بحران‌سازی از مرگ پزشک اردبیلی ناتمام ماند

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- آپارتمان طبقه پنجم در ساختمان شش واحدی در یکی از محله‌های اردبیل که دکتر اصغر پیرزاده روز پنج‌شنبه در آن به قتل رسید، حالا پلمب شده است. زمانی که جسد دکتر پیرزاده از آپارتمان خارج ‌شد و خبر حادثه به رسانه‌ها راه پیدا کرد، او شهرتی به مراتب بیشتر از گذشته یافته بود. جنجال برخی رسانه‌ها که شهرت زنجیره‌ای بودنشان در دولت اصلاحات شکل گرفته، خیلی زود به راه افتاد و مخاطبان بسیاری را که درصدد یافتن انگیزه قاتل بودند، با خود همراه کرد. اما حقیقت این بود که جنجال‌آفرینان خود هم از انگیزه قاتل بی‌خبر بودند اما از آنجا که ایجاد جنجال بخشی از حرفه‌شان است، عدم پرداختن به انگیزه قاتل می‌توانست مجال بیشتری را برای جنجال آفرینی آنها خلق کند. 

  همراهی با امواج رسانه‌ای

می‌توان گفت از قِبَل همین جنجال‌آفرینی‌ها بود که بسیاری افراد در دولت با آن‌ همراه شدند و اظهارنظرهایی مطرح کردند که با روشن شدن انگیزه متهم هرگز مایل به طرح دوباره آن نیستند. در حالی که در خبرها آمده بود برخی پزشکان در واکنش به قتل همکار خود روز شنبه- دیروز- مطب‌های خود را تعطیل خواهند کرد، علیرضا زالی، رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور وارد اردبیل شد تا از نزدیک ماجرا را دنبال کند و از پلیس و دستگاه قضایی درخواست کرد برای روشن شدن حقیقت تلاش کنند. فرهاد پورفرضی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل اعلام کرد: به دنبال حادثه، وزیر بهداشت تصمیم گرفته که به این استان سفر کند. علاوه بر این حریرچی، قائم‌مقام وزیر بهداشت با ابراز تأسف از این حادثه اعلام کرد: حادثه با دستور شخص وزیر بهداشت از مراجع قانونی پیگیری خواهد شد. رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور این موضوع را خدشه وارد شدن به جامعه پزشکی دانست و در واکنش به این قتل گفت: خدشه به جایگاه جامعه پزشکی، مستلزم انجام مداخلات قانونی سریع و قاطع است. دکتر علیرضا زالی‌ در نامه‌ای مشترک به دادستان کل کشور، فرمانده نیروی انتظامی کشور و استاندار اردبیل، خواستار رسیدگی به حادثه قتل پزشک اردبیلی شد. 

  موج دوم رسانه‌ای در رسانه‌های مکتوب

همه این اظهارنظرها و اظهارات بیشتر، موج‌های اولیه اخبار بود که در فضای سایبری و شبکه‌های اجتماعی شکل گرفت؛ چراکه حادثه روز پنج‌شنبه اتفاق افتاده و هنوز به رسانه‌های مکتوب راه پیدا نکرده بود. در حالی که شامگاه جمعه ناصر عتباتی، دادستان عمومی و انقلاب اردبیل صراحتاً اعلام کرد که قتل با انگیزه شخصی اتفاق افتاده است‌ و سفر وزیر بهداشت به اردبیل منتفی شده بود، روزنامه اصلاح‌طلب آرمان صبح دیروز در عنوان اول صفحه یک خود خبر داد که وزیر بهداشت برای پیگیری ماجرا به اردبیل سفر کرده است. عنوان کردن این خبر دروغ را چگونه می‌‌توان تفسیر کرد. روزنامه هفت صبح هم با انتشار عکس یک و عنوان «شوک در اردبیل» اعلام کرد که این حادثه واکنش سرسام آور وزرا و مسئولان را به دنبال داشته است و با تأکید بر روایت نادرست ماجرا – که حادثه به خاطر ارتباط بیمار و پزشک روی داده- به بزرگنمایی حادثه پرداخته است. 

  هیچ رابطه‌ای بین تحقیقات جنایی و سوابق علمی مقتول وجود ندارد

زمانی که حادثه منجر به قتل اتفاق می‌افتد، پلیس و به دنبال آن بازپرس در محل حاضر می‌شوند و تحقیقات برای شناسایی عامل یا عاملان حادثه شروع می‌شود. این موضوع در مورد همه پرونده‌های جنایی مصداق دارد و بر اساس محتویات پرونده، بررسی‌ها تا کشف حقیقت ادامه پیدا می‌کند. تجربه نشان می‌دهد که پلیس و دستگاه قضایی، رویه قانونی خود را برای کشف قتل، بازداشت مجرم و محاکمه آن طی می‌کنند و در این بین برایشان تفاوت ندارد که مقتول جزو کدام قشر از افراد جامعه باشد، در کدام دانشگاه تحصیل کرده و چه سوابق علمی دارد. بدون تردید‌ مقتول اگر فاقد هر سابقه علمی و شهرتی هم که بود رویه قانونی این گونه که در حال حاضر در جریان است، طی می‌شد. موضوع اصلی این است‌ و هر سخنی که خارج از رویه دادرسی مطرح شود، اصولاً تأثیری در جریان رسیدگی به پرونده نخواهد داشت. 

   اظهارنظرهای شتابزده

عادت عجیبی است، اینکه وقتی در حادثه منجر به قتل، مقتول فرد شناخته‌شده‌ای باشد، خیلی‌‌ها‌ شتابزده و بدون اینکه از انگیزه واقعه باخبر باشند، در مقام متولی اظهارنظر می‌کنند. از پلیس و قاضی می‌خواهند به وظیفه خودشان عمل کنند، عامل حادثه را بازداشت ‌ و به سرعت او را مجازات کنند تا مایه عبرت شود و جلوی حوادث گرفته شود، غافل از اینکه این اظهارنظرها در رویه قانونی محلی از اعراب ندارد و آنان که سمتی در پرونده دارند به وظایف خویش آگاه هستند. در ماجرای قتل پزشک هم در حالی که هنوز تحقیقات مقدماتی در جریان بود، بسیاری از افراد در جامعه پزشکی با طرح ناگهانی ایجاد شدن فضای ناامن در جامعه پزشکی، شروع به کشیدن خط و نشان کردند، اما وقتی جریان تحقیقات نشان داد که انگیزه متهم به مسائل غیراخلاقی گره خورده، اظهار نظر‌ها به یک باره جای خود را به سکوت داد. امکان خطا و لغزش برای همه افراد جامعه در هر کسوتی که باشند، وجود دارد. پزشک فوت شده اگر در زندگی خود دچار خطایی هم شده بود، مستحق قتل نبود و خواسته متهم باید در جریان قانونی دنبال می‌شد. 

همه افراد جامعه باید یاد بگیرند که در پناه قانون زندگی می‌کنند و اظهارنظرهایشان باید در چارچوب قانون باشد، به طوری که نگرانی عمومی را به دنبال نداشته باشد. قانون‌گذار افرادی را مسئول برقراری امنیت و احقاق حق کرده است و در صورتی که احقاق حقی هم صورت نگرفت باز هم پناهی جز قانون وجود ندارد. 

    دستاوردهای این جنجال

پرونده قتل دکتر پیرزاده می‌توانست به دور از جنجال‌های رسانه‌ای مثل هر پرونده قتلی که در محاکم قضایی تشکیل می‌شود، شکل بگیرد و روند دادرسی خود را طی کند. بدون تردید حالا که غبارهای حادثه تا حدودی به کنار رفته، جنجال‌آفرینان بدون توجه به اینکه حیثیت خانوادگی مقتول را جریحه‌دار کرده‌اند، افرادی در دولت را ناگزیر به اظهارنظر کرده‌اند که با حقیقت ماجرا دچار تناقض آشکار شده به دنبال یافتن ماجرایی تازه در فضای اجتماعی هستند. مثل حادثه سقوط میهماندار هتلی در شهرستان مهاباد که شکل گرفتن جریان رابطه‌ای غیراخلاقی فضای اجتماعی شهر را به فضایی امنیتی تبدیل کرد. تجربه نشان می‌دهد تبدیل شدن پرونده‌های حادثه‌ای به مسائل امنیتی کشور، این روزها به مذاق خیلی از رسانه‌ها خوش‌تر از دعواهای سیاسی آمده است.