پايگاه خبري تحليلي «پارس»- آذر صدارت- بخش مهمي از زندگيِ ما آدم ها را، رايحه ها شکل مي دهند و درکِ ما از دنياي پيرامونمان بر مبناي حسِ بويايي، منشاء ايجادِ طيف متنوعي از احساسات، از رنج تا لذت است. ما آدم ها از اولين روزهاي تولد، در معرضِ رايحه هاي مختلفي هستيم که هر کدام، باعثِ شکل گرفتنِ يک تصوير در ذهنمان و يک خاطره در قلبمان هستند. بوي آرامش بخشِ مادر، بوي اسباب بازي بچگي، ادکلنِ خاص و تلخِ پدر، بوي نانِ تازه، عطرِ گلِ ياس، بوي سيب، بوي خاکِ باران خورده و... همه، رايحه هايي است که با استشمام شان، ناخودآگاه موجي از تصوير و خاطره تلخ يا شيرين به ذهنمان هجوم مي آورد؛ اين روزها ثابت شده، بوها يکي از مهم ترين عواملِ ايجاد يا سلبِ آرامشِ روحي و رواني هستند. با اين توصيف، دقت در انتخابِ يک عطر يا ادکلنِ مناسب که هم به وجودمان قرار و آرامش ببخشد و هم در زمان مناسب و چارچوب درستش تصوير و خاطره مناسبي از شخصيت ما در ذهنِ اطرافيان به جا بگذارد، ضروري به نظر مي رسد. رايحه اي که با سليقه و ويژگي هاي فردي و فيزيکي مان همخواني داشته باشد و در عينِ حال، اقتضاي فصل و محيط و طبيعت هم در آن رعايت شده باشد. اگر مي خواهيد بدانيد کدام عطر، براي چه کسي و چه فصلي مناسب است، امروز با ما همراه باشيد.

چه کسي؟ چه وقتي؟ چه عطري؟
شناخت دسته بندي هاي متنوع عطر، ادکلن و اسپري و انتخابِ يک رايحه مناسبِ با سن و جنس و شخصيت و موقعيت و محيط دور و برمان، يک مهارت است. براي فراگرفتنِ اين مهارت که توصيه دين و ضرورتِ سبک زندگيِ اين روزهايمان است، به سراغِ يکي از باتجربه هاي اين عرصه رفتيم. «محسن اميـــن»کسي است که پانزده سالِ اخير را در دنياي خوشبو و رنگارنگِ عطر و ادکلن ها گذرانده و حرف ها و توصيه هايش، بسيار شيرين و شنيدني است.

عطر چيست و خاستگاه عطر کجاست؟
تعريفِ بين المللي«عطر» عبارت است از يک مايعِ خوشبو بر پايه عناصر طبيعي مثل گياهان، ميوه ها، چوب يا ادويه ها که از زمان هاي دور، در تمدن هاي کهن شرقي مثل چين، روم، مصر و ايران، به عنوانِ يک کالاي فاخــر و برتري دهنده استفاده و استعمال مي شده است. با گذشت زمان، کشوري مثلِ فرانسه با الهام از الگوي توليد سنتي عطرِ شرقي و بنا به نيازِ آن روزِ جامعه اش که شايد مثلا محدوديت استفاده از آب براي استحمام بوده، به توليدِ رايحه هاي گوناگونِ عطر مي پردازد و کم کم به مهد و نمادِ توليد عطر و ادکلن در دنيا تبديل مي شود. با صنعتي شدنِ اروپا، عطر به عنوانِ يک کالاي لوکس، جاي خود را در زندگيِ مردم باز مي کند و براي نشان دادن متمايز بودن ثروتمندان از طبقه فرودستِ اجتماع، استفاده مي شود.

عطر، ماده اي طبيعي است يا شيميايي؟
همه عطرها بدون استثنا ريشه طبيعي دارند؛ يعني پايه همه عطرها، گل ها، ميوه ها، ادويه ها يا انواع چوب است؛ افزودني هاي شيميايي در مرحله استخراج و فرآوري و ماندگاري، به ترکيبات طبيعيِ عطر اضافه مي شود. در واقع صنعت توليد عطر، صنعت مصنوعي سازي و کپيِ از طبيعت نيست، بلکه صنعت فرآوريِ عناصر طبيعي است. تنها محصولي که به شکلِ مصنوعي در دنياي عطر توليد مي شود، اسانس ها هستند. همين اسانس هايي که چند سالي است وارد ايران شده است و در اندازه هاي مختلف به فروش مي رسد.

ترکيبات عطرها چيست؟
در عطرهاي استاندارد و مرغوب، ۳۰ تا ۴۰ درصد از ترکيبات روغن هاي گياهي يا برگ و ريشه و ساقه هاي معطر استفاده شده است. در ادکلن ها ۱۰ تا ۲۰ درصد و در اسپري ها فقط ۵ تا ۱۰ درصد ترکيبات معطر به کار رفته است. در ميانِ گل ها، گل رز، مريم، ميخک، ياسمن، رزماري؛ در ميانِ برگ ها، برگِ ريحان و اوکاليپتوس؛ در ميان درختان، کــاج و صنوبر و در ميان مرکبات، بهارنارنج، ليمو و پرتقال، بيشترين نقش را در توليد عطر دارند. چربي هاي حيواني مثل مُشک و عنبـر هم در تهيه عطر به کار مي رود که به دليلِ گراني و کميابي، نقش چنداني ندارد.

عطر چيست، ادکلن کدام است؟
در دنيا، عطرها با عنوانِ کلي «پرفيوم» شناخته مي شوند و پرفيوم به شاخه هاي متنوع مثل ادوپرفيوم، ادوتوالت و ادکلن دسته بندي مي شود و هر کدام بر حسبِ ترکيبات، فرآوري و ميزان غلظت، ارزش گذاري مي شوند.

برندسازي در عرصه عطر و ادکلن چگونه است؟
شايد تا ۵۰ سالِ پيش در همه جاي دنيا از جمله کشورِ ما، صنعت توليد و عرضه عطر و ادکلن، جايگاه خاص و هويتِ تعريف شده اي نداشت. عطر، يک حاشيه جذاب براي تکميلِ يک مجموعه لباس از برندهاي مطرحِ توليد پوشاک بود و رايحه هاي محدودِ عطر در بوتيک هاي لباس و آنتيک فروشي ها عرضه مي شد. با گذشت زمان، کم کم پاي طراحي و توليدِ شيشه ها و بسته بندي هاي متنوع براي عطر در رنگ و اندازه‌هاي گوناگون به ميان آمد و بحثِ طراحيِ يک رايحه بر مبناي جنسيت، شخصيت، فرديت و روانشناسيِ اقشار گوناگون جامعه، مطرح شد و کم کم صنعت عطر از زير سايه سنگينِ صنعت مد و طراحي لباس بيرون آمد و برندهاي گوناگونِ عطر، متولد شدند. تا جايي که اين روزها، ستاره ها و سلبريتي ها، عطرِ خاص خودشان را که براساس ويژگي هاي فردي و اجتماعي شان طراحي شده، استفاده مي کنند.

يک سوال هميشگي: اين عطر چقدر ماندگاري دارد؟
بايد يادمان باشد ماندگاريِ عطر، هيــــچ ربطي به برند، قيمت، کشور توليد کننده يا غلظت ندارد. تنها رازِ ماندگاريِ عطر به ويژگيِ ذاتيِ ريشه طبيعيِ آن عطر برمي گردد؛ مثلا شما وقتي يک خيار پوست مي گيريد، عطر خوبي به مشامتان مي رسد که ماندگاريِ چنداني ندارد اما اگر سير پوست بگيريد، عطرش تا چندين روز دوام دارد.

پس طبيعي است که دو تا عطري که از اين دو عنصر توليد مي شوند، تفاوتِ زيادي در ماندگاري داشته باشند. براساس قوانين صنعت توليد عطر، رنگ هاي متنوع مايع عطر و مدلِ طراحيِ شيشه عطر، هر کدام بيانگرِ ترکيبات به کار رفته در توليد آن عطر هستند و با دقت به ظاهرشان، تا حدي مي توانيم به ترکيب توليد و در نتيجه، ميزان ماندگاري آن پي ببريم. ضمن اين که عطرهايي با رنگ هاي گرم، داراي رايحه گرم و شيرين هستند و عطرهايي با رنگ هاي سرد، رايحه اي سرد و خنک دارند.

زنانه يا مردانه؟
تفاوت عطرهاي زنانه و مردانه در نوعِ موادِ تشکيل دهنده شان است. عطرهاي زنانه معمولا بر پايه گل ها و ميوه ها توليد مي شوند و عطرهاي مردانه، اغلب پايه چوب، عود، دود، قهوه و ادويه دارند. ضمن اين که نوعِ نگرشِ طراحان عطر هم در دسته بندي عطرها، موثر است. اين روزها با عطرهاي بسياري روبه رو هستيم که برايشان جنسيت تعريف نشده است.

اگر بخواهيم چند نمونه عطرِ بهاريِ خنک براي امسال معرفي کنيم:
«هوگو» با قيمتي حدود 250 هزار تومان

«اکلت» با قيمتي حدود 200هزار تومان

«پورشه ديزاين» با قيمتي حدود 230 هزار تومان

و انواع «کُلدواتر» با قيمتي حول و حوش صد و پنجاه هزار تومان گزينه هاي مناسبي هستند.

چه عطري، براي چه فصلي؟
طبيعتا براي فصل هاي گرم، عطرهاي خنک و سرد و براي فصل هاي سرد، عطرهاي گرم و شيرين توصيه مي شود. چرا که رايحه ها، تاثير مستقيمي بر القاي حسِ گرما و سرما بر ذهنِ ما دارند. در ميانِ رايحه ها، بيش از هر چيز رايحه بهارنارنج، درخت کاج، چوب صندل و نعناع به دليل خنک بودن، حسِ تازگي را به انسان منتقل مي کنند و به همين دليل براي فصل هاي بهار و تابستان پيشنهاد مي شوند. بهترين انتخاب عطر براي بهار، رايحه اي است که تداعي کننده حس رشد، تازگي و شادابي باشد؛ حسي که مشخصه اين فصل است. براي خريد عطر بهاري بايد به دنبال بوهاي سبک و تازه باشيم. عطرهايي با پايه گل، انتخاب خوبي براي بهار هستند. اين عطرها داراي بويي سبک و تازه اند که بيانگر جشنِ رويش دوباره طبيعت هستند؛ رايحه گل يخ، ليمو، هلو، بنفشه و... رايج ترين رايحه هاي بهاري هستند. به شکلِ کلي، يک رايحه تميز و ملايم، بهترين گزينه براي عطرِ روزهاي فصل بهار است.

عطر را چگونه استفاده کنيم؟
براي آزمايش عطر، مقدار کمي از آن را روي مچ دست در ناحيه نبض بماليد، چند لحظه صبر کنيد تا براقيِ اسپري از بين برود و سپس آن را ببوييد. خانم ها عطر را لابه لاي موها و آقايان عطر را روي گردن استفاده مي کنند. اصولا استفاده از عطر در نقاطي از بدن که نبضِ فعالي دارد و جريانِ خون زير پوست، قوي تر است، به پراکندگيِ بيشتر رايحه عطر کمک مي کند.

از خاصيت عطرها چه مي دانيد؟/ ببوييد و درمان شويد
در علم روانشناسي، بوها مهم ترين عامل در بازگردانيِ يک خاطره يا حادثه به ذهن هستند و اين روزها تبليغات وسيعي که درباره «آروماتراپي» يا «رايحه درماني» به گوش مي رسد، باعث شده بسياري از مردم در برخورد با بيماري‌هايي که منشاء رواني دارد، قبل از هر چيز به متخصصان آروماتراپ مراجعه و از خواص رايحه ها براي رفع اختلالات خواب، وسواس، تحريک پذيري، افسردگي و... استفاده کنند. آروماتراپي، علمِ جديدي نيست. شايد شما هم به ياد بياوريد که سال هاي دور، مادربزرگ ها براي درمان آدم هاي افسرده، استشمام تُربت يا گلاب را تجويز مي کردند. در آروماتراپي، هر فرد بنا به شرايط روحي، به استشمام عطري خاص نياز دارد و نسبت به يک بوي خاص واکنش نشان مي دهد. بوهاي خوشايند بر سيستم عصبيِ مرکزي اثر مي کند و باعث ترشح مواد نوروشيميايي مثل آندروفين، نورآدرنالين و آنکفالين مي شود که باعث شادي و سرخوشيِ فرد است.

بررسي ها نشان مي دهد بوييدن رايحه درخت سدر، گل رز، ياسمن و چوب صندل براي رفع پرخاشگري و ستيزه جويي مناسب است. همچنين انواع مرکبات، ريحان، نعناع، پونه وحشي و فلفل قرمز به افزايش حافظه کمک مي کند. سردرد را مي توان با بابونه رومي، انواع استوخودوس و رز درمان کرد و براي رفع اختلالات خلق و خو، مي توان به سراغ شمعداني، گل طاووسي، ياسمن، کاکائو و نرگس رفت. پونه کوهي، چوب رز، دارچين و لانگ اي لانگ در رفع استرس و اضطراب موثر است و حتي در ميانِ گياهان معطر، برخي را براي بهبود ضعف مديريت و ناتواني حرفه اي توصيه کرده اند که رزماري، بادرنجبويه و زنجبيل از آن جمله است.