افت‌های نگهدارنده اطراف دندان می‌توانند به انواع مختلفی از بیماری‌ها مبتلا شوند که همگی بر اثر عفونت باکتریایی لثه‌ها، استخوان و رباط‌هایی که دندان حمایت کرده و آنها را در داخل آرواره نگه می‌دارند، به وجود می‌آیند.

بیماری‌های بافت‌های نگهدارنده اطراف دندان معمولا بدون درد بوده و ممکن است پیشرفتی آهسته یا کاملا سریع داشته باشند.

بدون معاینه منظم دندان‌ها، ممکن است با آسیب شدید لثه‌ها و استخوان‌های آرواره، از بیماری بافت‌های نگهدارنده اطراف دندان‌های خود مطلع نباشید در این صورت از دست رفتن دندان غیرقابل اجتناب خواهد بود.

جرم‌های دندانی؛ مجرم درجه یک

بیماری‌های بافت‌های اطراف دندان بر اثر انواعی از باکتری‌های موجود در پلاک (لایه‌های چسبنده بی‌رنگی از باکتری‌ها که به طور مداوم روی دندان‌ها تشکیل می‌شود) به وجود می‌آید.

این باکتری‌ها سمومی‌ از خود ترشح می‌کنند که لثه‌ها را تحریک کرده و منجر به از هم گسیختگی اتصال بافت‌های لثه به دندان‌ها می‌شود.

به مرور زمان این سموم می‌تواند بافت‌های لثه را از بین ببرد و با پیشرفت عفونت به ضایعات استخوانی منجر شود.

چنانچه پلاک روی دندان برداشته نشود، می‌تواند با مواد دیگر ترکیب شده و به رسوب سخت و متخلخلی به نام جرم یا «باره» تبدیل شود.

جرم روی سطح دندان و بالای خط لثه ممکن است در بیماری‌های بافت اطراف دندان دخالتی نداشته باشد، اما وجود جرم روی سطح ریشه دندان و زیر لثه‌ها، برداشتن پلاک و باکتری‌های جدید را دشوارتر می‌کند.

برخلاف این‌که پلاک را خود فرد نیز می‌تواند از سطح دندان بردارد، اما جرم یا باره دندان فقط توسط دندانپزشک یا بهداشت کار دندان برطرف می‌شود.

مراجعه به دندانپزشک؛ تنها راه تشخیص

دندانپزشک با ویزیت‌های دندانپزشکی منظم می‌تواند بیماری‌های بافت‌های اطراف دندان را در مراحل اولیه، قبل از صدمه دیدن غیرقابل برگشت استخوان‌ها و دندان‌ها تشخیص دهد.

این بیماری‌ها پیشرونده بوده و ابتدا علائم ناراحت‌کننده‌ای ایجاد نمی‌کند تا در مورد وجود مشکل به شما هشدار دهد.

با این همه، درد در مراحل پیشرفته یا در بیماری‌های با پیشرفت سریع ممکن است رخ دهد بنابراین آنقدر صبر نکنید که دندان درد به سراغتان بیاید.

دندانپزشک در طول معاینات عمومی، لثه‌های شما را از نظر مشکلات بافت‌های اطراف دندان معاینه و با استفاده از وسیله‌ای به نام سوند پریودونتال، اتصال بافت لثه به دندان، عمق شیار بین لثه‌ها و دندان‌ها و عمق پلاک‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. همچنین ممکن است برای بررسی تخریب استخوان نیاز به گرفتن عکس رادیوگرافی پیدا شود.

جرمگیری؛ قدم اول درمان

شیوه درمان بیماری‌های بافت اطراف دندان بستگی به نوع بیماری و پیشرفت آن دارد. علاوه بر برنامه درمانی، رعایت بهداشت روزانه دهان برای موفقیت هر نوع درمان بافت‌های اطراف دندان ضروری است.

نخستین قدم معمولا پاکسازی کامل است که شامل جرمگیری برای برداشتن پلاک‌ها و جرم زیر خط لثه است. در برخی موارد نیزممکن است جفت‌شدگی دندان‌ها احتیاج به تنظیم کردن داشته باشد.

همچنین برای کمک به کنترل رشد باکتری‌های زیر لثه که از خود سم تولید کرده و باعث التهاب بافت‌های اطراف دندان می‌شوند، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها یا شستشو با مواد ضدعفونی‌کننده توصیه می‌شود.

در صورت پیدایش پلاک عمیق (بیش از چهار تا شش میلی‌متر) ممکن است به عمل جراحی فلاپ احتیاج شود، زیرا باقی‌ماندن پلاک‌ها زمینه را برای ایجاد عفونت و تخریب استخوان فراهم می‌کند.

در این تکنیک لثه را از روی استخوان بلند کرده و سپس در محلی جدید یا در وضعیتی جدید از نو بخیه می‌زنند تا تمیز نگه داشتن آن راحت باشد.