به گزارش پارس دکتر وحید شقاقی شهری در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با اشاره به اینکه سال پایه تعیین کننده رشد شاخص قیمت در سال های بعد است اظهار کرد: هنگامی که یک سال به عنوان سال پایه در نظر گرفته می شود سبدی مشخصی از کالا و خدمات در آن سال تعیین شده و تغییرات قیمتی اقلام این سبد در سال های بعد نیز با شاخص سال پایه سنجیده می شود که مبنای محاسبه نرخ تورم نیز برمبنای سال پایه است.

وی افزود: در فواصل زمانی مشخصی بعد از سال پایه ممکن است بدلایل مختلف، ضرایب اهمیت و تنوع کالایی در سبد مصرفی خانوارها و یا میزان مصرف خانوارها از اقلام سبد، دستخوش تغییر شود به طوریکه در سال پایه ممکن است یک قلم کالا ضریب اهمیت بالای داشته در حالی که در سالهای بعد بدلیل تغییر سلایق، درآمد و تنوع مردم دیگر برای خانوارها اهمیت چندانی نداشته باشد از این رو درچنین شرایطی تغییر سال پایه ضرورت دارد.

عضو و برگزیده بنیاد ملی نخبگان با تاکید بر اینکه بی شک از سال ۸۳ - که سال پایه و مبنای محاسبه نرخ تورم در اقتصاد ایران بوده- تاکنون تغییرات قابل ملاحظه ای در تنوع و میزان اهمیت اقلام مصرفی ایجاد شده است بیان کرد: تغییر سال پایه نوعی بروزآوری و افزایش دقت محاسبه شاخص تورم بوده و مشکل محاسباتی ایجاد نمی کند از این رو لازم است تا برای محاسبه دقیق تر و واقعی تر نرخ تورم مبنا تغییر کرده و بروز شود. این در حالی است که کاهش فواصل زمانی در تغییر سال پایه نشان دهنده تلاطم و نوسان اقتصادی همچنین تغییرات مصرفی خانوارها است و لازم است تا مدیریت اقتصادی بر ایجاد ثبات اقتصادی متمرکزشود.

تورم گروه های ترکیبی اعلام شود
وی در ادامه با اشاره به اینکه معمولا تفاوت معناداری بین اعلام نرخ تورم نقطه به نقطه و میانگین سالانه با تصور موجود در جامعه از افزایش قیمتها و بار تورمی وجود دارد گفت: به نظر می رسد اینکه مردم، اغلب تورم را واقع بینانه تلقی نمی کنند مربوط به این است که آنها عموما با گروه سبد کالایی مشخصی سروکار دارند درحالی شاخص تورم با سبد کالایی گسترده ای محاسبه می شود، البته باید توجه داشت که محاسبه نرخ تورم در تمام دنیا به همین سبک و بر اساس تنوع سبدی از انواع کالاهاست.

وی توضیح داد: با فرض در نظر گرفتن تورم نقطه به نقطه ممکن است کالاهای پر مصرف، افزایش قیمتی بالاتری داشته باشند به عنوان مثال اقلام مهم نظیر مسکن ۷۰ درصد، پوشاک ۵۰ درصد و خوراکی ها ۶۰ درصد افزایش قیمت پیدا کنند در حالیکه گاهی برخی اقلام کم اهمیت، افزایش کمتر و یا اصلاً تورم ندارند که این اثرات منفی در واقعی شدن نرخ تورم کالاها نقش اساسی دارد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم اقتصادی با اعتقاد بر اینکه اگر مرکز آمار و یا بانک مرکزی شاخص تورم در زیرگروه های تورمی که مردم با آن سرو کار بیشتری داشته و از اهمیت بالاتری برخوردارند را در کنار شاخص کلی اعلام کند آنگاه ممکن است این رقم به تصور مردم نزدیکتر باشد ادامه داد: از این رو می توان با ساختن شاخص های گروهی و ترکیبی که کالاها بر حسب اهمیت در آن قرار می گیرند آمار جامع تری را برای درک بهتر مردم ارائه کرد; به عنوان مثال می توان در هر دوره، تورم اقلام پرمصرف و با اهمیت بالاتر نظیر گروه خوراک، پوشاک و مسکن را در قالب یک گروه ترکیبی محاسبه و درکنار شاخص کلی تورم اعلام کرد.

این اقتصاددان اضافه کرد: شاخص ترکیبی از سه گروه ذکر شده می تواند با توجه به شرایط موجود کشور بیشتر به واقعیت جامعه نزدیک بوده و اعتماد مردم را نسبت به آمارهای منتشره افزایش دهد چراکه اکثر خانوارها با سبد مشخصی از کالاها سروکار دارند درحالیکه سبد کالایی تورم، متنوع و گسترده است.

شقاقی با اعتقاد به اینکه یکی از دلایل کاهش اعتماد عموم به نرخ تورم می تواند اعلام کلی و عدم اطلاع مردم از جزئیات نرخ تورم اقلام تفکیک شده باشد خاطرنشان کرد: بهتر است که پس از هر بار انتشار نرخ تورم متوسط و نقطه به نقطه، اطلاع رسانی دقیق تری از نرخ تورم و تغییر شاخص گروه ها از سوی رسانه ها از جمله صدا و سیما که اغلب جامعه با آن سرو کار دارند انجام شود.