پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- حرف و حدیث بر سر استقلال کردستان عراق موضوع جدیدی نیست، به‌ویژه پس از سقوط نظام «صدام حسین» دیکتاتور معدوم این کشور، سخن‌ها درباره فدرالی شدن عراق و تقسیم آن به سه ایالت سنی، شیعه و کرد بسیار شنیده می‌شد.

با شدت گرفتن درگیری نظام مرکزی عراق با تکفیری‌های داعش، کردها و حامیان استقلال آنها شرایط را مجدداً برای طرح این مساله مناسب دیده‌اند؛ به‌ویژه آنکه زمزمه‌هایی از تأیید ضمنی آمریکایی‌ها نیز در این‌باره به گوش می‌رسد.

بولتون: دولت بغداد فروپاشیده است

در خبرها آمده است که جان بولتون، نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل و یکی از برجسته‌ترین چهره‌های نومحافظه‌کار آمریکایی در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «رودآو» اربیل کردستان عراق با ادعای فروپاشی دولت بغداد، از دولت واشنگتن خواست تا از تمایلات جدایی‌طلبانه اقلیم کردستان عراق حمایت کند. او همچنین مدعی شده که عراق کشوری فروپاشیده است و مشکل می‌توان آن را به وضعیت سابق بازگرداند. البته این نخستین‌باری نیست که سیاستمداران آمریکایی از تجزیه عراق سخن می‌رانند. علاوه بر بولتون جمهوریخواه 68 ساله که اکنون در اندیشکده آمریکن انترپرایز مشغول به فعالیت است و هر بار به هر بهانه‌ای، تأسیس «سنی‌ستان» (دولتی سنی مذهب مورد اعتماد آمریکا در شمال سوریه و غرب عراق) و استقلال کردستان را پیشنهاد می‌دهد، جو بایدن، مسیحی صهیونیست و معاون فعلی رییس‌جمهور آمریکا نیز عقیده دارد که حکومت مرکزی عراق باید منحل و قدرت باید میان سه گروه مذهبی ـ قومی کردها، اعراب سنی و اعراب شیعه تقسیم شود.

بایدن طی دورانی که به عنوان معاون در کاخ سفید حضور داشته، موضوع تجزیه عراق را با جدیت مورد پیگیری قرار داده و بارها بر آن تاکید کرده است.

حمایت صریح بایدن از تقسیم عراق

وی البته در دوران نخست وزیری «نوری المالکی» در عراق نیز بارها در صدد پیاده سازی هدف خود در بغداد بر آمده بود. او آخرین‌بار در آوریل سال جاری میلادی [فروردین 1395] طی 2 تماس تلفنی جداگانه با «حیدر العبادی» نخست‌وزیر عراق و «مسعود بارزانی» رییس اقلیم کردستان، بار دیگر از ایجاد فدرالیسم در عراق حمایت کرد.

هرچند شکست کاخ سفید در افغانستان و عراق، ناتوانی آمریکا درحل بحران سوریه، شکست واشنگتن در اعمال هرگونه فشار روی جمهوری‌اسلامی ایران و شکست تل‌آویو در جنگ با حزب الله لبنان باعث تضعیف هرچه بیشتر سیاست خارجی ایالات‌متحده در منطقه شده است، مقامات سیاسی آمریکا همواره طرح «تجزیه عراق» در دل پروژه «خاورمیانه جدید» را به عنوان کار ویژه اصلی سیاست خود در منطقه غرب آسیا دنبال کرده‌اند.  تلاش واشنگتن برای تغییر ژئوپلیتیک خاورمیانه و تجزیه منطقه به کشورهای متخاصم یکدیگر در راستای تأمین امنیت بلندمدت رژیم صهیونیستی ارزیابی می‌شود. این دسته از سیاستمداران آمریکایی معتقدند «عراق و سوریه بعد از چنین حجم درگیری و کشتار، دیگر نمی‌توانند به همان وضعیت سابق خود برگردند» و «راه‌حل بحران عراق و سوریه ایجاد سه دولت: کردها در شمال، سنی‌ها در مرکز و شیعیان در جنوب و جدا کردن گروه‌های در حال مبارزه است.»

هدف از تقسیم؛ تضعیف عمق استراتژیک ایران

با توجه به اظهارات و رفتارهای کشورهای منطقه نیز به‌نظر می‌رسد این راهبرد مورد حمایت ائتلاف عربی-عبری منطقه نیز بوده است تا بدین‌ترتیب «عمق استراتژیک شیعیان ایران و عراق و محور مقاومت را به انزوا بکشانند.»

کردها نیز که پس از حمله آمریکا به عراق در سال 2003 و سقوط صدام موفق شدند در قالب قانون اساسی عراق، اقلیم خودمختار کردستان عراق را در سه استان اربیل، سلیمانیه، دهوک و قسمت‌هایی از استان‌های نینوا و دیاله شکیل دهند، اکنون از هرج و مرج ناشی از حضور داعش استفاده کرده و ضمن ضمیمه‌کردن بخش‌های نفت‌خیز استان کرکوک به اقلیم خود، فرصت را غنیمت شمرده‌اند تا بر طبل استقلال کامل از دولت مرکزی عراق بکوبند و تصمیم خود را برای این کار به دنیا اعلام کنند.

کردستان یا اسرائیل دوم در منطقه

در بهمن 1394 مسعود بارزانی رهبر این اقلیم، با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: «اکنون زمان آن فرا رسیده است که مردم اقلیم عراق از طریق همه پرسی سرنوشت خود را مشخص کنند.»

او با تأکید بر آن که هویتش کردی است و حکومت عراق را به رسمیت نمی‌شناسد، گفت: «تعیین سرنوشت ملت کرد نزدیک است، به‌ویژه آن که ما در جامعه بین‌المللی از مقبولیت برخورداریم.» با این وجود و به‌رغم خواست بارزانی، این استقلال‌طلبی همواره با مخالفت بسیاری از نهادها و کشورهای جهان از جمله اتحادیه اروپا و همسایگان عراق روبه‌روست. بسیاری از کارشناسان مسائل خاورمیانه، ایجاد کشور کردی را به مثابه تولد «اسراییل دوم» در منطقه تعبیر و تفسیر کرده‌اند.

با توجه به موارد فوق به‌نظر می‌رسد راهبرد کلان مقامات سیاسی آمریکا مبنی بر تجزیه عراق و تشکیل کشور کردی در دوره بعدی ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده فارغ از دموکرات یا یک جمهوریخواه بودن ساکن جدید کاخ‌سفید نیز ادامه یابد.