به گزارش پارس به نقل از فارس، ۸۶ سال پیش با انتشار خبر تخریب قبه و بارگاه ائمه بقیع (ع) در بیستم فروردین سال ۱۳۰۵، موجی از خشم و نفرت سراسر کشورهای اسلامی به ویژه ایران و عراق را فرا گرفت.

« بقیع» قبرستانی بسیار بزرگ و تقریباً مسطحی است که مساحت آن، بیشتر از مساحت مسجد النبی (ص) است و تاریخ ساخت آن به دوران قبل از اسلام و زمان جاهلیت بر می گردد. در گذشته، این قبرستان پوشیده از درختانی به نام « غرقد» بوده، به این خاطر آن را « بقیع غرقد» نیز می نامند، چرا که درختان آن خارهای زیادی داشت، این سرزمین تا پیش از اسلام و بعثت نبی مکرم اسلام، محل دفن اموات شهر یثرب به ویژه مردگان دو طایفه اوس و خزرج بود.

از زمان پیامبر (ص) تا همین امروز، بسیاری از مسلمانان را که در مدینه از دنیا می رفتند، در بقیع به خاک می سپردند و هم اکنون نیز قبرستان عمومی مدینه به شمار می رود، همه روزه در مسجدالنبی پس از نمازهای جماعت، مؤذن با جمله « الصلاة علی المیت» ، مردم را به خواندن نماز میت دعوت می کند. پس از نماز، جنازه ها را به سوی قبرستان بقیع می برند، ولی برخلاف شیعیان در تشییع جنازه هیچ کسی سخن نمی گوید و سکوت برقرار است.

قبرستان بقیع در طول روز به جز اوقاتی که شخصی را برای دفن کردن می آورند، بسته است و تنها، پس از نماز صبح و عصر جمعاً به مدت ۳ ساعت، برای زیارت زائران (البته فقط آقایان) باز می شود.

در بقیع پیاده روهایی برای عبور مردم، ساخته شده است و بر قبور، هیچ گونه علامتی یافت نمی شود، یعنی پس از دفن، هیچ گونه علامت یا نشانه ای برای شناسایی محل دفن میت قرار نمی دهند.

از نکات جالب توجه در تاریخچه بقیع این است که در بخشی از بقیع پیش از دفن امامان شیعه، در آن خانه ای وجود داشته که متعلق به « عقیل» برادر امیر المؤمنین بوده که بسیار مورد توجه پیامبر اکرم (ص) بوده و محل دعا و مناجات آن حضرت به شمار می آمده است.

پیامبر اکرم (ص) در زمان حیات خویش مکرراً به قبرستان بقیع می رفت و برای مردگان مدفون در آن طلب استغفار می کرد تا آنجا که یکی از همسران پیامبر (ص) نقل کرده که آن حضرت، هر شب به زیارت قبور بقیع می رفته است.

حتی در منابع متون تاریخی نقل شده است که حضرت زهرا (س) با توجه به سیره پدر بزرگوارش به دو مکان عنایت ویژه ای داشتند: نخست احد؛ آن حضرت بعد از رحلت پدرشان به احد، سر قبر حضرت حمزه (ع) می رفت و می گریست و دوم؛ بقیع که باز هم با اقتدا به پیامبر خدا همواره به بقیع می رفت که این مطلب نیز دارای شهرت تاریخی است.

*گذشته بقیع

قبرستان بقیع در گذشته، به این شکل نبوده و بر اساس کتب تاریخی، بیشتر قبور دارای بارگاه و ضریح بوده اند.

میرزا حسین فراهانی در سفرنامه خود می نویسد: « چهار ائمه اثنی عشر در بقعه بزرگی که به صورت هشت ضلعی ساخته شده، واقع اند و گنبد اندرون آن، سفید کاری است» .

ریچارد بورتون (Sir Richard Burton) جهانگرد غربی در سال ۱۲۷۶ هجری قمری، گنبد ائمه بقیع را چنین معرفی می کند: « این قبه که در دست راست واردین به بقیع قرار گرفته، بزرگتر و زیباتر از همه قبه ها است» .

این جبیر، جهانگرد معروف در سال ۶۱۴ هجری قمری می گوید: « آن، قبه ای است مرتفع و سر به فلک کشیده که در نزدیکی درب بقیع واقع شده است» .

تاریخ ساخت این بنای عظیم را به حدود سال ۴۷۰ هجری قمری نسبت می دهند، یعنی این بارگاه بزرگ، حدود ۸۰۰ سال پابرجا بوده است. بنابر نقل ها، حرم ائمه اطهار در بقیع، دو درب داشته که زائران از یکی وارد و از دیگری خارج می شده اند، این حرم دارای خادم و متولی و گنبد آن سفید رنگ و از نظر شکل، هشت ضلعی بوده است، بر خلاف حرم سایر ائمه اطهار، صحن در اطراف نداشته است و در داخل آن، محرابی به نام « محراب فاطمه» وجود داشته است.

سرانجام در هشتم شوال ۱۳۴۴ هجری قمری حکومت وهابی، به دلایل واهی تمامی گنبدها و قبه های موجود را تخریب کرد و وسایل قیمتی داخل ضریح به غارت رفت، تنها یادگار حرم بقیع، ضریح فولادی آن است که آن را ۸ قسمت کردند و هم اکنون، دور قبور شهدای احد قرار گرفته است، یکی از جهانگردان غربی به نام مستر ریتر (Riter) که به فاصله چند ماه از ویرانی این حرم بقیع را دید، آن را این گونه وصف می کند:

« چون وارد بقیع شدم، آنجا را همچون شهری دیدم که زلزله شدیدی به وقوع پیوسته و به ویرانه ای، مبدلش ساخته است، زیرا در جای جای بقیع، به جز قطعات سنگ و کلوخ در هم ریخته و خاک ها و زباله های روی هم انباشته و تیرهای چوبی کهنه و شیشه های درهم شکسته و آجرها و سیمان های تکه تکه شده، چیز دیگر نمی توان دید… ولی این ویرانی ها و خرابی ها، نه در اثر وقوع زلزله یا حادثه ای طبیعی، بلکه با عزم و اراده انسان ها به وجود آمده و همه آن گنبد و بارگاه های زیبا و سفید رنگ که نشانگر قبور فرزندان و یاوران پیامبر اسلام بود، با خاک یکسان شده است، چون برای مشاهده بیشتر این آثار که نشانگر قبور مسلمانان صدر اسلام و تاریخ سازان روزگار است در سنگ و کلوخ حرکت می کردم، از زبان راهنمایم می شنیدم که از شدت ناراحتی این جملات را تکرار می کرد: « استغفرالله، استغفرالله، لا حول و لا قوة الا بالله» .

*خفتگان در بقیع

قبرستان بقیع، مدفن چهار امام شیعه امام حسن مجتبی (ع) ، امام سجاد (ع) ، امام باقر (ع) و امام صادق (ع) ، « فاطمه بنت اسد» مادر امام علی (ع) ، همسران پیامبر (ص) ام سلمه، ماریه و… ، « ام البنین» مادر حضرت عباس (ع) ، عقیل بن ابیطالب، « عبدالله بن جعفر» همسر حضرت زینب، و بسیاری از صحابه پیامبر نظیر عثمان بن مظعون (این شخص با عثمان بن عفان، خلیفه سوم تفاوت دارد) ، ابوسعید خدری، همچنین عقیل بن ابیطالب، « عبدالله بن جعفر» همسر حضرت زینب، مقداد بن اسود، عباس بن عبدالمطلب، اسماعیل فرزند امام صادق (ع) ، عاتکه و صفیه عمه های پیامبر (ص) ، جابر بن عبدالله انصاری، شهدای واقعه حره، حسان بن ثابت و…

و اینک بقیع همچنان به عنوان یک سند زنده، مظلومیت شیعه را به تصویر می کشد و همچنان چشم انتظار موعود امم تا غبار غربت از آن رخت بر بندد.