یک پیشنهاد جدید با عنوان «مشوق های بعد از توافق» در راه است/ ادعای منبع آلمانی از پشت پرده خطوط قرمز رهبری ایران

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- ضرب‌الاجل ۳۰ ژوئن(9 تیر) برای دستیابی به توافق جامع که ماه آوریل(فروردین) در لوزان سوئیس اعلام شده بود، تحقق نیافت و مذاکرات برای یک هفته دیگر تمدید شد. پیش از این خبرگزاری‌ها به نقل از تیم مذاکره‌کننده‌ی ایران نوشته‌ بودند که تمدید مذاکرات امروز تا روز شنبه 9 ژوئیه(18 تیر) به معنای تعیین یک ضرب‌الاجل دیگر نیست و گفت‌وگوها تا رسیدن به نتیجه تا هر زمان که بخواهد ادامه خواهند یافت.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «پارس» از وین با وجود آنکه آمریکاییها همچنان در خصوص جلوگیری از لغو تحریم های تسلیحاتی و جلوگیری از لغو تحریم های اقتصادی کشورمان، پافشاری می کند اما یک منبع آمریکایی از پروژه ای با عنوان «مشوق های توافق» خبر داد.

***

یک پژوهشگر ارشد یکی از اتاق فکرهای وابسته به کاخ سفید به خبرنگار «پارس» در وین خبر داده است که به تیم آمریکایی پیشنهاد کرده ایم تا موضوع جدیدی را با عنوان «مشوق های بعد از توافق» مطرح نماید.

وی افزود: بر اساس توافقی که روز شنبه 9 ژوئیه(18 تیر) احتمالا نهایی می شود، با فرایندی که در مورد تصویب توافق در مجلس ایران و کنگره آمریکا و بررسی موضوعPMD  برای آژانس بین المللی انرژی در نظرر گرفته شده است. موضوع آغاز بحث لغو یا تعلیق تحریم های ایران به ماه مارس کشیده می شود و اگر پول جدی آزاد شود به انتخابات مجلس ایران تاثیری نخواهد داشت.

وی اضافه کرد: بر همین اساس تلاش داریم از سپتامبر تا مارس سال آینده، بین 7 تا 10 میلیارد دلار از دلارهای بلوکه شده ایران را در قسط های ماهانه آزاد کنیم.

***

خبرنگار «پارس» از وین خبر می دهد: «مذاکرات به صورتی فشرده ادامه دارد اما نقاط اختلافی به قوت خود باقیست. شب گذشته مذاکرات بسیار فشرده‌ای صورت گرفت. زیاده خواهی طرف امریکایی در قبال رفع تحریم‌های شورای امنیت منجر به ایجاد وقفه در مذاکرات شده است. یکی از اصلی‌ترین موضوعات اختلافی مکانیزم بازگشت این تحریم‌هاست. همچنین در موضوع مهم رفع تحریم‌های تسلیحاتی میان خود اعضای 1+5 نیز اختلاف نظر وجود دارد. بنابراین بخشی از اختلافات جاری پای میز مذاکرات هسته‌ای مربوط به اختلافات ایران و آمریکا و بخشی دیگر، اختلافات داخلی اعضای 1+5 است. اختلافاتی که هنوز به قوت خود باقی مانده است.» 

اختلافات داخلی اعضای 1+5 منجر به ایجاد خلل در برگزاری دیدارهای دوجانبه و چند جانبه میان ایران و اعضای 1+5 شده است. هم اکنون اعضای 1+5 مشغول همسان سازی مواضع خود در خصوص نقاط اختلافی می باشند اما در این خصوص هنوز به نتیجه ای دست پیدا نکرده اند. 

***

ایران از ابتدا به اعضای 1+5 تاکید کرده بود که ضرب‌الاجل زمانی برای ما اهمیتی ندارد و تنها توافق خوب برای طرف ایرانی اصالت دارد. در اینجا مناسبات و قول و قرارهایی که میان کاخ سفید و کنگره وجود دارد اساسا ارتباطی به ما ندارد.

***

از توافق حدود ۸۰ صفحه‌ای با ۵ضمیمه مسائل بسیاری حل شده اما هنوز مشکلاتی باقی است و باید دید که ماراتن مذاکرات چه زمانی به خط پایان می‌رسد. یک مقام ارشد ایرانی در نشست با برخی خبرنگاران خاص اعلام کرده که از مجموع 32صفحه ضمیمه فنی برنامه جامع اقدام مشترک 70درصد آن حل و مشخص شده و 30درصد دیگر هنوز داخل پرانتز قرار دارد. کارشناسان ضمایم را به پایان رساندند. پرانتزهای باقی مانده در ٥ ضمیمه هم به دست مدیران سیاسی رسید و در جلسات فشرده آنها حل شد. تا لحظه تنظیم این خبر، از مجموع پنج ضمیمه چهار مورد حل و فصل شده است و تنها یک ضمیمه فنی با پرانتزهایی روبه‌رو است که همزمان هم در جلسه وزرای امور خارجه و هم در جلسات چند ساعته علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژِی اتمی و ارنست مونیز وزیر انرژی در حال بررسی و تلاش برای حل و فصل است.

به دلیل طرح مسائل جدید پس از مذاکرات لوزان است که کار ضمیمه فنی تا این اندازه طول کشیده است. به نظر می‌رسد که موضع ایران در خصوص ابعاد تحقیق و توسعه از لوزان تا وین تغییری نکرده است. در حالی که برخی رسانه‌های غربی در چند روز اخیر ادعا کرده بودند که دو طرف در این خصوص هم با اختلاف‌هایی روبه رو هستند اما یک منبع آگاه در این خصوص می‌گوید: فرمولی که در لوزان برای تحقیق و توسعه بر سر آن تفاهم کردیم همچنان در برجام استوار خواهد بود. مساله تحقیق و توسعه در مسیر رسیدن به توافق نهایی چالشی جدی محسوب نمی‌شود.

***

تقریبا تمام وزرا وین را ترک می‌کنند.‎ تاریخ دقیقی برای جمع‌بندی مذاکرات وجود ندارد. هیئت آمریکایی رزرو اتاق‌هایشان را تا روز 10 جولای تمدید کردند.

***

ارنست مونیز اصرار دارد تحقیق روی ماشین های سانتریفیوژ پیشرفته بویژه IR-6 و IR-8 در طول 13 سال اول توافق باید از جنبه های متعددی محدود شود، در حالی که طرف ایرانی اصرار دارد این محدودیت ها حتی المقدور کاهش یابد. طرف ایرانی بر حداکثر 6 تا 8 سال محدودیت، تاکید دارد.

***

حضور 11 روزه وزیر خارجه آمریکا در وین و مذاکرات فشرده با وزیر خارجه کشورمان، نشان دهنده عزم طرفین برای حل نهایی اختلافات است؛ اما با این حال، هنوز هم در حاشیه مذاکرات، از وجود برخی اختلافات، بویژه در مواردی همچون pmd (ابعاد احتمالی نظامی فعالیت‌های هسته‌ای ایران)، محدودیت دوره زمانی علیه برنامه هسته‌ای کشورمان و تحریم تسلیحاتی ایران از سوی طرف مقابل سخن گفته می‌شود.

مذاکره‌کنندگان ایرانی در این روز بر روی رفع کامل تحریم‌ها، و ازجمله تحریم خرید موشک‌های بالیستیک توسط ایران، پافشاری کردند اما ایالات متحده و هم‌پیمانانش «همگی با هم با این درخواست مخالفت کرده و گفتند که برخی از تحریم‌ها علیه خرید تسلیحاتی توسط ایران باید پابرجا بماند.»

***

اختلافات داخلی اعضای 1+5 بر سر موضوع مهم بازگشت فوری تحریم ها و همچنین برخی موضعات جزئی اما تعیین کننده و مهم دیگر در حوزه تحقیق و توسعه، بازرسی های آژانس و ... به قوت خود باقیست. این اختلافات داخلی از همان روز نخست مذاکرات دور اخیر در وین وجود داشت اما امید زیادی به حل و فصل نهایی و قطعی آنها طی روزهای اخیر وجود داشت. 

***

فابیوس می گوید: پی‌ام‌دی، تحقیق و توسعه و برگشت‌پذیری سریع تحریم‌ها ۳ نکته مهم ما هستند.  وزیر امورخارجه فرانسه در جمع خبرنگاران گفت: مذاکرات هسته‌ای آسان نیست. امشب به پاریس می‌روم و فردا به وین باز می‌گردم. سختی و استحکام سازنده می‌تواند توافق خوبی را به وجود آورد. ما خواهان یک توافق مستحکم هستیم. برای فرانسه 3 نکته مهم است، ابعاد نظامی احتمالی، تحقیق و توسعه و برگشت‌پذیری سریع تحریم‌ها. 

شورای امنیت سازمان ملل در قطعنامه 1747 صادرات سلاح های متعارف توسط ایران را ممنوع کرده است. ایران خواهان آن است که در قطعنامه جدیدی که احتمالا روز اعلام توافق تصویب خواهد شد، این تحریم‌ها خاتمه یابد. اما ظاهرا امریکایی ها چنانکه یک منبع غربی گفته است بر این عقیده اند که لغو تحریم صادرات سلاح توسط ایران به بسط قدرت منطقه ای ایران کمک شایانی خواهد کرد و به همین دلیل در پی حفظ این تحریم ها در قطعنامه جدید هستند.

منابع مطلع از روند گفتگوها می گویند البته هنوز موضوعات دیگری مانند زمان گام نهایی و نحوه متناظر شدن اقدامات ایران و 1+5 هم باقی مانده است ولی درباره آنها کار آسان تر به نظر می رسد. کارشناسان مستقل در تهران برآورد کرده اند که توافق فعلی فاصله ای معنادار با خطوط قرمز ترسیم شده برای تیم مذاکره کننده دارد و به همین دلیل خوش بینی های فعلی درباره حصول توافق را واقع بینانه نمی دانند.

***

تغییر کاربری "فردو" توسط مسکو انجام می‌شود. تبدیل مجتمع غنی‌سازی فردو به یک مرکز تحقیقات و توسعه هسته‌ای، احتمالا توسط شرکت "روس اتم" صورت می‌گیرد

***

به گزارش خبرنگار «پارس» از وین، مارک فیتزپاتریک مدیر "موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک" در لندن به یکی از روزنامه نگران غربی گفت: به هیچ وجه امکان ندارد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و گروه ۵+۱ از بازرسی از سایت‌های نظامی ایران چشم‌پوشی کنند. این حق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هر کشوری است که پروتکل الحاقی را می‌پذیرد. در نتیجه غیرممکن است که آژانس قبول کند در مورد ایران سخت‌گیری کمتری در مورد این بارزسی‌ها اعمال شود.اما بازدید از مراکز نظامی هم نمی‌تواند نامحدود باشد. پاسخ "بازرسی مدیریت شده" سایت‌های نظامی ایران به عنوان راهکار ویژه‌ای است که در پروتکل الحاقی مشخص شده است.

وی افزوده است: آیت‌الله خامنه‌ای "خطوط قرمز"ی تعیین کرده که معمولأ اجازه‌ درجه‌ای از انعطاف‌پذیری و تفسیر خلاقانه را می‌دهند.به عنوان مثال وقتی که رهبر ایران می‌گوید اجازه هیچ نوع "بازرسی" ازسایت‌های نظامی ایران وجود ندارد، می‌توان گفت میان "بازرسی منظم" و اجازه "دسترسی" که به صورت محدودتر انجام می‌شود، تفاوت وجود دارد.

منبع آلمانی در این زمینه می گوید: خطوط قرمز رهبر ایران موجب کمک به تیم آقای ظریف شد و وی با چیره دستی از سخنان آیت الله خامنه ای برای گرفتن امتیازات بیشتر به نفع ایران استفاده کرد.

***

یک مقام روسی در حاشیه مذاکرات گفته است: ایران می تواند پس از لغو تحریمهای سازمان ملل به سازمان همکاری شانگهای بپیوندد. 

سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۰۱ میلادی با حضور چین، روسیه،‌ قزاقستان،‌ قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان تاسیس شد. ایران، مغولستان، افغانستان، پاکستان و هند نیز به عنوان ناظر در اجلاس این سازمان شرکت می کنند. 

***

روزها مذاکره پشت درهای بسته حالا صدها خبرنگاری که به وین اعزام شده‌اند را تشنه خبر کرده و همه هر لحظه چشم به باز شدن درهای هتل کوبورگ دارند. شاید جمع شدن این تعداد خبرنگار از کشورهای مختلف جهان خودش مسئله‌ای‌ کم‌سابقه‌ای به حساب آید و به همین خاطر اوج بی‌خبری در حساس‌ترین شرایط باعث می‌شود حتی حاشیه‌ها هم خبر شود.

***

روز گذشته همچنین نقل مکان تیم کارشناسان ایرانی از هتل ماریوت(هتل روبه‌روی محل مذاکرات) هم خبرساز شد. گفته می‌شود برخی کارشناسان گفته‌اند هتل ماریوت دیگر برایشان جا ندارد و باید به هتل دیگری بروند.

 خبرنگارانی که در چادر مقابل هتل کوبورگ فعالیت می‌کنند هم هر روز باید با قطع شدن مقطعی برق با گرما دست و پنجه نرم کنند. هر چند به سنت کشورهای اروپایی در هتل‌های معمولی وین هم خبری از وسایل سرمایشی نیست.

***

سرقت وسایل خبرنگاران که با کارت‌های مذاکرات همه جا قابل شناسایی هستند هم برای خودش داستانی شده است. شیوه‌ای که این روزها فاش شده این است که یک نفر به عنوان توریست‌ در خیابان به خبرنگارها که کوله‌ای پر از وسیله و تجهیزات دارند نزدیک می‌شود و درخواست گرفتن عکس می‌کند. در همین زمان 2 نفر دیگر با ارائه کارت‌های جعلی پلیس به طعمه نزدیک می‌شوند و می‌گویند که در حال خرید مواد مخدر بوده‌ و با گشتن کیف‌ خبرنگاران پول‌هایشان را موقع شمردن کف‌زنی می‌کنند!

***

در اتریش از آمدن پلیس به شیوه ۱۱۰ و با تماس تلفنی هم خبری نیست و برای گزارش سرقت خبرنگار مالباخته باید تا مقر پلیس با جیب خالی پیاده‌روی کند.