دستبرد به نفت ایران با نقشه چینی‌ها

در 150 کیلومتری شمال غرب اهواز و در مرز ایران و عراق میدانی نفتی قرار دارد که بخشی از آن در خاک عراق و بخشی در خاک ایران است.

این میدان نفتی مشترک در خاک ایران با نام "پایدار غرب" و در خاک عراق با نام "جبل الفوقی" یا "فکه" شناخته می شود. طبق برآوردهای صورت گرفته میزان ذخایر درجای نفت خام در این میدان نفتی مشترک بین ایران و عراق 2.5 میلیارد بشکه است.

میدان فکه در جنوب استان میسان عراق واقع شده است. استان میسان عراق 6 میدان نفتی فعال به نامهای بازرکان، ابوغرب، الفکه، الحلفایه، العماره و مجنون و 5 میدان نفتی در حال توسعه به نام های الهویزه، الرفیعی، رفیدین الشرقی، الدوجیله و کمیت دارد. ظرفیت تولید نفت از 6 میدان نفتی در مدار بهره برداری استان میسان در سال 2009 میلادی در حدود 105 هزار بشکه در روز بود که این رقم در پایان سال 2011 میلادی با سرمایه گذاری های انجام شده به 600 هزار بشکه در روز رسید.

وزیر نفت عراق در سال 2012 اعلام کرده بود که میزان تولید روزانه نفت از میدان الحلفایه عراق که یکی از میادین استان میسان است تا پایان سال 2016 به 600 هزار بشکه در روز می رسد. به موازات این میدان، وزارت نفت عراق در دیگر میادین این استان نیز برنامه های مشابه افزایش ظرفیت را در پیش گرفت و به منظور جذاب شدن قراردادها برای حضور شرکت های خارجی در این طرح های توسعه ای، میزان پرداخت پاداش به ازای تولید هر بشکه نفت خام را به بیش از یک دلار افزایش داد.

طبق اطلاعات بدست آمده، میزان برداشت عراق از میدان فکه در سال 2003 بالغ بر 50 هزار بشکه در روز بوده در حالی که در آن زمان ایران فقط 1500 بشکه در روز از بخش ایرانی این میدان (پایدار غرب) نفت برداشت کرده است.

به عبارتی عراق در این زمان بیش از 33 برابر ایران از این میدان نفت برداشت کرده است. اکنون طبق آخرین اطلاعات بدست آمده، میزان برداشت ایران از میدان نفتی پایدار غرب با افزایش 10 برابری نسبت به سال 2003 به 15 هزار بشکه در روز رسیده است.

در طرف عراقی میزان تولید فعلی این کشور از سه میدان بازرکان، ابوغرب و فکه در سال 2015 روزانه 104 هزار بشکه در روز بوده است و وزارت نفت عراق طرح توسعه ای با پیمانکاری شرکت CNOOC چین تعریف کرده تا ظرفیت تولید روزانه این سه میدان به 135 هزار بشکه در روز برسد. در میان این سه میدان، میدان فکه بیشترین ظرفیت تولید را دارد.

نقشه حضور شرکت های چینی در طرح های نفتی عراق در ادامه آورده شده است. همانطور که مشخص است شرکت CNOOC چین توسعه سه میدان بازرکان، ابوغرب و فکه را در استان میسان عراق در دست دارد.

در طرف ایران نیز سالها طرح توسعه ای تعریف شده تا تولید نفت خام از میدان پایدار غرب به 25 تا 30 هزار بشکه در روز برسد اما این طرح هنوز محقق نشده است.

بررسی ها نشان می دهد که توسعه میادین مشترک با عراق از جمله میدان "پایدار غرب - فکه" به هیچ وجه با توجه به مباحث برداشت صیانتی به خصوص از سوی طرف عراقی پیگیری نمی شود و عراق تمامی ظرفیت های خود را برای برداشت بیشتر در زمان کوتاهتر از این میدان به کار بسته که این امر موجب می شود در درازمدت بخشی از ذخایر نفتی این میدان مشترک در مخزن به صورت غیرقابل برداشت باقی بماند.