وقتی پایتخت‌نشینان خط پایان مرگ را دور می‌زنند

هرچه روزها می‌گذرد انسان بیشتر درگیر توسعه علم و فنّاوری می‌شود تا حدی که با تجربه حس شیرین دستیابی به فنی تازه، دیگر عواقب آن را نمی‌بیند تا برای آن هم‌فکری کند. دنیای امروز که صحنه رقابت علم و فنّاوری است بیشتر از آنکه انسان‌ها را به سمت رونق آثار مثبت و کاهش آثار منفی ابزار هدایت کند آنها را به سمت تنوع‌طلبی و اختراعات متعدد کشانده است.

کمی به اطراف خود نگاه و زمان قدیم و حال را مقایسه کنید، در عرض چند دقیقه به راحتی می‌بینید که زندگی امروز سخت‌تر و بیماری‌های افزایش پیدا کردند. خیلی از افراد توسعه زندگی شهرنشینی را دلیلی برای این موضوع می‌دانند و معتقدند با افزایش جمعیت کلان‌شهرها و به دنبال آن تعدد وسایل نقلیه، سلامت محیط‌زیست به خطر افتاده است.

بدون شک کسی نیست که از جنگل‌های سبز و دریای آرام آن هم با آسمانی صاف و آبی لذت نبرد و بخواهد نابودی و زوال را به آنها هدیه کند اما متأسفانه سالهاست همین توسعه شهرنشینی، بی‌توجهی به آثار منفی رشد فنّاوری و استفاده از خودروهایی که دستگاه‌های سوخت‌وساز مناسبی ندارند به تخریب محیط‌زیست دامن زده است.

آلودگی هوا یکی از همان ثمرات منفی است که برای آن در سال‌های گذشته راهی تدبیر نشده و امروزه سلامتی انسان‌ها را تهدید می‌کند.

جهانیان با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کنند

ایرج حریرچی قائم‌مقام وزیر بهداشت آلودگی هوا را مشکلی جهانی دانست و بیان کرد: در قرن اخیر عوامل و آلودگی‌های محیطی تأثیر چشمگیری بر سلامت افراد داشته و طبق آمارها 19 تا 25 درصد از بیماری‌ها منتسب به آلودگی‌های محیط است.

وی با بیان اینکه 88 درصد مرگ‌ومیرهای ناشی از آلودگی‌های محیطی در کشورهای با درآمد کم و متوسط رخ می‌دهد، افزود: 89 درصد از جمعیت دنیا در مناطقی سکونت دارند که میزان غلظت آلاینده‌های آن بالاتر از استاندارد جهانی است و از این بابت می‌توان تمام کشورها را درگیر این موضوع دانست.

حریرچی اظهار داشت: براساس گزارش مرکز تحقیقات سرطان، آلودگی هوا و ذرات جزء عوامل سرطان‌زای قطعی محسوب می‌شوند و سالانه 7 میلیون نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.

تهران شاهد آسمانی صاف و آبی

قائم‌مقام وزارت بهداشت با تأکید بر اینکه بیشتر بار سلامت محیط بر دوش وزارت بهداشت و بیمه است، عنوان کرد: متأسفانه آلودگی‌های محیطی و عوارض ناشی از آن هزینه‌های زیادی را به حوزه نظام سلامت وارد می‌کند که این مسئله منجر به انتقال بودجه از حوزه‌های بااهمیت‌تر به این موضوع می‌شود.

افزایش شمار بیماران با بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا و حتی مرگ‌ومیر آنان باعث شد مسئولان به فکر راه چاره‌ای باشند تا علیرغم کاهش این مشکل بتوانند هزینه‌های مصرفی در این راستا را کاهش و در جای مفید دیگری خرج کنند.

خسرو صادق نیت رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان در این باره گفت: طبق بررسی‌ها و اقدامات انجام شده در سال‌های اخیر، خوشبختانه آلودگی هوا کاهش یافته است.

وی ادامه داد: در سال‌های 93 و 94 در مقایسه با سال‌های گذشته شاهد کاهش بیماری، مرگ‌ومیر و بستری شدن بیماران قلبی و عروقی و تنفسی در بیمارستان‌ها، ناشی از آلودگی هوا بوده‌ایم که البته این اتفاق مهم در تهران رخ داده است.

روزهایی که به بهانه حساسیت تعطیل شدند

هرساله با شروع فصل سرما معمولاً دانش آموزان علاوه بر برف باید چند روزی تعطیلی برای آلودگی هوا را هم تجربه کنند و این موضوع در سال گذشته با وجود اینکه رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت بحثی خلاف آن را مطرح کرد، بسیار دیده شد تا جایی که تعطیلی به بهانه برفی در کار نبود و روزهای پر از تعطیلی به خاطر آلودگی هوا به چشم خورد اما هر زمان که از مسئولان درباره راه چاره سوال می‌شد تقریباً پاسخی منطقی به گوش نمی‌رسید.

از قضا رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال که چرا با وجود کاهش آلودگی هوا در سال گذشته، شاهد افزایش تعطیلی مدارس و هشدارهای جدی بودیم، گفت: افزایش تعطیلی‌ها و هشدارها به دلیل افزایش حساسیت ما بوده و نه به خاطر افزایش آلودگی هوا.

وی افزود: سال گذشته قبل از اینکه آلودگی به حد نگران‌کننده و هشدار برسد، اقدامات پیشگیرانه آغاز و همین مسئله باعث کاهش آلودگی و آسیب‌های ناشی از آن شد. این در حالی است که سال‌های قبل چون پیش‌بینی و اقدامات پیشگیرانه دیرتر شکل می‌گرفت عوارض و مضرات بیشتری را شاهد بودیم.

تولید آلاینده‌های هوا به حداقل می‌رسد

صادق نیت درباره اقدامات لازم در راستای کاهش آسیب‌های آلودگی هوا بخصوص برای بانوان باردار و کودکان بیان کرد: اقدام در این راستا بر عهده وزارت بهداشت نیست و سایر نهادهای مربوطه مثل سازمان محیط‌زیست باید چاره‌اندیشی کنند البته تاکنون توجه به برخی مسائل همچون بهبود کیفیت بنزین خودروها تا حد زیادی مؤثر واقع شده و باید با قدرت بیشتری تداوم پیدا کنند.

وی با اشاره به همکاری‌های برای کاهش و به حداقل رساندن تولید آلودگی افزود: بهبود وضعیت سوختن بنزین و گازوئیل در وسایل نقلیه یا همان اصلاح سیستم موتوری آنها کمک شایانی به کاهش آلودگی هوا می‌کند که خوشبختانه از ابتدای مهرماه امسال الزام در تغییر سیستم موتوری موتورسیکلت‌ها از کاربراتوری به انژکتوری (توسط کارخانجات مربوطه) یک اقدامی مؤثر در این راستا بوده و آثار مفید آن را در آینده شاهد هستیم.

پایان تلخ زندگی را شیرین کنید

بنابراین طبق صحبت‌های مسئولان وزارتی و چاره‌اندیشی آنها شاید بتوان با خیالی آسوده‌تر از کاهش آلودگی و مضرات آن روزها را پشت سر گذاشت اما خوب است که همگان بدانند بدون خواست و همکاری تغییر شرایط ممکن نیست و اگر قرار باشد به بهانه راحتی خود، جان انسان‌های دیگر را به خطر بیندازیم پس باید منتظر تجربه پایانی تلخ، آن هم برای یک زندگی سخت باشیم.

به امید آنکه دیگر با عباراتی مثل قربانیان آلودگی هوا با قربانیان تلفات جاده‌ای کشور برابرند روبه‌رو نباشیم و در عین توجه به توسعه فنّاوری و شهرنشینی، اقدامات پیشگیرانه برای سلامتی انسان‌ها بیش از پیش مد نظر قرار گیرد.