پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- زهرا حاجیان - این روزها نام برخی کالاهای مبتنی بر فناوری نانو را زیاد می شنویم . انواع پوشاک نانویی نظیر جوراب های ضد بو و آنتی باکتریال ، پارچه های ضد لک ، ماسک های نانویی و... نمونه هایی از صدها محصولی است که در سال های اخیر بر پایه فناوری نانو در کشور تولید وروانه بازار شده اند به طوری که هریک از ما حداقل یک بار ، با محصولاتی از این دست در فروشگاه های مختلف یا در مترو و... مواجه شده ایم و چه بسا نمونه هایی از این کالا ها را نیز به عنوان محصولاتی که به سبب کاربرد فناوری نانو از کیفیت وکارآیی جدید تر وبهتری برخوردارند، خریداری کرده ایم .

در حال حاضرعلاوه بر طیف وسیعی از محصولات مبتنی بر فناوری نانو که روزانه به کشور وارد می شود ، تاکنون بالغ بر 300 محصول نانویی نیز توسط شرکت های دانش بنیان ایرانی تولید و بسیاری از آن ها در حال حاضر به بازار عرضه شده است .

اما نکته قبل تامل در شرایط کنونی آن است که این محصولات در حالی به بازارعرضه می شوندکه اساسا فاقد "نانو مارک "یا "نانونماد" برای تایید اصالت محصولات نانویی هستند. از این رو در حال حاضر تشخیص اصالت محصولات مبتنی بر فناوری نانو از محصولات عادی بسیار سخت وحتی غیر ممکن است . حال آن که خلاء وجود" نانو نماد"در شرایطی که بسیاری از شرکت های دانش بنیان فعال در حوزه نانو اقدام به عرضه محصولات خود به بازار کرده اند ؛ می تواند زمینه تقلب و فعالیت افراد سود جو را نیز فراهم کند تا محصولات غیر نانویی خود را به نام محصول نانویی روانه بازار کنند .اقدامی که تبعات سوء آن نه تنها سلامت جامعه را به خطر خواهد انداخت بلکه موجب ضرروزیان تولید کنندگان محصولات نانویی ودرنهایت بی اعتمادی جامعه به این فناوری می شود .

دکتر بیت اللهی رئیس کمیته استاندارد سازی فناوری نانو با بیان این که متاسفانه فناوری نانو در سال های اخیر دستخوش سوء استفاده هایی شده است، می گوید : یک بخش از این موضوع که باید به عنوان یک معضل ملی به آن نگریست، مربوط به واردات غیر قانونی محصولات نانویی به کشور است که باید به سرعت با اقداماتی نظیر پیاده سازی نانو نماد و اعمال نظارت های جدی ، برای آن چاره اندیشی کرد .

انتظار یک ساله " نانو نماد " برای تایید در شورای عالی استاندارد

درحالت عادی ، تمایز محصولات نانویی موجود در بازار از محصولات غیر نانویی تقریبا امکان ناپذیر است . بنابراین نیاز است روی محصولاتی که به عنوان محصولات مبتنی بر فناوری نانو به بازار عرضه می شود، " نشان "، "برچسب" ، یا " نمادی " درج شود تا به واسطه آن مصرف کنندگان از نوع کالایی که خریداری می کنند ،مطلع شوند .

ستاد ویژه توسعه فناوری نانو از حدود2 سال پیش به منظور جلب اعتماد مردم به محصولات نانویی و امکان تشخیص محصولات نانویی از غیر نانویی اقدام به تدوین " نانو نماد "کرده است . رئیس کمیته استاندارد سازی فناوری نانو با اشاره به پیشینه تدوین نانو نماد درستاد توسعه فناوری نانو می گوید : مطالعات درباره طراحی وتدوین نانو نمادبا هدف جلب اعتماد مصرف کنندگان از حدود 2سال پیش درستاد ویژه توسعه فناوری نانو آغاز و حدود یک سال پیش نیز این طرح برای تصویب و تایید نهایی به سازمان استانداردارائه شد . در حالی که متاسفانه اکنون این نماد از حدود یک سال پیش در سازمان استاندارد ، در انتظار تصویب وتایید نهایی به سر می برد. حال آن که به گفته مسئولان این سازمان عدم تشکیل شورای عالی استاندارد با عث شده است روندتصویب و تایید این نانو نمادبا تاخیر مواجه شود .

به گفته بیت اللهی، " نانو نماد" مشخص کننده مواردی از جمله اصالت محصول نانویی و ایمنی محصول است و وجود آن کمک می کند تا مصرف کننده در مواجهه با محصولات نانویی ، آن را از محصولات غیر نانویی تمیز دهد .

استفاده از " نانو نماد " اجباری می شود

رئیس کمیته استاندارد سازی فناوری نانو در خصوص گام های پیش بینی شده برای پیاده سازی نانو نماد در کشور می گوید : با تصویب نانو نماد در شورای عالی استاندارد در گام اول در نظر داریم برای یک دوره؛ پیاده سازی نانو نماد را به صورت داوطلبانه و با اعمال سیاست های تشویقی دنبال کنیم . به این معنا که کلیه شرکت هایی که بخواهند از تسهیلات اعطایی ستاد نانو یادیگر مراجع حمایتی بهره مند شوند، ملزم به اخذ نانو نماد خواهند بود.این موضوع یک دوره داوطلبانه خواهد داشت تا شرکت ها و مجموعه های صنعتی بتوانند به آمادگی لازم برسند امابه طور قطع پس از یک دوره و برای برخی محصولات ، اخذ نانو نماد اجباری خواهد بود.

گسترش بین المللی برچسب گذاری محصولات نانو در آینده نه چندان دور

با توجه به توسعه فناوری نانو در جهان و افزایش روز افزون تعداد محصولات مبتنی بر این فناوری و همچنین ورود این محصولات به بازار در حال حاضر موضوع تدوین استاندارد های نانویی وطراحی "نانو نماد " به تدریج در کشور های مختلف در حال پیگیری است.رئیس کمیته استاندارد سازی نانو در این خصوص می گوید :به طور قطع محصولات نانویی برای ورود به بازار نیازمند برچسب گذاری هستند وپیش بینی می کنیم که موضوع برچسب گذاری محصولات مبتنی بر فناوری نانو در آینده نه چندان دوریک بحث گسترده بین المللی خواهد شدو زمینه گسترش تجارت محصولات مبتنی بر فناوری نانورا در جهان فراهم خواهد کرد. بدیهی است هر گونه تاخیر در پیاده سازی بر نامه نانو نماد در کشور می تواند فرصت حضور در بازار های جهانی و همچنین توسعه این فناوری را از کشور سلب کند.

ایران جزو 6کشور طراح نانو نماد

زهرایی - رئیس کمیته استاندارد سازی نانواعلام کرد:علاوه برایران 5 کشور دیگر ازجمله  تایوان ، روسیه، تایلند،مالزی وانگلستان برنامه برچسب گذاری محصولات نانو را شروع کرده اند .وی با بیان این که ایران پس از تایوان دومین کشوری است که درجهان موضوع نانو نماد را مطرح کرده است،افزود: کشورهای دیگری هم مانند کره و ژاپن در حوزه نانو نماد در حال مطالعه هستند.

دستیابی ایران  به بیش از ۹۵ درصد دانش فنی تولید نانو مواد

پارسا- دبیر ستاد فناوری نانو از دستیابی ایران به بیش از ۹۵ درصد دانش فنی تولید نانو مواد خبر داد. سرکارافزود :  فعالیت های نانو به3 مرحله  تقسیم می شود،  مرحله  نخست به تولید نانو مواد برمی گردد که ما ۹۵ درصد دانش فنی تولید نانو مواد را به دست آورده ایم ، مرحله دوم مربوط به رسوخ فناوری نانو در صنایع است که توانسته ایم در8 حوزه صنعتی، نانو را رسوخ بدهیم. وی  تولید محصولات هوشمند را سومین  مرحله  عنوان  کرد که در این حوزه نیز اقدامات خوبی انجام داده ایم.

برگزاری نشست بین المللی نانو نماد

 حاجیان - نشست  بین المللی نانو نماد  در سال جاری برگزار می شود .رئیس کمیته استاندارد سازی نانو در گفت و گو با اعلام این مطلب افزود:این نشست  با هدف تبادل تجربیات  بین کشور هایی که در زمینه نانو نماد گام هایی را برداشته اند و نیز انجام همکاری های مشترک برگزار می شود.به نحوی که در آینده نه چندان دور توافق نامه هایی  نیز دراین حوزه  بین  کشور ها به امضا می رسد  تا چارچوب های این نانو نماد ها مورد پذیرش متقابل این کشور ها قرار گیرد و تجارت بین کشور ها تسهیل شود .

«نانو نماد»؛ ابزاراعتماد سازی برای مشتریان و بازار

دکتر سلطانی(معاون ستاد توسعه فناوری نانو)- باتوجه به گسترش کاربردهای فناوری نانو در عرصه های مختلف صنعتی و ایجاد این باور در مردم که محصولات نانویی کیفیت و کارآیی بهتری دارند، برخی سودجویان با سوء استفاده از فضای موجود ، محصولات تقلبی خود را به عنوان محصولات نانویی به بازار عرضه می کنند و بدون شک این قبیل ادعاها می تواند با ایجاد آشفتگی در بازار، اعتماد مردم به محصولات نانویی واقعی را نیز خدشه دار کند.

در حال حاضر بیش از 200 شرکت دانش ­بنیان در حوزه­ فناوری نانو در کشور در حال فعالیت هستند که طیف وسیعی از محصولات فناورانه را عرضه می­ کنند. ضمن این که محصولات فراوانی نیز با ادعای نانویی بودن از سایر نقاط دنیا به کشور وارد می­ شوند.بنابراین با توجه به افزایش روزافزون عرضه محصولات مبتنی بر فناوری نانو و بحث­‌های گسترده در زمینه تولید و رقابت­‌پذیری این محصولات، وجود شاخص­‌های نظارتی و استانداردها می ­تواند در رشد کیفیت این محصولات و توسعه آن­‌ها تاثیر بسزایی داشته باشد. براین اساس ، ستاد توسعه فناوری نانو از حدود 2سال پیش و در راستای جلوگیری از هرگونه سو ء استفاده درمسیر توسعه فناوری نانو و تجاری سازی این محصولات و در عین حال اعتماد سازی برای مشتریان و بازاروایجاد ساز وکاری برای اعطای نشان نانو، با هدف اعتبار بخشی به محصولات حوزه­ فناوری نانو، "نانونماد"را مورد توجه قرارداده است و با توجه به نقش نظارتی سازمان ملی استاندارد بر محصولات مصرفی و صنعتی ، از حدود یک سال پیش " نانو نماد" به سازمان ملی استاندارد ارائه شد تا مراحل تصویب وتایید نهایی را در شورای عالی استاندارد طی کند . نانونماد به محصولاتی اعطا می‌­شود که طبق تعاریف موجود در استانداردهای ملی و بین ­المللی در محدوده­ فناوری نانو قرار گیرند و ادعاهای بهبود کیفیت در آن­‌ها مورد ارزیابی و صحه­ گذاری قرار گرفته باشد. این نشان کمک می­ کند مصرف­ کنندگان آگاهی کامل‌­تری در رابطه با خواص محصولات نانویی و همچنین نکات ایمنی مربوط به آن کسب کنند.اعطای این نماد به محصولات نانویی نه تنها امنیت خاطر مشتریان را به دنبال خواهد داشت بلکه در توسعه محصولات مبتنی براین فناوری ورونق و توسعه بازار های داخلی وخارجی و تسهیل تجارت محصولات نانویی نقش کلیدی خواهد داشت.بدیهی است نبود این نماد نیز رفته رفته بر آشفتگی این بازار خواهد افزود وسبب بی اعتمادی وبد بینی مردم به این فناوری مهم و پر کار برد خواهد شد.

رئیس کمیته استاندارد سازی نانو اعلام کرد: تدوین  36 استاندارد نانویی در سطح ملی

پارسا- رئیس کمیته استاندارد سازی نانو با اشاره به تدوین  36 استاندارد نانویی در سطح ملی گفت: این استاندارد ها پشتیبان برنامه نانو نماد هستند و ارزیابی خواص وارزیابی جنبه های کار کردی مواد ومحصولات مبتنی بر نانو بر مبنای همین استاندارد ها انجام می شود.دکتر بیت اللهی افزود : کمیته استاندارد سازی نانو درستاد  توسعه فناوری نانو  تا کنون فعالیت های مهمی را در زمینه تدوین استا ندارد نانو چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی انجام داده است  که علاوه بر تدوین و انتشار 36 استاندارد نانو در سطح ملی ،در زمینه تدوین استاندارد های بین المللی نیز  تا کنون3 استاندارد بین المللی را تدوین کرده ایم که این استاندارد ها در کمیته  ایزو به تصویب رسیده و یک استاندارد بین المللی ما  نیز به تازگی در ایزو مورد تصویب قرار گرفته، همچنین 2استاندارد دیگردر دست رای گیری است که با پذیرفته شدن این موارد، تعداد استاندارد های منتشر شده بین المللی ما به 6 استاندارد خواهد رسید.

وی با بیان این که با پشتیبانی ازاین استانداردها نانو نماد اعطا خواهد شد، اضافه کرد: این استاندارد ها پشتیبان برنامه نانو نماد هستند چرا که ارزیابی خواص و جنبه های کار کردی مواد ومحصولات مبتنی بر  فناوری نانو ، بر مبنای همین استاندارد ها انجام خواهد شد .

رئیس کمیته استاندارد سازی نانو تصریح کرد :علاوه بر تدوین استاندارد ها،  بدنه های نظارتی  نیز برای جلوگیری از تخلفات احتمالی پیش بینی کرده ایم و همچنین جنبه های قانونی موضوع را در برنامه های  اجرایی  در نظر گرفته ایم که بتواند اعتماد مناسبی را بین مصرف کنندگان محصولات نانو فراهم کند.

وی باابرازامید واری از نهایی شدن "نانو نماد" در شورای عالی استاندارد کشور ظرف ماه های آینده گفت : در حال حاضر  سازوکارها وبر نامه ریزی های گسترده ای را پیش بینی کرده ایم تا به محض تصویب وتایید نهایی نانو نمادبا همکاری سازمان استاندارد بتوانیم پیاده سازی  نانو نماد را در سطح  ملی آغاز کنیم و سپس با ارتباطی که در سطح  بین المللی ایجاد خواهیم  کرد، شرایط لازم را برای استفاده از پتانسیل  نانو نماد به منظور تسهیل تجارت بین المللی و صادرات محصولات نانو فراهم کنیم .