغ سی و ششمین جشنواره فیلم فجر بود.

تیزر فیلم جاده قدیم

فیلم فروشنده یکی از پرجایزه ترین فیلم های ایرانی درباره تجاوز

فروشنده فیلم مهم اصغر فرهادی که جوایز مهمی از جمله اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی و دو جایزه بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر را از جشنواره فیلم کن به دست آورد هم یکی دیگر از فیلم های ایرانی درباره تجاوز است.

زن و شوهری جوان خانه ای قدیمی را اجاره می کنند و درست همان شب اول ، رعنا در حمام خانه اش مورد تعرض مردی مسن قرار می گیرد. همسرش عماد که از قشری فرهنگی است سعی می کند این مسئله را بدون دخالت پلیس و بدون اینکه کسی متوجه ماجرا شود حل کند اما شکسته شدن این حریم ، آنقدر اثر منفی روی ذهنش می گذارد که نمی تواند به راحتی زندگی بگذراند. تغییر رویه می دهد و بالاخره متعرض را شناسایی و علیه او عصیان می کند.

در این فیلم شهاب حسینی و ترانه علیدوستی ایفای نقش می‌کنند. این هفتمین فیلم بلند اصغر فرهادی است که ابتدا برسد به دست آهو نام داشت اما در اواسط فیلم‌برداری نامش تغییر کرد و با عنوان فروشنده اکران شد.

« فروشنده » در مقایسه با فیلمهای قبلی اصغر فرهادی اثر شسته و رفته تر محسوب می شود. در آثار قبلی فرهادی ما شاهد شخصیت های متعددی بودیم که حضور پُررنگی در داستان داشتند اما در « فروشنده » داستان اصلی را تنها از دید دو شخصیت اصلی دنبال می کنیم به از همین جهت می توان این فیلم را جمع و جورترین اثر اصغر فرهادی نیز معرفی کرد. نقطه قوت اصلی « فروشنده » همانند آثار قبلی فرهادی، فیلمنامه دقیق و حساب شده آن است که به استاندارد مناسب سینمای درام رسیده و فیلمسازان داخلی هم در حال تبعیت از قواعد فیلمنامه های او هستند.

فیلمنامه فرهادی با یک شروع غافلگیر کننده آغاز می شود که طی آن ما ساختمانی در حال ریزش را شاهد هستیم که ساکنان در حال خالی کردن آن می باشند. این آغاز طوفانی که با نماهای دوربین روی دست فیلمبرداری شده، توجه تماشاگر را خیلی زود به خود جلب می کند و به اصطلاح او را بر روی صندلی خود میخکوب می کند.

فروشنده روی‌هم‌رفته آرای مثبت فراوانی را از داوران سینمایی به خود اختصاص داد و از استقبال عمومی خوبی نیز برخوردار شد. فیلم در سایت راتن تومیتوز با استناد بر ۱۹۶ نقد نمره ۹۶٪ را دریافت کرده‌است و در سایت متاکریتیک نیز با توجه به ۳۶ رأی امتیاز ۸۵٪ را گرفته‌است.

تیزر فیلم فروشنده

فیلم مستانه

محمد حسین فرح بخش سال 93 در سومین فیلمش سعی کرد به برخی مشکلات در پشت پرده سینما بپردازد. داستان فیلم درباره زنی سوپر استار به نام مستانه بود. او توسط معلم خصوصی خواهرش مورد تجاوز قرار می گیرد. این ستاره سینما با اینکه بسیار سرشناس است اما نمی تواند به خاطر شرایط حاکم بر جامعه از حقوق خود دفاع کند و دست آخر به خاطر علنی کردن این ماجرا موقعیت شغلی اش را هم از دست می دهد.

در این فیلم بازیگرانی چون سحر دولتشاهی، میلاد کی مرام، باران کوثری، فرهاد اصلانی، محمد متوسلانی، آتیلا پسیانی، شادی کرم‌رودی ایفای نقش می‌کنند. سناریوی این فیلم کپی فیلم “ماتیک” Lipstick تولید سال 1976 امریکا است.

مستانه با اینکه سوژه مهمی داشت اما به دلیل پرداخت نا مناسب و تا حدودی شعار گونه اش نتوانست آنطور که باید موفق باشد.

فیلم مستانه با همه ی کاستی هایی که دارد تلاشی برای نمایاندن یک معضل اجتماعی است. اگرچه معتقدم کار بی ایراد کاری است که انجام نشود و می توان از خیلی از اشکالات فیلم چشم پوشی کرد. ولی مسلما راهی وجود دارد که در آثار بعدی این مشکلات کمتر به چشم بخورند . مستانه به موضوع تعرض می پردازد که خواه ناخواه یک مسئله ی تیره در زندگی بسیاری از زنان جهان است . یکی از نکات مثبت ساخته شدن چنین فیلم هایی در واقع انجام رسالت واقعی سینما که مطرح کردن همه ی اتفاقات و حواشی جامعه است می باشد البته به شرط آن که به دور از سیاه نمایی باشد . به خصوص در کشور ما که همیشه حجب و حیای خاصی در مطرح کردن چنین مسائلی وجود دارد و گوش ها و چشم های نازنین مردم عادت به برخورد با چنین آثاری را ندارد . این حجب و حیا ارزشمند است ولی نباید مانع مطرح شدن مشکلات که کمک به حل آن ها می کند شود . از این جهت می توان شجاعت ساخت این فیلم را تحسین کرد .به نظرم بهترین بازی فیلم را میلاد کی مرام دارد که از دو جهت قابل تحسین است . یک آن که شجاعت بازی در چنین نقشی را داشت . این خصلت یک بازیگر خوب است که طوری شما را جذب و همراه نقش کند طوری که حتی در مقطعی از او متنفر باشید .حتی وقتی فیلم تمام شد و از صندلی سینما بلند شدید و میلاد کی مرام خوب از پس این کار برآمده است . تحسین دوم به خاطر بازی کردن این نقش پیچیده و چند لایه است که یک فرد دو قطبی را نشان می دهد که شاید نمود بیرونی شخصیت و منش او به ظاهر فردی فرهیخته و هنرمند باشد ولی می تواند باطنی پلید داشته باشد . خسرو جامی (میلاد کی مرام )مستانه را دوست دارد ولی چون نمی تواند او را همراه خود بپذیرد و شاید به خاطر حضور مستانه در قشر و طبقه ی خاصی از جامعه دست به آزار و اذیت او می زند تا او را وادار به با خود بودن بکند . این موضوع را از حرکات هیستیریک او به خوبی می توان فهمید که به لحاظ روانی مشکل دارد . او در آنی می تواند کاری انجام دهد که زندگی شخصی را نابود کند و در آنی دیگر به حدی از کار خود پشیمان شود که به عنوان مثال این دیالوگ را بگوید که <اون قدر دوستت دارم یه وقتایی از خودم می ترسم ! >من تعجب می کنم از افرادی که متوجه این موضوعات در بازی آقای کی مرام نشده بودند و البته باید بگم شاید این ضعف فیلمنامه و کارگردانی است که خود من بعد از تماشای دوباره ی فیلم خیلی از موضوعات تأثیرگذار را که بار اول از چشمم دور مانده بود دیدم که کاملا در نگرشم نسبت به اثر نقش داشت .مثلاچشمک زدن جامی به وکیل (فرهاد اصلانی )در جلسه ی دادگاه و اشارات کاملا مستقیم آقای اصلانی در ایفای نقششان که این وکیل یک فرد متظاهر به دین است نه یک فرد عمیقا دیندار . باران کوثری در این کار یکی از متوسط ترین بازی های کارنامه اش را داشت . متوسط به آن جهت که نقش پیچیده و حیرت آوری بازی نکرده بود و مثلا وقتی بازی او در کوچه ی بی نام را یک بازی خوب در نظر می گیریم عملکردش در این کار متوسط تلقی می شود . بازی سحر دولت شاهی هم متوسط رو به بالاست و توانسته گلیم خودش را از آب بیرون بکشد چون این نقش سخت و پیچیده است . نقش زنی که روحش زخمی شده و شخصیتش تحقیر . انتخاب آتیلا پسیانی چندان مناسب نبوده به آن جهت که حداقل برای شخص من وجود یک رابطه ی عاطفی بین مستانه و فرهاد به دلایل زیادی غیرقابل باور است .به طور کلی کاملا نامتناسب هستند. اضافی ترین نقش فیلم را خواهر مستانه (مریم ) بازی می کند که من اصلا نتوانستم به دلیل قانع کننده ای برای حضور این نقش در فیلم برسم .مگر آنکه بخواهند به عنوان وصله پینه ی کار به نوعی مستانه و خسرو را به همدیگر مربوط کنند و پای خسرو را به منزل مستانه باز کنند .از طرفی بازی این نقش ضعیف بود چون هیچ اثری از عصبانیت یا حس نفرت به خاطر بلایی که سر خواهرش آمده در این فرد نمی بینیم. کاملا بی تفاوت است .با وجود این که این طور به مخاطب نشان داده می شود که از اتفاقی که بین خواهرش و جامی افتاده بی اطلاع نیست . البته می توان با دقت بیشتر این طور حدس زد که خود مریم دلباخته ی جامی شده است که برای اثبات فرضیه ام شما را ارجاع می دهم به همه ی سکانس های مربوط به این دو که به عنوان مثال مریم با دیدن جامی لبخند میزند و وقتی که او پیانو می زند محو او می شود و با دیدنش نت ها را فراموش می کند . البته اگر این فرضیه درست باشد می توان عصبانی نبودن نقش را توجیه کرد ولی این نشان می دهد نقش خوب بازی نشده که این همه ابهام وجود دارد . و فرضیه ی بعدی این است که تنها خسرو را به خاطر این که او را از دوران افسردگی اش خارج کرده دوست دارد و راضی به پذیرفتن واقعیت وجودی او نیست . در مورد حکم دادگاه از آنجایی که از مسائل حقوقی اطلاعات چندانی ندارم نظر خاصی نمی دهم . و در پایان عقیده دارم هر زنی در هر جایگاهی با رفتارش تعیین می کند چطور با او برخورد شود و اساسا بدحجابی زن دلیلی بر بی حرمت کردن او نیست .چون حجاب یک مسئله ی کاملا شخصی است . ولی مستانه ی قصه هم کم اشتباه نکرد. اعتماد بی موردش و راه دادن غریبه به منزل اشتباه بود و این ها هم در کار نشان داده شد .در هر قشری خوب و بد وجود دارد معتقد بودن و بازیگر بودن با هم تضاد ندارند . کاش کمی واقع گرا تر باشیم .این می تواند آغازی برای ساخت آثاری بهتر درباره ی این موضوع باشد . تلاش های اولیه حتی اگر با شکست روبه رو شوند مهمترین عامل پیروزی هستند.

تیزر فیلم مستانه

فیلم هیس دخترها فریاد نمی زنند

در ادامه فهرست فیلم های ایرانی درباره تجاوز به فیلم هیس دخترها فریاد نمیزنند میرسیم. پوران درخشنده در سال 91 دست روی مسئله بسیار مهم آزار جنسی کودکان گذاشت و پرده از این مسئله برداشت که آزار و اذیت های این چنینی در دوران کودکی می تواند باعث بروز آسیب ها و مشکلات جدی در بزرگسالی افراد شود و اثرش هیچ وقت از بین نرود.

ماجرا از شب عروسی دختری به نام شیرین شروع می شود. او در حالیکه لباس عروس پوشیده با شنیدن صدایی از خانه سرایدار به یاد صحنه تجاوزی می افتد که در هشت سالگی تجربه اش کرده و تلاش می کند کودک را نجات دهد. به همین دلیل هم نه تنها عروسی اش بهم میخورد که به جرم قتل دستگیر می شود.

پوران درخشنده چگونگی ساخت این فیلم را چنین شرح داده‌است: سال ۶۸ دفترچه‌ای از شهر بوکان به دست من رسید که هنوز هم اینجاست. در این دفترچه پسری توضیح داده بود که مورد آزار قرار گرفته‌است. آن زمان من سر فیلم «زمان از دست رفته» بودم. این موضوع همین‌طور در ذهن من ماند تا سر فیلم «شمعی در باد» که موضوعی از طرف شخصی که من او را می‌شناختم برایم تعریف شد و دوباره ذهنم را به خود مشغول کرد. ماجرا از این قرار بود که اتفاقی برای دختر این شخص افتاده بود که با موضوع آن دفترچه که چند سال قبل به دستم رسیده بود ارتباط داشت. من روزی وارد دفتر این خانم شدم و دیدم که بسیار آشفته و پریشان است. بعد مشخص شد فردی که مورد اعتمادشان بوده و دخترشان را به مدرسه می‌برده و آورده به مدت یک سال این دختربچه را مورد آزار و اذیت قرار می‌داده‌است. کتاب فیلمنامه این اثر در قطع رقعی در انتشارات روشنگران و مطالعات زنان به چاپ رسیده است.

جوایز

• دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد توسط بابک حمیدیان در جشن انجمن منتقدان سینمای ایران در سال ۱۳۹۲.
• جایزه بهترین فیلمنامه، بهترین بازیگر (برای طناز طباطبایی) و لوح تقدیر بهترین فیلم از جشنواره فیلم زنان مستقل آمریکا.
• جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن از سوی فستیوال فیلم‌های ایرانی سانفرانسیسکو
• جایزه بهترین فیلم داستانی بلند به پوران درخشنده برای ساخت این فیلم در دوازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی ACTION ON FILM در کشور آمریکا
• جایزه بهترین بازیگر مرد برای شهاب حسینی در دوازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی ACTION ON FILM در کشور آمریکا

تیزر فیلم هیس دخترها فریاد نمی زنند

فیلم من مادر هستم یکی از پر فروش ترین فیلم های ایرانی درباره تجاوز

در فیلم من مادر هستم فریدون جیرانی ماجرای فیلش را در خانواده ای بی سر و سامان و در حال فروپاشی روایت میکند. زن و شوهری که با هم اختلاف دارند و دختر خانواده به دلیل تنهایی زیاد به دوست خانوادگی شان که او را عمو خطاب می کند پناه می برد و در شرایطی که هر دو مواد مصرف کرده اند و حالت طبیعی ندارند ، توسط او مورد تجاوز قرار می گیرد. دختر هم که هضم این مسئله برایش سخت است او را می کشد و به سادگی تبدیل به یک قاتل می شود. ان هم در شرایطی که از او باردار شده است.

این فیلم در تاریخ ۸ آذر ۱۳۹۱ بر روی پرده سینماهای ایران رفت. استقبال عمومی از این فیلم بالا بود چنان‌که این فیلم رکورد بیشترین فروش روزانهٔ یک فیلم غیر کمدی را که قبلاً در اختیار جدایی نادر از سیمین بود، شکست و به فروش ۹۳ میلیون تومانی با اکران در ۱۵ سالن سینما دست یافت.

این فیلم با مخالفت شدید انصار حزب‌الله روبه رو شد سایت یالثارات پایگاه خبری انصار حزب‌الله ۱۹ مهر در مقابل ساختمان وزارت ارشاد تجمع کرده و با مبتذل خواندن این فیلم، درخواست لغو مجوز این فیلم و سه فیلم دیگر (من همسرش هستم، پل چوبی و برف روی کاج‌ها) را داشتند.

با آغاز نمایش عمومی فیلم در، بار دیگر در اعتراض، درخواست لغو مجوز را تا پایان روز سه شنبه ۷ آذر داشتند و اعلام کردند در غیر این صورت، بار دیگر تجمع خواهند کرد.در افتتاحیه این فیلم مخالفین این فیلم با فریدون جیرانی کارگردان فیلم به بحث پرداختند

اما بار سوم در تاریخ ۱۱ آذر به تجمع پرداختند که در مقابل آنها طرفداران جیرانی شعار می‌دادند.به دنبال این اعتراضات، این فیلم در قم و مشهد اکران نشد. در تبریز نیز انصار حزب‌الله تبریز مانع اکران فیلم شد. بدین ترتیب سینماهای تبریز این فیلم را پخش نکردند.همچنین سازندگان فیلم انصار حزب‌الله را به تماشای فیلم دعوت کردند. به دنبال بالا گرفتن اعتراضات علیه فیلم «من مادر هستم» و طرح شکایت از سوی جمعی از مخالفان اکران این فیلم، دادستانی تهران از تشکیل پرونده این فیلم در شعبه نهم بازپرسی دادسرای کارکنان دولت خبر داد.

این احضار درحالی رخ داده‌ است که جمعی از مخالفان این فیلم که خود را انصار حزب‌الله می‌نامند با تجمع در برابرِ وزارت ارشاد به اکران فیلم «من مادر هستم» اعتراض کردند.فریدون جیرانی، کارگردان و غلامرضا موسوی، تهیه‌کننده فیلم من مادر هستم همراه با جواد شمقدری، رئیس سازمان سینمایی، به دنبال شکایت انصار حزب‌الله، به دادسرای کارکنان دولت احضار شدند.همچنین ائمه جمعه به این فیلم حمله کردند و بانمایش آن مخالفت کردند  نشست فیلم سینمایی «من مادر هستم» به کارگردانی فریدون جیرانی در فرهنگسرای «رسانه» به حاشیه کشیده شد؛ و منجر به درگیری لفظی و فیزیکی گردید در پی اعتراضات به فیلم من مادر هستم ساخته فریدون جیرانی، وزارت ارشاد ایران اعلام کرد که بدون برداشتن فیلم از اکران، اصلاحاتی در این فیلم انجام می‌شود. مهدی عظیمی میرآبادی، سرپرست شورای نظارت و ارزشیابی وزارت ارشاد اعلام کرد «برای جلوگیری از هر گونه سوءتفاهم یا برداشت نادرست در خصوص حکم حیات‌بخش قصاص، تغییر و حذف لازم در انتهای فیلم سینمایی من مادر هستم تعیین و ابلاغ شد.»

تیزر فیلم من مادر هستم

فیلم عصر جمعه از اولین فیلم های ایرانی درباره تجاوز

شخصیت اصلی فیلم عصر جمعه به کارگردانی مونا زندی حقیقی زنی به نام سوگند است که در میانسالی ماجرایی را از گذشته روایت می کند. اینکه یک عصر جمعه در شانزده سالگی وقتی از باغ بر می گشته اند ، عمویش به او تجاوز می کند و پسرش ثمره ی همان اتفاق است. پدر سوگند بدون آنکه دلیل حاملگی او را بداند او را از خانه بیرون می کند و سوگند به ناچار به تهران می اید و به زندان می افتد و خلاصه به تنهایی بچه را بزرگ می کند. پسر وقتی متوجه می شود نامشروع است دست به اعمال خلاف میزند و به کانون اصلاح تربیت می افتد.

«عصر جمعه» جز اولین فیلم های ایرانی درباره تجاوز در سینمای ایران است که با توقیف رو به رو شد. این اثر سال‌ها توقیف شده بود و به تازگی مجوز انتشار آن در شبکه نمایش خانگی صادر و در دنیای مجازی به طور رسمی منتشر شد. پس از انتشار این فیلم مهرداد صدیقیان در دلنوشته‌ای صریح و تند، توقیف و ممیزی در هنر را محکوم کرد. صدیقیان زمان بازی در عصر جمعه فقط پانزده سال داشت و توقیف این فیلم سبب شد که یک نوجوان پانزده ساله برای تحقق رویای خودش دوباره از صفر شروع کند.

هرچند موضوع تجاوز و پذیرش شکل جدید زیست دختران نوجوان هم این روزها حسابی داغ است و این موضوعیت عصر جمعه را بیشتر نمایان می‌کند، اما تصورش را بکنید که چنین فیلمی برای دهه هشتاد و آن سال‌های پرمخاطره چقدر جسورانه و جلوتر از زمانه خود بوده است.
این‌طور به شجاعت مثال زدنی کارگردانش پی خواهید برد. زنی جوان که برای ساخت اولین فیلمش سراغ یک موضوع پرمخاطره و بکر در زمان خود می‌رود. او در مسیر ساخت اولین فیلمش همانقدر که شجاعانه و صریح از سینماگران زن دیگر تاثیر می‌پذیرد، به‌شکل مستقل کار خودش را می‌کند. حضور رخشان بنی‌اعتماد به عنوان مشاور کارگردان هرچند خصوصا در پرداخت و چگونگی نمایش زنانگی احساس می‌شود اما محدود کننده کار خود زندی نیست. همانطور که تاثیر داستانی مستقیمی که فیلم از زندان زنان گرفته، در فیلم نه‌تنها مشهود است و فیلمساز نمی‌خواهد آن‌را پنهان کند، که با انتخاب رویا نونهالی به عنوان قهرمان و شروع فیلم با خروج او از زندان، جنبه‌ای فرامتنی با زندان زنان پیدا می‌کند.

عصر جمعه سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول را از بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر به دست آورد.

تیزر فیلم عصر جمعه

فیلم سگ کشی

سگ کشی در کارنامه بهرام بیضایی فیلم مهمی به حساب می آید. در این فیلم ماجرا روی تلاش های زنی به نام گلرخ برای راضی کردن طلبکار های همسرش پیش می رود.او با تک تک طلبکار ها وارد معامله می شود تا رضایت بگیرد.همه تحقیر ها و توهین ها را تحمل می کند اما در میانه راه مورد تجاوز قرار می گیرد.او که وجودش را در این راه می بازد رفته رفته از زنی ساده تغییر وضعیت می دهد و دست آخر متوجه می شود تمام این نقشه ها زیر سر همسرش بوده تا با خیال راحت به زندگی اش سر و سامان دهد.

سگ‌کشی اولین فیلم بیضائی پس از دوازده سال ممنوع‌ الکاری بوده است!

سگ‌کُشی، همچنان که بعضی چون شهرام جعفری‌نژاد پیش‌بینی می‌کردند،فروشِ چشمگیری داشت و، با ۳۳۰ میلیون تومان در نمایشِ سینماهای تهران، پرفروش‌ترین فیلمِ ایران در سال ۱۳۸۰ شد.در رأی‌گیریِ تماشاکُنانِ جشنوارهٔ فیلمِ فجرِ ۱۳۸۰ سگ‌کُشی برترین فیلمِ همهٔ دوره‌های گذشتهٔ جشنواره شناخته شد. در رأی‌گیریِ نویسندگانِ مجلّهٔ فیلم نیز سگ‌کُشی بهترین فیلمِ سالِ ایران شناخته شد. امیر پوریا به یاد آورده که در پایانِ جشنوارهٔ فیلمِ فجرِ ۱۳۷۹، که سگ‌کُشی نخستین بار به نمایشِ همگانی درآمد، هیئتِ داورانِ بخشِ مسابقهٔ سینمای ایران «با اشاره‌ای کم‌وبیش صریح به بهرام بیضایی، در بیانیهٔ نهایی خود به طعنه یادآوری کرد که «می‌توان استادی را کمتر به رخ کشید»».

منتقدین جشنواره‌های مختلف هم اثر را ستودند و در تایید این نکته، می‌توانیم به جوایزی چون بهترین فیلم‌نامه‌ی جشنواره‌‌ی فجر، بهترین کارگردانی جشن خانه‌ی سینما، بهترین بازیگر نقش اول زن جشن دنیای تصویر و جایزه ویژه‌ی هیئت داوران سیدنی استرالیا اشاره داشته باشیم. ضمنا بنیاد فیلم بریتانیا هم این فیلم جناییِ رازآلود را از بهترین تریلرهای تاریخ سینما معرفی کرده بود.

فیلمنامهٔ سگ‌کُشی به سالِ ۱۳۸۰ چاپ و منتشر شد و از آن پس بارها با عکس‌هایی از فیلم و فهرست کامل عواملِ فیلم تجدید چاپ شده‌است.

تیزر فیلم سگ کشی

فیلم رنگ شب

رنگ شب فیلمی به کارگردانی و نویسندگی محمدعلی سجادی ساختهٔ سال ۱۳۷۹ است.

در این فیلم ایرانی درباره تجاوز ، رسول و زهره یک زن و شوهر هستند که به همراه دختر کوچکشان زندگی پر از عشق و آرامشی دارند. در یکی از شب‌ها رسول با زنی به نام بتول تصادف می‌کند و در روزهایی که او در بیمارستان است رسول و زهره متوجه می‌شوند بتول بی خانمان است. آنها تصمیم می‌گیرند بتول و پسرش مدتی در خانه آنها زندگی کنند تا شرایط مالی‌شان بهتر شود. اما در یکی از روزها بتول ادعا می‌کند که همسر رسول است و خداداد هم پسر او و رسول است! در این فیلم رفته رفته مخاطب با حقیقتی هولناک آشنا می‌شود. اینکه رسول پس از آنکه متوجه شده همسرش خیانت‌کار است، تصمیم می‌گیرد به زنان دیگر تجاوز کند و سپس آنها را بکشد!

«رنگ شب» یکی از اولین فیلمهای ایرانی با موضوع تجاوز است که به صورتی آشکار و مفصل به این مسئله می‌پردازد. تا قبل از این فیلم، مسئله تجاوز بصورت گذرا و خفیف در فیلم‌ها مطرح می‌شد.

تیزر فیلم رنگ شب

فیلم پریناز

پریناز فیلمی به کارگردانی بهرام بهرامیان و نویسندگی بابک کایدان ساختهٔ سال ۱۳۸۹ است.

در این فیلم سینمایی ایرانی درباره تجاوز بر اثر یک اتفاق ناگوار، دختری کم سن و سال به نام پریناز خانواده خود را از دست می‌دهد و همین سبب می‌شود که او را برای نگهداری به خاله‌اش تحویل بدهند. خاله پریناز ابتدا او را نمی‌پذیرد، اما بر حسب اتفاقاتی راضی می‌شود که پریناز کنار او زندگی کند. در حالی که به نظر می‌آید روزهای کابوس‌وار دخترک تمام شده، در خانواده جدید اتفاقات تلخی برای او رخ می‌دهد.

این فیلم به مدت ۷ سال توقیف بود. دلیل توقیف شخصیت اصلی فیلم با بازی فاطمه معتمدآریا بود. شورای پروانه نمایش دولت دهم، نمایش چهرهٔ زن مؤمن و متدین که دارای وسواس‌های فکری و اختلالات شخصیتی است را رد کرد و اعلام کرده بود چنین تصویری امکان نمایش در سینماها را ندارد. این فیلم سرانجام با تغییرات و حذفیات بخش‌هایی از آن در شهریور ۱۳۹۶ در گروه هنر و تجربه اکران شد.

اگر به دنبال عنوانی دردناک و متاسفانه نزدیک به واقعیت هستید، تماشای این اثر که یکی از فیلم های ایرانی با موضوع کودک آزاری را از دست ندهید.

تیزر فیلم پریناز

فیلم رخ دیوانه

رخ دیوانه فیلمی به کارگردانی ابوالحسن داوودی، نویسندگی محمدرضا گوهری و تهیه‌کنندگی بیتا منصوری ساخته سال ۱۳۹۳ است. این فیلم با فضایی ماجراجویانه در گونه‌ای اجتماعی-هیجانی به زبان فارسی و محصول ایران می‌باشد.

رخ دیوانه برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم و سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران در سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجر شد.

«رخ دیوانه» ماجرای یک شوخی و شرط‌بندی عجیب و غریب است که به تدریج به اتفاقی ناگوار و شوم منجر می‌شود. در این فیلم مسعود و پیروز در یک حادثه ناگهانی سر یکدیگر کلاه می‌گذارند، اما این پایان ماجرا نیست. این فیلم ذاتا و به خودی خود در رابطه با تجاوز نیست، اما در بخش‌هایی از فیلم طناز طباطبایی برای دوستانش روایت می‌کند که به خاطر بی‌بند‌و‌باری مادرش، در یکی از روزهای تلخ عمرش به او تجاوز شده است و آثار روحی نامطلوب آن اتفاق تلخ هنوز هم با اوست.

تیزر فیلم رخ دیوانه

فیلم خانه دختر

«خانه دختر» نیز پیرنگ اصلی قصه خود را بر مبنای ماجرای تجاوز بنا نهاده است. دختر و پسری به نام‌های سمیرا و منصور قصد دارند با هم ازدواج کنند و مقدمات عروسی خود را فراهم می‌کنند. چند روز مانده به عروسی مادر پسر، سمیرا را برای معاینه نزد دکتر زنان می‌برد، اما سمیرا از این کار شوکه می‌شود و در حالیکه همه در تدارک عروسی هستند، خبر می‌رسد که سمیرا خودکشی کرده است. منصور که عاشقانه سمیرا را دوست دارد، در پی یافتن علت خودکشی نامزدش با دو دوست و همکلاسی صمیمی او ملاقات می‌کند. همه به دنبال حقیقت هستند، اما پدر سمیرا از برملایی حقیقت وحشت دارد.

این عنوان هم مثل سایر فیلم های ایرانی درباره تجاوز از حاشیه‌ها در امان نبود و از جمله آثاری است که چندین سال در توقیف به سر برد، اما بعدها بالاخره با اصلاحاتی که در آن اتفاق افتاد به نمایش عمومی درآمد. نکته اینجا بود که در نسخه اصلی مشخص می‌شد که پدر سمیرا به دخترش تجاوز کرده است و سمیرا به همین دلیل خودکشی کرده، اما در نسخه سانسور شده این سکانس‌ها از فیلم خارج شده بود.

تیزر فیلم خانه دختر

۱

۲

۳

۴

۵

میانگین امتیازات ۵ از ۵

از مجموع ۱ رای