نیروگاه‌های برق‌آبی مهم‌ترین منبع تأمین انرژی تجدیدپذیر در کشور محسوب می‌شوند، زیرا این نیروگاه‌ها مأموریت محوری تأمین برق موردنیاز و کمک پایدارسازی شبکه در زمان اوج مصرف (پیک) را به عهده دارند.

در زمان حاضر ظرفیت نصب‌شده نیروگاه‌های برق‌آبی حدود 15 درصد ظرفیت نصب‌شده کل نیروگاه‌های کشور است. در سال آبی نرمال، نیروگاه‌های برق‌آبی موجود در کشور قادرهستند 10 درصد برق مورد نیاز کشور را در شرایط نیاز شبکه، با بازدهی بالا تأمین نمایند.

مهم‌ترین اقدامات بخش آب درخصوص صیانت از این سرمایه ملی و همچنین توانمندسازی و توسعه آن بهره‌برداری است چرا که با بهره‌برداری بهینه از نیروگاه‌های زنجیره‌ای حوضه‌های آبریز کشور (کارون و کرخه) متوسط انرژی تولیدشده نیروگاه‌های برق‌آبی کشور در 3،5 سال گذشته 14 هزار و 775 گیگاوات ساعت بوده که نسبت به دوره مشابه قبل (10 هزار و 356 گیگاوات ساعت)، به میزان 43 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

*نوسازی، تعمیرات و نگهداری

با حمایت‌های صورت‌گرفته و اقدامات مدیریتی به‌عمل آمده، ضمن کاهش دوره زمانی تعمیرات سالانه، ظرفیت جذب بودجه‌های نگهداری و تعمیرات از 20 درصد در دولت دهم به 30 درصد در دولت یازدهم افزایش یافته است. این امر نشانگر افزایش کارایی و بهبود نسبی بهره‌وری در حوزه تعمیرات و نگهداری سالانه این صنعت طی سال‌های اخیر است. مؤید این مطلب، کاهش متوسط ضریب خروج اضطراری نیروگاه‌های برق‌آبی کشور در دولت یازدهم از 14.8 درصد به 5.5 درصد (به‌طور میانگین) است.

همچنین ضریب آمادگی نیروگاه‌های برق‌آبی به‌عنوان یکی از شاخص‌های مهم بهره‌وری از 74.3 درصد (در ابتدای دوره) به 82.5 درصد (به‌طور میانگین) افزایش یافته است.

*توان تولید هم‌زمان

یکی از شاخص‌های اصلی توانمندسازی صنعت نیروگاه‌های برق‌آبی در کشور، میزان توان تولید هم‌زمان این نیروگاه‌ها در زمان اوج مصرف است. رکورد بیشترین ظرفیت نیروگاه‌های در دست بهره‌برداری که به‌صورت هم‌زمان در تابستان 95 در مدار بهره‌برداری قرار داشته‌اند، معادل 8 هزار و 837 مگاوات است که نسبت به رکورد ثبت‌شده در سال 91 در دولت دهم (5 هزارو 388 مگاوات)، نمایانگر رشد 64 درصدی است. این افزایش کمک شایانی جهت جلوگیری از خاموشی برق در پیک تابستان کرده است.

*توسعه ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های برق‌آبی

به‌رغم محدودیت‌های مالی و اعتباری، افزایش ظرفیت منصوبه نیروگاه‌های برق‌آبی به‌میزان یک هزار و 833 مگاوات که این اقدام مجموع ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های برق‌آبی کشور را از 9 هزارو 746 به 11 هزار و 579 مگاوات افزایش داده است (معادل 19 درصد افزایش). همچنین طبق برنامه‌ریزی صورت‌گرفته و مقدمات فراهم‌شده طی برنامه ششم نیز معادل یک هزار و 859 مگاوات به مجموع این ظرفیت اضافه خواهد شد.

*ظرفیت موجود کشور

بر اساس آخرین اقدامات و بررسی‌های صورت‌گرفته، در حال حاضر مجموع پتانسیل‌های موجود کشور اعم از در دست مطالعه، در دست ساخت و در دست بهره‌برداری، معادل 29 هزار و 262 مگاوات است. این میزان از ظرفیت گواه استعدادهای حال و آتی کشور در حوزه صنعت نیروگاه‌های برق‌آبی است.