خانواده به عنوان اولین نهادی که کودک با آن سر و کار دارد، نقشی اساسی در رشد استعدادهای او دارد.

موانع رشد استعداد کودکتان:

۱- نگرانی بیش از حد والدین در مورد کودکان:

بسیاری از والدین در مورد کودکان خود نگران­ اند و گاهی بیش از حد نگرانند. عمده نگرانی والدین در مورد اینکه آیا رشد فرزندشان نرمال است.  آیا آنها در مدرسه و درس و زندگی خود موفق می ­شوند یا خیر؟

این در حالی است که کودکان ما مقاوم ­تر از آنند که ما فکر می ­کنیم. البته، این بدان معنا نیست که ما نباید به فرزندان­ مان فکر کنیم. البته طبیعی است که پدر و مادر در مورد فرزندان خود نگران باشند.

با این حال، نگرانی دائمی والدین می ­تواند اثرات منفی بر شما و کودک شما خواهد داشت.در حقیقت نگرانی زیاد شما تاکیدی بر مشکل است نه بر راه حل.لازم است بدانید کودکان به راحتی می ­توانند درک کنند که شما نگران هستید

و این نگرانی شما سبب استرس و نگرانی کودک شما نیز خواهد شد و همین امر نیز خود اثری منفی بر رشد توانایی و استعداد فرزندان دارد. به خاطر داشته باشید بچه­ها به محیطی آرام و به دور از تنش و حتی نگرانی برای رشدی مطلوب نیاز دارند.

۲- مقایسه کودک خود با دیگران آفت رشد استعدادها:

یکی از بزرگترین اشتباهات رایج والدین، مقایسه کودک خود با دیگر کودکان است. این در حالی است که هر کودک منحصر به فرد بوده و استعدادها و توانایی­ های مربوط به خود را دارد.

هر کودک در سن خاص و مربوط به خود خزیدن، راه رفتن، صحبت کردن و … را یاد می­ گیرد.

در واقع هر کودک از همان ابتدای تولد، یک جدول زمانی مربوط به رشد خود را دارد. بنابراین هر گونه تأخیر نباید برای شما نگران کننده باشد. شاید کودک شما نسبت به دیگر کودکان دیر زبان باز کند،

ولی در عوض ممکن است از توانایی جسمانی بیشتری برخوردار باشد، یا شاید کودک شما خوب شعر نخواند ولی توانایی خوبی در فراگیری ریاضی داشته باشد. لازم است بدانید متخصصان تعلیم و تربیت مقایسه فرزندان را آفتی در مسیر رشد توانایی­ ها و استعدادهای او می­ دانند،

چرا که مقایسه کردن، دیدگان شما والدین عزیز را بر توانایی دیگران باز کرده و بر توانایی و استعدادهای کودک خودتان می­ بندد.

۳- هل دادن فرزندان به سمت فعالیت ­هایی که نمی­ خواهند و علاقه­ ای به آن ندارند:

اعمال فشار به فرزندان برای انجام فعالیت ­ها می ­تواند نتیجه­ ای معکوس داشته باشد. به خاطر داشته باشید که فرزند شما باید دارای استعداد و توانایی لازم برای آن فعالیت باشد.

مثلا اگر همه بچه­ ها به کلاس های رایجی چون شنا، موسیقی، ورزش و … می­ روند، نباید حتما کودک خودرا علی رغم میل باطنی­ اش به این کلاس ها بفرستید، چرا که این کلاس ها و فعالیت ­ها برای هر کودکی لذت بخش نیست.

اجازه بدهید کودک شما خود مسیرش را به شما نشان بدهد و شما فقط مسیر را برای او هموار کنید.

۴- اجازه دهید کودک شما خود با مشکلات دست و پنجه نرم کند:

مشکلات و موانع بخشی از زندگی و فعالیت­ های روزانه است و باید شیوه مقابله با آنها را آموخت. کودکان نیز بنا به سن و سال خود و در زندگی روزمره خود با موانعی و مشکلاتی مواجه می­ شوند.لطفا اجازه تجربه کردن موانع و رفع آنان را به کودک خود بدهید.

چرا که همین مسائل و مشکلات به رشد توانایی ها کمک می ­کند. اگر قرار باشد همه مشکلات و مسائل را شما برای کودک خود رفع کنید،او هیچگاه رشد درخوری نخواهد داشت. به جای دادن راه حل به آنان، شیوه ­های مواجهه با مشکلات و موانع و رفع آنها را به آنان بیاموزید.

مثلا وقتی با همسالان خود در بازی دچار مشکل می­ شوند، او را تشویق به حل مشکل کنید و این فرصت خوبی است که به او مهارت­ های اجتماعی را بیاموزید.

۵- به کودک خود آداب اجتماعی را بیاموزید ولی انتظاری معقول داشته باشید:

لازم است کودکان در حد لازم با آداب و مفاهیم اجتماعی آشنا شوند. آموزش آداب اجتماعی از همان دوران کودکی باید انجام پذیرد. اینکه کودک بیاموزد در هر مکان و در هر زمانی چه رفتاری از خود نشان دهد، اهمیت دارد.

اما گاهی والدین با تأکید بیش از حد بر رعایت آداب اجتماعی عرصه کودکی را بر فرزندان­ شان تنگ می­ کنند و فراموش می­ کنند که کودکان باید کودکی کنند!

بر این اساس گاهی والدین از همراه بردن کودکان به مکان­ ها و مراسم ­های مختلف خودداری می کنند و کودکان ­شان را از تجربه ­های مختلف تعاملی و ارتباطی محروم می سازند.

این در حالی است که بخشی از توانایی­ ها و استعداد های کودکان در ارتباط با دیگران رشد می­ یابد.

۶- زمانی که کودک شما نیاز به توجه و گوش داده شدن دارد، لطفا گوشی، کامپیوتر یا تلویزیون را خاموش کنید و به او توجه کنید!

کودکان در هر سنی چه پیش از دبستان یا بعد از آن، در هنگام صحبت کردن با شما نیاز به توجه کامل شما دارند. بنابراین برای او شخصیت و احترام قائل شوید و کار خود را برای چند دقیقه­ ای کنار بگذارید،

او را در آغوش بگیرید و چشم در چشم او، نشان دهید که به او توجه کامل دارید. ولی والدین معمولا زمان صحبت کردن با کودکان عادت دارند به کار های مختلف ­شان رسیدگی کنند و شاید صحبت­ های کود­شان را چندان با اهمیت تلقی نمی­ کنند

و این امر خود آفتی بر رشد توانایی­ ها و استعداد های کودک ­تان است.اگر به دنبال سرنخی برای کشف استعداهای کودک ­تان هستید، این فرصت­ های ناب هم صحبتی با آنان را غنیمت بشمارید.