از پایگاه اینترنتی بی بی سی ورلد، شبکه‌های اجتماعی می‌توانند ابزار تحول باشند، به نشر ایده‌های سازنده کمک کنند و انسان‌ها را به هم وصل کنند؛ اما از نگرانی در مورد حریم خصوصی گرفته تا مزاحمت های آنلاین، معضلات هر روز کاربران شبکه‌های اجتماعی هستند.
علاوه بر این، پژوهش‌های تازه نشان داده‌اند که وابستگی کاربران به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی اثر منفی روی سلامت جسمی و روانی آنها دارد.
تازه‌ترین پژوهش در انگلیس نشان داده است که اینستاگرام تاثیر منفی بر سلامت جوانان دارد. اسنپ‌چت در این مطالعه به عنوان دومین شبکه اجتماعی مضر برای سلامت روانی ذکر شده است.
به دنبال بیشتر شدن تاثیرات منفی شبکه‌های اجتماعی، کاربران بیشتری به تعدیل و تنظیم رابطه خود با دنیای آنلاین علاقمند شده‌اند.
با این همه، درست مانند هر اعتیاد دیگر، افراد حتی در مواقعی که از شبکه‌های اجتماعی متنفر هستند، نمی‌توانند آن را ترک کنند.
دکتر ریچارد گراهام، یکی از مشاوران مرکز ترک اعتیاد اینترنت در لندن، درباره تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر مغز و حالت‌های روانی کاربران گفت: گرچه مطالعات نشان داده است که شبکه‌های اجتماعی می‌توانند حافظه کاربران را تقویت کنند، اما استفاده بیش از اندازه ممکن است به عکس، باعث ضعیف شدن حافظه و کاهش تمرکز شود.
شبکه‌های اجتماعی همچنین می توانند به اعتماد به نفس جوانانی که مدام به دنبال مقایسه خود با دیگر کاربران هستند، آسیب بزنند.
دکتر گراهام توصیه‌هایی کاربردی برای کاربران دارد تا رابطه‌ای سالم با شبکه‌های اجتماعی داشته باشند:
- مراقب خواب خود باشید. نور صفحه‌ موبایل یا تبلت باعث کاهش فعالیت هورمون خواب و موجب می‌شود که مغز سیگنال بیدار شدن دریافت کند. از حدود یک ساعت مانده به زمان خواب، شبکه‌های اجتماعی را کنار بگذارید.
- اساسا استفاده از شبکه‌های اجتماعی را به زمان مشخصی محدود کنید، مثلا روزی چهار بار و هر بار فقط یک ربع به فیسبوک‌ سربزنید و سعی کنید این میزان را به مرور کاهش دهید.
- دامنه مکان استفاده از شبکه‌های اجتماعی را محدود کنید. مثلا خودتان را مقید کنید که هیچ وقت در اتاق خواب سراغ اینستاگرام نروید.
- ابزارهای دیجیتال مانند موبایل و تبلت را در ساعات مشخصی از روز از خود دور نگه دارید تا سراغ شبکه‌های اجتماعی نروید.
-چالش کنترل استفاده از شبکه‌های اجتماعی را به عنوان یک فعالیت مثبت برای خود و اطرافیان‌تان جا بیندازید تا انگیزه کافی برای پایبند ماندن به آن داشته باشید،مثلا بگویید که می‌خواهید تمرکزتان را بالا ببرید.
مشاوران علاوه بر توصیه‌ به کاهش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، توصیه‌هایی هم دارند که کاربران چگونه از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند:
- قبل از تایپ کردن فکر کنید. یک قاعده ساده آن است که چیزی را که در گفت‌وگوی رو در رو به دیگران نمی‌گویید، در شبکه‌های اجتماعی هم ننویسید.
- عملکرد خود در شبکه‌های اجتماعی را حسابرسی کنید. هر از گاهی پروفایل‌های خود در شبکه‌های اجتماعی را بررسی کنید و از خود بپرسید آیا از پیام‌ها، عکس‌ها و مطالبی که به طور عمومی منتشر می‌کنید راضی هستید؟ آیا چهره‌ای که برای خود ساخته‌اید با واقعیت زندگی شما منطبق است؟
- خانه‌تکانی دیجیتال را فراموش نکنید. لازم نیست که در همه شبکه‌های اجتماعی پروفایل داشته باشید. اگر یکی از حساب‌های شما مدتی است که بی‌استفاده مانده است، آن را پاک کنید.