با توجه به شیوع بالای دیابت در جهان،امسال روز جهانی بهداشت با شعار «دیابت را شکست بده» انتخاب شد و وزارت بهداشت کشورمان نیز با همین رویکرد، هفته سلامت را با شعار «شکست و غلبه بر دیابت» Hغاز کرد.به همین دلیل دانستن توصیه هایی برای شناخت این بیماری،پیشگیری و کنترل آن ضروری به نظر می رسد.

اضافه وزن را جدی بگیرید

به گفته متخصصان، اضافه وزن مهمترین علت ابتلا به دیابت نوع 2 است. حتی کاهش پنج درصدی وزن هم می‌تواند سبب کنترل قند خون شود. حدود 90 درصد افراد مبتلا به دیابت نوع 2 چاق هستند. چاقی باعث افزایش مقاومت به انسولین، عدم تحمل گلوکز و تاثیر کمتر داروهای مخصوص دیابت می‌شود. کنترل اندازه محیط دور شکم نیز یکی از عوامل مهم در پیشگیری از دیابت می‌باشد. بنابراین توصیه می‌شود: 

نسبت به کاهش وزن خود از طریق کاهش کالری مصرفی و افزای فعالیت بدنی اقدام نمایید.

برنامه مرتب ورزشی داشته باشید، مانند پیاده‌روی تند به مدت 30 دقیقه در روز.

مصرف فیبر را در رژیم غذایی خود افزایش دهید

دریافت فیبر را از طریق مصرف بیشتر سبزی‌ها و میوه‌ها، حبوبات و نان‌های سبوس‌دار افزایش دهید. فیبرها، به ویژه فیبرهای محلول موجود در میوه‌هایی مثل سیب، انگور، آلو و مرکبات و غلاتی نظیر جو و جو دور سر و انواع حبوبات سبب پایین آوردن کلسترول خون می‌‌شوند و به میزان زیادی به کاهش وزن کمک می‌کنند.

جوانان و بزرگسالان در هر روز به مصرف دست کم 25 گرم فیبر نیاز دارند. توصیه می‌شود که مصرف فیبر در هر روز 25 تا تا 40 گرم باشد.

با مصرف روزانه 5 واحد سبزی و میوه (400گرم) بخش زیادی از فیبر مورد نیاز تامین می‌شود.

فیبرهای نامحلول موجود در انواع سبزی‌ها،‌ آجیل، جو و گندم نیز سبب افزای سرعت حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش می‌شوند و حجم مدفوع را افزایش می‌دهند. افزایش سرعت حرکت دستگاه گوارش سبب کاهش جذب مواد قندی و پیشگیری از دیابت می‌شوند.

مصرف چربی‌ را کاهش دهید

مصرف بیش از حد چربی و روغن، علاوه بر مشکلاتی که برای سیستم قلب و عروق ایجاد می‌کند، سبب افزایش کالری دریافتی و نهایتا بروز اضافه وزن و چاقی می‌گردد که هم زمینه‌ساز و هم تشدید کننده دیابت است.

استفاده از اسیدهای چرب غیراشباع موجود در روغن‌های گیاهی مایع از جمله روغن کنجد و روغن زیتون به پیشگیری از دیابت نوع 2 کمک می‌کنند.

چربی‌های حاوی اسیدهای چرب ترانس موجود در فست‌فودها، غذاهای سرخ شده و روغن نباتی جامد (هیدروژنه) خطرناک هستند و خطر بروز بیماری‌های غیرواگیر از جمله بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان‌ها و دیابت را افزایش می‌دهند.

فعالیت‌ فیزیکی خود را افزایش دهید

کاهش میزان قند خون و افزایش حساسیت به انسولین از حمله اثرات مفید فعالیت‌های ورزشی هستند. فعالیت‌ ورزشی ایروبیک (هوازی) با شدت متوسط، حداقل 5 روز در هفته و هر بار به مدت 30 دقیقه، یا ورزش هوازی با شدت زیاد، سه روز در هفته و هر بار به مدت 20 دقیقه، توصیه می‌شود.

سیگار را کنار بگذارید

زمینه‌سازی ابتلا به دیابت نوع دو از مهمترین مضرات سیگار است. افراد سیگاری 50 درصد بیشتر از بقیه در خطر ابتلا به دیابت قرار دارند.

اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید

به تمام افراد بالای 45 سال که اضافه وزن دارند، انجام آزمایش قند خون توصیه می‌شود. چنانچه در سنین بالای 45 سال هستید، حتی اگر از وزن مطلوبی برخوردار هستید، بهتر است از پزشکتان بخواهید که آزمایش قند خون (FBS,HbA1c) را برایتان انجام دهد.

به افراد زیر، اندازه‌گیری قند خون توصیه می‌شود:

بالاتر از 45 سال باشید و اضافه وزن داشته باشید.کمتر از 45 سال باشید و اضافه وزن را در کنار یک یا دو مورد عامل خطرزای دیگر برای دیابت نوع 2 داشته باید. مثل سبک زندگی نشسته و ساکن یا وجود سابقه خانوادگی دیابت.

دارو درمانی

داروهای متنوعی برای پیشگیری و کنترل دیابت نوع 2 وجود دارند که حتما باید زیر نظر پزشک مصرف شوند.