خطاهایتان را با شجاعت بپذیرید

مدیرمسئول روزنامه «ابتکار» با بیان این نکته که بی‌دقتی رسانه‌ها در انتشار اخبار باعث کاهش اعتبار آنها می‌شود، می‌گوید: شجاعت در پذیرش خطا و عذرخواستن می‌تواند بارِ این بی‌اعتمادی را کاهش دهد.

به گزارش پارس ؛ محمدعلی وکیلی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره‌ی تصحیح یا برداشتن خبر از روی خروجی خبرگزاری‌ها، گفت: به نظر من رسانه دست اول مثل خبرگزاری که منبع خبر است، باید مسئولیت خبر را بپذیرد و اگر هم در نقل یا ویرایش خبرش اشتباهی صورت گرفته، یا خبرش بار حقوقی ایجاد کرده است، او باید مسئولیت خبرش را بپذیرد و مسئولیت را از عهده روزنامه که مصرف‌کننده خبر او بوده، بردارد. از مخاطبانش هم با کمال شجاعت معذرت‌خواهی کند، به این دلیل که خبر او، هم اعتبار یک رسانه دیگر را خدشه‌دار کرده و هم احتمالا مسئولیت خطیری را متوجه آن رسانه کرده که باید پاسخگوی خبری باشد که خبرگزاری آن را منتشر کرده است.

او افزود: پیش آمده که خبری از یک خبرگزاری در روزنامه‌ای آمده و باعث توقیف آن روزنامه شده است، ولی بعد از یک روز، وقتی خبر در روزنامه منتشر شده، از روی خروجی خبرگزاری برداشته شده است، اما این مسئله مسئولیت این روزنامه را منتفی نکرده و هزینه گزافی را بر آن بار کرده است. این اتفاقات باعث می‌شوند روزنامه‌ها در استناد به خبر خبرگزار‌ی‌ها احتیاط کنند و به مرور زمان اعتمادشان را از دست بدهند. آن چنان که مصرف‌کننده جزء هم به مرور زمان اعتمادش را به خبرگزاری از دست می‌دهد و اعتبار رسانه از بین می‌رود. به هر حال اشتباه در کار رسانه طبیعی است، اما شکل برخورد با اشتباه مهم است. اگر یک رسانه بخواهد صورت مسئله را فقط با حذف خبر از خروجی‌اش بدون عذرخواهی و پذیرفتن مسئولیت پاک کند، به مرور زمان اعتبارش را از دست خواهد داد.

محمدعلی وکیلی - نشست انجمن صنفی

وکیلی سپس در پاسخ به این پرسش که آیا در این زمینه لازم است در قوانین یا مرام‌نامه‌های حرفه‌ای تغییری ایجاد شود، گفت: یکی از ابهامات قانون در همین موضوع است. در عصری که ما وارد یک فضای تقسیم کار شده‌ایم، خبرگزاری‌ها وظیفه تولید خبر را عهده‌دار هستند و روزنامه‌ها مصرف‌کننده این اخبارند. بنابراین باید در قانون تصریح شود که مسئولیت صحت و امانت خبر باید متوجه خبرگزاری باشد. ولی اکنون این‌طور نیست. خبر در خبرگزاری می‌آید و بعد به صورت طبیعی در روزنامه چاپ می‌شود، اما دستگاه‌های نظارتی روزنامه را مسئول می‌دانند و مسئولیت خبرگزاری‌ گویا با حذف خبر بعد از چند ساعت یا چند روز منتفی می‌شود. این کار به مرور زمان اعتبار خبرگزاری‌ها را زیر سوال می‌برد و تقسیم کار را سست می‌کند. اگر قرار باشد مسئولیتی متوجه تولیدکننده خبر نباشد، روزنامه یا منبع خبر را حذف می‌کند و یا استفاده از خبرگزاری را به عنوان منبع خبر از گردونه کار خبر حذف و خودش کار خبرگزاری‌ها را انجام می‌دهد و خبرگزاری‌ها فلسفه وجودی‌شان را از دست می‌دهند.

او درباره رسانه‌هایی که اخبار خبرگزاری‌ها را با تغییراتی منتشر می‌کنند، گفت: روزنامه حق ندارد در عناصر خبر تغییری ایجاد کند، البته روزنامه می‌تواند خبر را پایه گزارش خود کند و خبری را که از خبرگزاری گرفته، در گیومه بیاورد، یا لید آن را عوض کند. اگر عناصر خبر را حذف کند، یا منبع را ذکر نکند، مسئولیت متوجه خود روزنامه است، اما وقتی در خبری، تمام عناصر خبر حفظ شده و نقل شده که منبع این خبر فلان خبرگزاری است، حتما باید مسئولیت متوجه خبرگزاری باشد و خبرگزاری این مسئولیت را بپذیرد. می‌توان حتی اگر در این زمینه خلأ قانونی وجود دارد، این مورد را در یک نظام‌نامه صنفی ذکر کرد و صنوف با مسئولیت مدنی رعایت این موارد را در چارچوب وظایفشان بپذیرند.

وکیلی در ادامه در پاسخ به این پرسش که وقتی یک رسانه بر اثر اشتباهات اجتناب‌ناپذیر، اعتماد مخاطبش را از دست بدهد، برای بازگرداندن این اعتماد چه راهی دارد، گفت: نباید دقت را فدای سرعت کرد. رسانه باید دقتش را بالا ببرد، منابع خبرش را متنوع کند و به منبع واحد اکتفا نکند. روزنامه باید توجه کند که گاهی یک خبر در چند خبرگزاری آمده است و اکتفا به یک خبرگزاری ممکن است خطای ویرایشی خبرگزاری را به روزنامه هم منتقل کند. بنابراین روزنامه می‌تواند به جای اعتماد به ویرایش یک خبرگزاری، به چند خبرگزاری مراجعه کند تا بتواند به صحت یک روایت اعتماد کند. به همین دلیل تنها راه حل دقت است؛ هم دقت خبرنگار خبرگزاری و هم دقت خبرنگار روزنامه.

او درباره تبعات بی‌دقتی رسانه‌ها گفت: این بی‌دقتی هم بار حقوقی دارد و هم اعتبار روزنامه و رسانه را خدشه‌دار می‌کند اما شجاعت در پذیرش خطا و عذرخواستن می‌تواند بارِ این بی‌اعتمادی را کاهش دهد.