پرواز ایرباس به ایران در روز پنجشنبه

چند روز پیش بود که نخستین هواپیمای ایرباس٣٢١ بر اساس گواهینامه ثبت هواپیماهای جدید، با شماره سریال ۷۴۱۸ به نام ایران‌ایر به ثبت رسانده شد، تا این هواپیما نخستین فروند از هواپیماهای مسافرتی باشد که پس از نزدیک به چهار دهه، به طور مستقیم از شرکت‌های هواپیماساز خریداری شده و آخر هفته در فرودگاه مهر آباد فرود می‌آید.

به این ترتیب و با نهایی شدن قرارداد خرید ۱۰۰ فروند هواپیمای ایرباس از سوی ایران‌ایر و پیگیری مقدمات لازم برای ورود این هواپیما، سازمان هواپیمایی به طور رسمی نخستین ایرباس ۳۲۱ را به نام این شرکت ثبت کرد و حالا چشم‌ها منتظر است تا فردا خلبان‌های ایرانی که پیش از این پرورش، مدیرعامل ایران ایر وعده آن را داده بود نخستین هواپیمای خریداری شده را در فرودگاه مهر آباد یا امام خمینی به زمین بنشانند.

به نظر می‌رسد کم‌کم وعده مسوولان هوایی کشور محقق می‌شود و می‌توان از این پس به وعده‌های دیگر هم امیدوار‌تر نگاه کرد که سایر قول‌های مسوولان هم به ثمر بنشیند. پیش از این پرورش، مدیرعامل ایران‌ایر گفته بود که نخستین فروند از هواپیماهای خریداری‌شده تا پیش از نوروز ۱۳۹۶ به ایران می‌رسد و حالا دو ماه مانده به نوروز اگر چرخ‌های ایرباس باند فرودگاه ایران را لمس کند رسما این وعده محقق می‌شود. او خوش‌بین است که در سال ۲۰۱۷ میلادی حدود هشت فروند از هواپیماهای خریداری شده از شرکت ایرباس وارد ناوگان ایران شود.

در کنار ایرباس، ایران‌ایر چند هفته قبل قرارداد خرید هواپیما از شرکت هواپیمایی بویینگ را نیز به امضا رساند که در راستای آن نخستین فروند از این هواپیماها از اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ تحویل ایران خواهد شد.

همان ماه‌های ابتدای حضور دولت یازدهم بود که در جریان برگزاری همایش داووس و حضور روحانی در داووس موضوع خرید هواپیماهای جدید برای ناوگان هوایی مورد گفت‌وگوی طرف‌های اروپایی قرار گرفت و کم‌کم موضوع نیاز ایران به ناوگانی جدید رسما بر سر زبان‌ها افتاد.

بعد از آن بود که در جلسات مختلف تیم کارشناسی وزارت راه و شهرسازی و راس آن قائم‌مقام وزیر، بحث‌های مرتبط با خرید هواپیما را دنبال کردند کار به جایی رسید که حتی دو همایش بین‌المللی نیز در این خصوص برگزار شد تا مذاکرات جدی‌تر و درخواست‌ها رسمی‌تر شود.

در نهایت بهمن ماه سال گذشته که رییس‌جمهور در جریان سفر خود به فرانسه مرحله نخست قرارداد خود با فروشندگان هواپیما را امضا کرد که نتیجه اجرایش‌، آغاز انقلابی در صنعت هواپیمایی ایران بود؛ انقلابی که پس از چند ماه انتظار سرانجام با چراغ سبز خزانه‌داری امریکا کلید خورد.

ورود ایرباس بعد از ٤٠ سال

پس از نزدیک به ٤ دهه که با پیگیری‌های امریکا فروش هواپیماهای مسافرتی نو به ایران ممنوع شده بود حتی در جریان تحریم‌های چندگانه امکان تعمیر یا دریافت قطعات نیز برای ناوگان ایران وجود نداشت حالا و به دنبال اجرایی‌شدن توافق هسته‌ای شرایط به طور قابل‌توجهی تغییر کرده و ایران ایر می‌تواند پس از سال‌های طولانی از هواپیماهای نو استفاده کند.

به این ترتیب وزارت راه و شهرسازی که نخستین مذاکرات خود را با شرکت هواپیمایی ایرباس از چند هفته پیش از نهایی شدن برجام آغاز کرده بود و به فاصله چند روز پس از اجرایی شدن توافق هسته‌ای نیز کار خود را به شکلی رسمی ادامه داد، سرانجام در پیش قراردادی که بهمن‌ماه سال گذشته به امضا رسید رسما قرارداد خرید ١١٨ فروند ایرباس جدید را به جریان انداخت. این قرارداد موجب شد تا تمایل طرف دیگر ماجرا یعنی بویینگ نیز به ورود به بازار ایران بیشتر شود.

بر اساس قرارداد منعقد شده در مسیر اجرای این قرارداد، ایرباس باید ٨٥ درصد از منابع اعتباری مربوط به این هواپیماها را تامین کند. ایران در ابتدا تنها ١٥ درصد از منابع مالی مربوط به این قرارداد؛ ١٠ میلیارد دلار را به طرف فرانسوی تحویل خواهد داد. پیچیدگی بحث فاینانس و البته مشکلاتی که بر سر راه نظام بانکداری ایران وجود داشت، باعث شد نهایی کردن این پیش‌قرارداد برای چند ماه به طول بینجامد. البته در این راستا یک موضوع نیز اهمیت بسیار زیادی داشت و آن ضرورت صدور مجوز لازم از سوی وزارت خزانه‌داری امریکا / اوفک بود.

امریکایی‌ها بر اساس طرحی نانوشته اعلام کردند: هر هواپیمایی که ساخت امریکا است یا حداقل ١٠ درصد از تجهیزات آن را شرکت‌های امریکایی تامین می‌کنند باید برای فروش به ایران مجوز رسمی این سازمان را داشته باشند؛ مجوزی که صدور آن چند ماه به طول انجامید تا سرانجام با اعلام رسمی مسوولان ایرباس نهایی شود.

١٧فروند هواپیمای فرانسویدر راه ایران

طبق اعلام این شرکت فرانسوی، ایرباس می‌تواند ١٧ فروند از هواپیماهای خود را با مجوز ارایه شده از سوی اوفک به شکل فوری به ایران تحویل دهد. به این ترتیب احتمالا شرایط برای فروش هواپیماهای بعدی نیز فراهم خواهد شد. حتی در گمانه‌زنی برخی رسانه‌های خارجی آمده که با دریافت این مجوز هواپیماهای بویینگ خریداری شده از سوی ایران نیز می‌توانند به زودی وارد ناوگان کشور شوند.

حالا در شرایطی در نخستین روز از فصل سوم سال ٩٥ قرارداد ورود هواپیماهای جدید به ایران نهایی شده که پیش از این وزیر راه و شهرسازی رسما اعلام کرده بود با وجود تمام کارشکنی‌ها، ایران نخستین هواپیماهای خود را در فصل پاییز دریافت خواهد کرد. وعده‌ای که خیلی زود محقق شد تا پس از آن امکان پیگیری دیگر ابعاد در توسعه صنعت هوانوردی فراهم شود.

ایران اعلام کرده برای ١٠ سال آینده نیاز به ٥٠٠ فروند هواپیمای مسافرتی خواهد داشت که تاکنون پیش‌قرارداد خرید ١١٨ فروند از ایرباس و حدود ١٢٠ فروند از بویینگ به امضا رسیده است. در صورت نهایی شدن این قرارداد خیلی زود نیمی از راه مدنظر کشور در این حوزه طی خواهد شد.

 به گفته فرهاد پرورش، مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی (هما)، هما تصمیم دارد که از این ایرباس در شبکه داخلی استفاده کند. با وجود اینکه این هواپیما بیشتر برای شبکه بین‌المللی مناسب است اما فعلا در شبکه داخلی از آن استفاده می‌شود. طبق قرارداد، هواپیمایی که روز پنجشنبه تحویل تهران داده می‌شود هواپیمای ۳۲۱ ایرباس و با ظرفیت ۱۹۵ نفر است. هنوز مشخص نیست که مراسم تحویل نخستین ایرباس در کدام یک از دو فرودگاه مهرآباد و امام باشد.

 اخذ موافقت اصولی برای ٧ ایرلاین جدید

از سویی علی عابدزاده، رییس سازمان هواپیمایی‌کشوری از برنامه‌های جامع برای افزایش توان عملیاتی فرودگاه‌های کشور خبرداده و با اعلام اینکه افزایش مقاصد پروازی دستور کار آینده سازمان هواپیمایی‌کشور است، گفته است: ۷ ایرلاین جدید موافقت اصولی اخذ کرده‌اند. با توجه به پیشرفت مذاکرات خرید هواپیما تا مرحله عقد قرارداد، امیدوار هستیم که طرف خارجی پای امضاهای خود بماند و با پایبندی به قول‌هایش، ایران بتواند از خریدهای هوایی خود استفاده کند.

وی با اشاره به تجهیز صنعت هوایی ایران به حدود ۲۰۰ فروند هواپیمای جدید در پی قرارداد با ایرباس، بویینگ وATR، گفت: افزایش مقاصد پروازی در دستورکار آینده سازمان است و باوجود اینکه فعلا افزایش مقاصد جدیدی نداشته‌ایم اما قرار است برای آن برنامه‌ریزی شود.