امیدی که با فروریختن «پلاسکو» به کل بر باد رفت. این تنها بخشی از ماجرا بود. آن‌گونه که از خبرها به گوش می‌رسد، ٦٠٠ میلیارد تومان پوشاک دپوشده شب عید، جلوی چشم صاحبانشان، در آتش سوخت. شعله‌هایی که خانمان آنها را به آتش کشید. حسین مهدی‌زاده، عضو اتحادیه پوشاک گفته میزان خسارت ریزش ساختمان پلاسکو، حدود ٦٠٠ میلیارد تومان برآورد می‌شود.

‌یک‌پنجم واحدهای پلاسکو بیمه بودند

این همه در حالی است که از ٥٦٠ واحد تجاری این مجتمع سوخته، فقط حدود ١٥٠ واحد بیمه آتش‌سوزی داشتند؛ آن هم صرفا بیمه اموال و نه بیمه ملک. به همین خاطر، خاکستر ریزش این ساختمان قدیمی، بر تمام زندگی صنوف پوشاک این مجتمع نشست.

مدیرعامل بیمه ایران درباره بیمه واحدهای تجاری این مجتمع گفته: این بیمه از روز شنبه (امروز) آماده پرداخت خسارت‌های حادثه ریزش ساختمان پلاسکو است.

محسن پورکیانی با بیان اینکه خسارت‌های این حادثه به‌طور کامل پرداخت می‌شود، اظهار کرد: براساس برآورد ما صد واحد تجاری و اداری در ساختمان پلاسکو بیمه آتش‌سوزی داشتند و سرمایه‌های متفاوتی تحت پوشش بیمه بودند. این بیمه نیز فقط شامل اموال آنها می‌شود. وی ادامه داد: ما برای بررسی این وضعیت ستاد بحرانی را در شعبه فردوسی تشکیل دادیم و از روز شنبه نیز آماده پرداخت خسارت‌ها هستیم.

در همین زمینه مدیر آتش‌سوزی بیمه البرز هم خبر داده ١١ واحد در ساختمان پلاسکو تحت پوشش بیمه البرز هستند و سایر واحدها مشمول بیمه‌های دیگر می‌شوند. علیرضا مقرب البته گفته خسارت ملک شامل پوشش بیمه آتش‌سوزی نمی‌شود.

مقرب گفته: با توجه به اینکه اکثر واحدهای ساختمان پلاسکو به صورت سرقفلی هستند، تنها موجودی و اجناس واحدها شامل پوشش بیمه‌ای می‌شوند و خسارت ملک شامل پوشش بیمه آتش‌سوزی نمی‌شود.

وی افزود: ما با صاحبان بیمه‌نامه‌‌ها هماهنگ می‌کنیم تا به دفاتر بیمه البرز مراجعه کنند و براساس سقف بیمه‌نامه آنها، پرداخت خسارت‌ها صورت خواهد گرفت.

مدیر بیمه‌های آتش‌سوزی بیمه البرز افزود: کارشناسان بیمه آتش‌سوزی بیمه البرز در حال برآورد میزان خسارت هستند اما بر اساس برآوردهای اولیه بین ۱.۵ تا دو میلیارد تومان در مجموع به این ١١١ واحد پرداخت خواهد شد.

این یعنی حدود ٤٥٠ واحد تجاری این مجتمع مشمول بیمه آتش‌سوزی نبوده‌اند؛ یعنی تقریبا یک‌پنجم این واحدها گویی هرگز وجود نداشته‌اند و تمام سرمایه‌های آنها بر باد رفته است.

‌برآورد خسارت ۱۵۰۰میلیاردتومانی

رئیس اتاق اصناف ایران همچنین با بیان اینکه ساختمان پلاسکو بیمه نبوده ولی برخی از واحدها بیمه داشتند، گفت: برآورد اولیه از میزان خسارات در این حادثه هزارو ٥٠٠ میلیارد تومان است.

‌سرقفلی‌های میلیاردی

با این اوصاف معلوم نیست سرنوشت سرقفلی این واحدهایی که تا دو هفته پیش فقط یک واحد ٣٨متری آن، یک‌میلیارد و ٩٩٠ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده بود، چه خواهد شد.

یکی از کارشناسان درباره ارزش ملکی این واحد کوچک به «شرق» گفته: اگر این رقم را به ارز محاسبه کنیم، چیزی حدود نیم‌میلیون دلار خواهد بود که هم‌ارزش زمینی مشابه در توکیو است!

‌صرافی‌ها کرکره‌ها را پایین کشیدند

در همان اولین ساعات روز حادثه، بازار سکه و ارز در شرایط نیمه‌تعطیل قرار گرفت و بیشتر صرافی‌ها در پی وقوع این اتفاق کرکره‌هایشان را پایین کشیده‌اند. مشاهدات از بازار ارز و سکه حاکی از آن است که بسیاری از صرافی‌ها مغازه‌های خود را تعطیل و تابلوی قیمت‌های خود را خاموش کرده‌اند.

‌گاوصندوق‌ها نزد پلیس نگهداری می‌شوند

آنچه تاکنون به نمایش گذاشته شده، حاکی از آن است که فقط گاوصندوق‌ها باقی است و خبری از باقی اموال نیست. همان صندوق‌هایی که صاحبان مغازه با ترس از دزدی آنها در محل حادثه مانده بودند و مانع امدادرسانی بهتر آتش‌نشانان شده بودند.

البته برای اطمینان‌خاطر این افراد، سردار ساجدی‌نیا، فرمانده انتظامی تهران بزرگ خبر داده: اموال و گاوصندوق‌هایی که در مجموعه پلاسکو بوده، با هماهنگی هیئت‌مدیره ساختمان، در گنجینه خاصی از سوی پلیس جمع شده و به صاحبان آن تحویل داده می‌شود.

سردار قادر کریمی، جانشین پلیس پایتخت هم با تأکید بر مراجعه‌نکردن مردم در محل حادثه و همکاری با نیروهای انتظامی و پلیس اطمینان خاطر داد که گاوصندوق‌ها و اموال منقوله مکشوفه در محل حادثه به گنجینه‌ای در پلیس آگاهی منتقل شده و پس از اتمام عملیات در اختیار صاحبانشان قرار می‌گیرد.

علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران در گفت‌وگو‌های خود با رسانه‌ها، تأکید کرده برای این صاحبان صنوف، چاره‌اندیشی خواهد شد و مکانی را برای فعالیت آنها در نظر خواهند گرفت. به گفته او، طبق برآوردهایی که از اظهارات اتحادیه‌ها شده است، با درنظرگرفتن مجموعه اماکن، مواد اولیه و ماشین‌آلات مستقر در این ساختمان و میزان سرمایه‌ای که در این مجموعه بود، میزان سرمایه ‌رفته، بالای هزار میلیارد تومان بوده است. به گفته او، تنها یک‌پنجم این واحدها بیمه بوده‌اند.

‌هزاران کارگری که بی‌کار شدند

در این میان اختلاف‌نظر درباره تعداد نیروی کار فعال در این مجتمع از جانب مسئولان مختلف دیده می‌شود.

محمود نبوی، رئیس سابق اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک می‌گوید بیش از چهار هزار نفر در ساختمان پلاسکو به‌صورت مستقیم فعالیت می‌کردند، اما در همین زمان، فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران می‌گوید بین دوهزارو ٧٠٠ تا دوهزارو ٨٠٠ نفر در این مجتمع مشغول به کار بوده‌اند. مشخص نیست این اختلاف‌نظر فاحش از کجا آب می‌خورد، اما آنچه پیداست تعداد زیادی از کارگران در دو ماه باقی‌مانده تا شب عید، بی‌کار شده‌اند.

‌کمک‌های مالی در انتظار صاحبان بنگاه‌های مجتمع سوخته

او خبر داده که قرار است کمیته‌ای مستقر در اتاق تهران تشکیل شود تا در آن به فکر کمک‌های مالی از جمله کمک‌های مردمی و وام‌های کم‌بهره یا بی‌بهره برای صاحبان صنوف موجود در این مجتمع باشند.  

فاضلی می‌گوید عمق فاجعه زیاد است و به نگرانی صاحبان بنگاه درباره اسناد و گاوصندوق‌ها آگاه است. بر همین مبنا به صاحبان حدود ٦٠٠ واحدی که در این مجتمع قرار داشتند، اطمینان داده تمام مدارک، مستندات و گاوصندوق‌هایی که کشف می‌شود به بیرون منتقل و در جای امن نگهداری می‌شوند. او همچنین خبر داده، جلوگیری از افزایش قیمت پوشاک و طراحی محلی برای استقرار اصناف، در دستور کار قرار دارد.

عمق این فاجعه در حدی است که تمام واحدهای تجاری اطراف این مجتمع اکنون تعطیل‌ هستند و این یعنی ضرر و زیان بسیاری که از قِبَل این حادثه به صنوف دیگر در آن راستا وارد می‌شود. با این اوصاف رقم ضرر و زیان اصلا اندک نیست و رقم بالایی را شامل می‌شود.

به‌هرحال آن‌گونه که به نظر می‌رسد، چک‌های زیادی قرار است روز شنبه (امروز) برگشت بخورد.