به گزارش پارس به نقل از مهر، دی ماه ۱۳۵۷ شاه گفته بود: « مدتی است احساس خستگی می کنم و احتیاج به استراحت دارم. ضمناً گفته بودم پس از این که خیالم راحت شود و دولت مستقر گردد، به مسافرت خواهم رفت. این سفر اکنون آغاز می شود و تهران را به سوی آسوان در مصر ترک می کنم. »

پیش از آن فرح سعی کرده بود شاه را وادار به استعفا و تفویض مقام نیابت سلطنت به او کند اما شاه نپذیرفته بود و نتیجه آن شد که شاه و فرح در ۲۶دی ۵۷ ایران را برای همیشه ترک کردند.

هفته نامه خبری - تحلیلی « سام» در شماره هفتم خود روزهای پایانی محمدرضا شاه و دشواری های بعد از خروج او از ایران را به روایت حسنین هیکل روایت می کند و می نویسد:

هواپیمایش که وارد آسمان ایالات متحده شد، در فرودگاهی غیر از فرودگاه اصلی نیویورک فرود آمد، وقتی علت را پرسید گفتند که تشریفات گذرنامه و گمرک باید پیش از ورود به نیویورک انجام شود زیرا احتمالا فرودگاه نیویورک پر از خبرنگار است و ممکن است فرصت نباشد که این بررسی ضروری انجام شود. او در سفرهای سابقش به ایالات متحده چیزی دربارۀ این بررسی های ضروری نشنیده بود.

شاه و فرح در حال خروج از ایران در ۲۶دیماه ۱۳۵۷

خروج از در پشتی

پس از عمل جراحی در نیویورک هنوز دوره نقاهت بعد از عمل را نگذرانده بود که از او خواستند از آمریکا خارج شود چون فضا در ایران به سبب ورود او به بیمارستانی در ایالات متحده به شدت ضد آمریکایی شده است. وقتی اعلام کرد که حاضر است ظرف ۴۸ ساعت از آمریکا خارج شود گفتند که خروجش نباید بیش از ۲۴ ساعت بعد باشد و پناهگاهی دیگر در پاناما برایش تهیه کردند چون مکزیک استقبال از او را رد کرده بود. او را در بیمارستان، به بخش بیماران روانی منتقل کردند تا به نظر بیاید که از بیمارستان خارج شده است. روز بعد از در پشتی بیمارستان، در ورودی کالا ها و خروج پسماند ها، خارج شد!

فقط یک تلفن بدهید

وقتی به پاناما می رفت فقط یک خواهش داشت: خانه ای که در اختیارش می گذارند تلفن داشته باشد زیرا ملکه « اگر نتواند با دوستانش در تماس باشد دیوانه خواهد شد» . به او قول مثبت دادند و وعده دادند که موضوع را با ژنرال عمر توریخوس، دیکتاتور پاناما در آن زمان، در میان بگذارند.

اعلیحضرت بی عقل!

همراه آمریکایی او، که وکیلی بود که خواهرش اشرف برایش استخدام کرده بود، وقاحت را به جایی رساند که در بحثی بر سر یک موضوع فرعی گفت: « ظاهرا اعلیحضرت عقلشان را از دست داده اند! » و شاه با ترشرویی به او نگاه کرد و هیچ نگفت.

محمدرضا شاه و خانواده اش در پاناما

مذاکره روی آسمان

وقتی در پاناما مستقر شد، آمریکایی ها پشت سر مشغول مذاکره برای تحویل دادن او به ایران بودند. در عمل، دادگاهی دستور بازداشت سریع و شبانه او را صادر کرد. او خیلی زود از این تصمیم باخبر شد و با هواپیما به قاهره رفت. یکی از مشاوران کار تر پیشنهاد کرد که هر جا، در میان راه، هواپیمایش فرود آمد آن را نگه دارند تا همچنان بتوان بر سر آن در موضوع گروگان ها مذاکره کرد.

وقتی شاه ایران سیخ نامیده شد!

شاه در هواپیما اتفاقی فهمید که امور مربوط به او در پرونده های دوایر آمریکا با اسم رمز مطرح می شود که به محض خروجش از تهران این اسم رمز تعیین شده بود: عملیات سیخ! وقتی به فرودگاه قاهره رسید، اولین چیزی که با چشمان گریان به سادات گفت این بود: « می دانی آن ها در طول این مدت سیخ صدایم می کردند؟ »

یک کوه اسکناس

شاه پیش از خروجش از ایران، بسیار به وضعیت مالی خود اهمیت می داد. قدرت ثروت به جای قدرت حکومت. او با ثروتی هنگفت از ایران خارج شد که حدس و گمان های بسیار درباره آن زده شد: از پنج میلیارد تا بیست میلیارد دلار. شاه با شنیدن این حرف ها، هوا را از دهانش بیرون می داد مثل هر بار که حرفی می شنید که نمی پسندید و می گفت: « کسانی که این حرف ها را می زنند می فهمند میلیارد دلار یعنی چه؟ یعنی یک کوه اسکناس.