خبرنگاران تنها به دلیل انجام رسالت خود، مورد تحقیر و توهین قرار می‌گیرند

شکیبایی، بردباری و مناعت طبع اولین درس هایی است که یک خبرنگار پیش از آغاز حرفه خود باید آن را بیاموزد. اینکه خبرنگاری شغل سخت و طاقت فرسایی است، کاملاً صحیح است. خبرنگاران با تمام توان خود برای انعکاس رویدادهای جامعه تلاش می‌کنند و پلی بین مردم و مسئولین هستند؛ اما در نهایت حق الزحمه یک دهم از زحماتشان هم به آنها پرداخت نمی شود. اما چیزی که بیش از همه رنج ها خبرنگاران را آزرده خاطر می کند، توهین های ریز و درشت به آنهاست.

برخی افراد بر این باورند که مفهوم عینی از خبرنگاری یعنی حاشیه سازی؛ درصورتی که اینطور نیست. از قدیم گفته اند «شنیدن حقیقت تلخ است»؛ خبرنگاران تنها به دلیل انجام رسالت خود که شفاف سازی از مسائل جامعه است، مورد تحقیر و توهین قرار می‌گیرند.

ناملایمتی هایی که در این مدت در حق خبرنگاران شده است، کم نیست؛ پرت کردن میکروفون خبرنگار توسط وزیر راه، توهین لفظی وزیر بهداشت با این جمله که «از گشنگی بمیرید بهتر از این است که خبرنگار باشید»، برخورد بد لیلا حاتمی در نشست خبری رگ خواب که گفت «باید خبرنگاران را ادب میکردم»، توهینی که بهناز جعفری به خبرنگاران روا داشت و علاوه بر انگ بی سوادی به آنها خطاب به یکی از خبرنگاران گفت: «تو خماری، مثل اینکه چیزی انداختی بالا»  و در نهایت سیلی علی دایی چهره مطرح فوتبال بر صورت خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان از جمله اهانت هایی است که به خبرنگاران شده است.

ناگفته نماند ممکن است تعدادی از خبرنگاران هم از موقعیت خود سوء استفاده کنند و به دنبال حاشیه سازی باشند؛ اما آن چیزی که تا امروز خبرنگاران کاربلد، حرفه ای و امانتدار دنبال کرده اند، چیزی جز راه حقیقت جویی و کشف ناگفته ها نبوده است.

حسین خال کارشناس رسانه و استاد دانشگاه، درباره جایگاه خبرنگاران در جامعه به خبرنگار گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: حرفه خبرنگاری شمشیر دولبه است. یک خبرنگار باید با مسئولیت های اجتماعی عجین باشد. در کلاس ها به هنرجویانم می گویم نحوه نگارش تیتر، لید، متن خبر و... درس های تئوری خبرنگاری است؛ اگر حتی به اندازه سر سوزن صداقت و مسئولیت اجتماعی در درون خود احساس نمی‌کنید خبرنگار نشوید.

وی در ادامه در خصوص بی احترامی هایی که به خبرنگاران می شود، اظهار کرد: نگاه مسئولان به خبرنگاران سه نوع است: خوشبینانه، بدبینانه و تعاملی. دسته اول مسئولانی هستند که انتظار دارند خبرنگاران همواره اخبار مثبت عملکرد آنها را انعکاس دهند؛ دسته دوم کسانی هستند که گمان می کنند کار خبرنگاران فقط حاشیه سازی است. پس از جوابگویی به آنها پرهیز می کنند؛ اما دسته سوم افرادی هستند که با خبرنگاران در تعامل هستند. یعنی آنها سوالات لازم را پاسخ می دهند و خبرنگار هم در شرایط مساعد اخبار مثبت منعکس می کند و جایی هم نیاز به نقد باشد، به انتقاد می پردازد.

این استاد دانشگاه و مدرس روزنامه نگاری در پاسخ به اینکه چطور می توان رابطه تعاملی و دوستانه جامعه با خبرنگار را تقویت کرد، گفت: در کشور ما هویت روزنامه نگار با رسانه او تعریف می شود و این عیبی بزرگ است. تاکنون یک روزنامه نگار به صورت مستقل رشد نکرده؛ درصورتی که باید اینگونه باشد. باید شورای صنفی خبرنگاران تشکیل و فعال شود تا این صنف حق و حقوق مادی و معنوی خبرنگاران را مطالبه کند.

خشونت علیه خبرنگاران باید محکوم شود/ خبرنگار باید بر مدار انصاف حرکت کند

حسن امامی مدرس ارتباطات و عضو هیات مدیره انجمن متخصصان روابط عمومی هم در این باره یادداشتی را به شرح زیر در اختیار ما قرار داد. 

ساختار فرهنگی غلط کشورمان موجب شده تا بی احترامی، هتک حرمت و یا ضرب و شتم خبرنگاران صورت بگیرد. اینها همگی بیانگر عدم شناخت واقعی مسئولان و مصاحبه شوندگان از جایگاه خبرنگاران است. اگر هیچ اقدام و حمایت عملی از سوی متولیان اجرای قانون صورت نگیرد، باید شاهد این اتفاقات مشابه برای خبرنگاران دیگر هم باشیم و این رویه ناپسند اصلاح هم نخواهد شد.

اگر دولت، رئیس جمهور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن های صنفی مرتبط با حوزه مطبوعات و روزنامه نگاران از جایگاه خبرنگاران دفاع نکنند، این رسانه ها هستند که روز به روز به حاشیه کشانده می شوند. خود رسانه ها هم نباید در برابر این مسائل نسبت به همکار خود بی تفاوت باشند؛ بلکه باید هرگونه خشونت و اهانت را محکوم کنند.

البته خبرنگاران نیز باید اصول حرفه ای و اخلاقی پوشش خبری، مصاحبه و تهیه گزارش را رعایت کنند و از ادبیات مغرضانه، اختلاف افکنانه و دخالت در حریم خصوصی افراد خودداری کنند. چراکه بسیار مواردی بوده است که برخورد غیرحرفه ای و یا لحن و کلام غیرمنصفانه یا غیرقانونی خبرنگار موجب می شود تا خشم مصاحبه شونده برانگیزد.

خبرنگار همواره باید بر مدار انصاف حرکت کند. اینکه خبرنگار است و هرچیزی می تواند بگوید و هر شنیده تحقیق نشده ای را در جمع خبرنگاران مطرح و یا سوال کند؛ بیشتر به برهم زدن نظم و آرامش جامعه منجر خواهد شد. لذا لازم است دو طرف مصاحبه شونده و مصاحبه کننده در چارچوب رفتاری و اخلاقی برخورد کنند.

انتهای پیام/