چطور بدنمان را از شر آلودگی هوا حفظ کنیم؟

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- تارا رستم‌زاد- سرما که از راه می رسد، آلودگی و دود و غبار و ذرات معلق پشت سرش روانه می شوند.

وارونگی هوا و کم شدن وزش بادها باعث انباشت آلاینده‌ها شده و دود و بیماری را نصیب ریه‌های ما می‌کنند. با این حال در روزهای آلوده هم میانبرهایی برای در امان ماندن از بیماری وجود دارد که شاید با آنها آشنا نباشید. این مطلب را بخوانید تا یاد بگیرید چطور به جنگ تن به تن با هوای آلوده بروید.

چه بخوریم تا سالم بمانیم؟

آلودگی هوا نخستین تأثیر خود را روی سیستم ایمنی بدن شما می‌گذارد و شما چاره ای ندارید جز آنکه با تقویت این سیستم، به جنگ آلاینده‌های هوا بروید. تغذیه در این میان نقش مهمی ایفا می‌کند و کمک می‌کند تا تأثیر آلودگی هوا را به حداقل برسانید.

معجزه ویتامین‌ها: 

مواد غذایی حاوی ویتامینC، منابع خوبی از آنتی‌اکسیدان هستند و بدن را در مقابل آلودگی هوا مقاوم می‌کنند. ویتامینC باعث حفاظت بدن در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد می‌شود. ویتامینC آسیب وارد بر پوست را دفع می‌کند. بنابراین مرکبات، کیوی، گوجه‌فرنگی و قرص‌های ویتامینC را در روزهای آلوده از یاد نبرید. سبزی‌هایی که رنگ سبزتیره دارند مانند کلم‌بروکلی، اسفناج و کاهو هم سرشار از ویتامینC هستند. ویتامینE هم یکی از ترکیبات محافظت کننده از بدن است که رادیکال های آزاد را از بین می برد و عملکرد سیستم ایمنی بدن را بهبود می بخشد. مارچوبه، جوانه گندم، آجیل‌ها و غذاهای دریایی مقادیر زیادی از این ویتامین را دارا هستند. در روزهایی که هوا آلوده است، خوردن ویتامینD هم اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. آلاینده‌ها به مرور زمان پوکی استخوان را تشدید می کنند و از سوی دیگر، در شرایط آلودگی هوا جذب ویتامینD از راه پوست کاهش می‌یابد. تخم‌مرغ، شیر و کره دارای ویتامین D هستند.

خانواده لبنیات: 

لبنیات سرشار از فسفر و منیزیم هستند که بدن را در مقابل مسمومیت آلاینده‌ها حفظ می‌کنند. بنابراین روزانه 3 فنجان شیر، دوغ یا ماست بخورید. در ضمن مصرف دوغ و ماست پروبیوتیک بهتر از انواع فرآوری نشده آن است.

مایعات بنوشید: 

بدن شما برای جلوگیری از تأثیر مواد مضر، از طریق تعریق، ادرار و مدفوع آلودگی‌ها را دفع می‌کند. بنابراین، در روزهایی که هوا آلوده است مایعات بیشتری بنوشید. این مایعات می‌تواند آب، شیر یا حتی آبمیوه‌های طبیعی باشد.

گوشت را از یاد نبرید: 

برای از بین بردن اثرات مخرب فلزات سنگین مثل سرب که در هوای آلوده وجود دارد، باید دریافت منابع آهن مثل گوشت را افزایش داد.

تنقلات نخورید: 

خوردن مواد غذایی کم‌ارزش، تنقلات، نوشابه های گازدار و گوشت‌های فرآوری شده (سوسیس و کالباس) مانع از جذب عناصر مفید در بدن می‌شوند و تأثیرآلودگی هوا را بیشتر می‌کنند. پس لااقل در روزهای آلوده دور آنها را خط بکشید.

سبزیجات را دریابید:

از آنجا که بیشتر ویتامین‌‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها در سبزیجات و میوه‌ها وجود دارد، در زمان آلودگی هوا باید مصرف این مواد را افزایش دهید. از این گذشته، وجود ماده‌ای به نام پکتین در میوه‌ها و سبزیجات سرب را به طور کامل از بدن دفع می‌کند. پکتین را در سیب، مرکباتی مثل پرتقال و لیمو و گریپ فروت، توت فرنگی، هویج و غلات سبوس دار می‌توانید پیدا کنید.

آلودگی هوا؛ دشمن جوانی پوست

برخلاف تصور خیلی‌ها، آلودگی هوا روی پوست هم تأثیر می‌گذارد. سموم موجود در هوا باعث پیری زودرس می شوند. به‌ویژه در بخش‌هایی از پوست (مثل گردن، دست‌ها و صورت) که از لباس بیرون هستند. در نتیجه، کسانی که در هوای آلوده زندگی می‌کنند، زودتر دچار چین و چروک، لکه‌های قهوه‌ای، شل شدن و افتادگی پوست و عمیق تر شدن خط خنده می شوند. دود و گرد و خاک موجود در هوا منافذ پوست شما را می بندد و باعث جوش زدن می‌شود. همچنین این ذرات معلق، پوست را کدر و تیره کرده و باعث می‌شوند زودتر نیاز به حمام رفتن پیدا کنید.

مضرات هوای آلوده برای پوست به همین جا ختم نمی‌شود. رادیکال‌های آزاد موجود در هوای آلوده، اکسیژن موجود در سلول‌های پوست را تخلیه می‌کنند، تولید شدن کلاژن را در پوست کاهش می‌دهند و در نهایت خطوط ریزی روی پوست شما که حالا خشک‌تر هم شده، ایجاد می‌کنند. با این همه دردسر، چطور باید پوست‌تان را از گزند هوای آلوده در امان نگه دارید؟ پاسخ اینجاست:

هر روز دوش بگیرید و پوست‌تان را با شامپو بدن ملایم بشویید.

برای آبرسانی به پوست از مرطوب کننده و کرم‌های نرم کننده پوست یا لوسیون بدن استفاده کنید.

ضدآفتاب بزنید. چون آلودگی هوا، لایه ازن را خراب می‌کند و در نتیجه رادیکال‌های آزاد و اشعه فرابنفش بیشتری با پوست تماس پیدا می‌کند.

تماس طولانی مدت آلاینده‌ها موجب آلرژی و حساسیت، اگزما و آسیب عروق خونی پوست می‌شود. گهگاهی از لایه‌بردارهای خفیف پوستی استفاده کنید.

آب کافی بنوشید تا پوست‌تان مرطوب بماند و گردش خون در پوست بیشتر شود.

چشمتان را پاک نگه‌دارید

آلودگی هوا، سلامت چشم شما را هم تهدید می‌کند. در هوای آلوده خیلی‌ها دچار سوزش و درد چشم می‌شوند که تنها راه چاره آن، شست‌وشوی مناسب با شامپو بچه یا شامپوهای مخصوص چشم و مژه است. سطح مژه‌ها و لبه‌های پلک چرب است و این چربی به‌طور دائم روی چشم می‌ریزد تا اشکی که در چشم وجود دارد تبخیر نشود و اشک زیر چربی بماند. در روزهای آلوده، این چربی ریزگردها و مواد آلوده را جذب و چشم را آلوده می‌کند. بنابراین هر روز و هر شب چشمانتان را بشویید، به هیچ عنوان با آرایش چشم به خواب نروید و تا حد امکان مژه‌هایتان را تمیز نگه‌دارید. با چای ولرم و پنبه چشم خود را بشویید و کمپرس آب گرم را به‌مدت 10دقیقه روی چشمتان نگه دارید. اگر مدت زیادی در فضای باز هستید، از عینک آفتابی استاندارد استفاده کنید.

یک رژیم مناسب برای یک روز آلوده:

صبحانه: شیر، کره و پنیر، چای سبز.

میان وعده: سیب، یک لیوان آب پرتقال.

ناهار: استیک گوشت با پوره سیب زمینی و سبزیجات تازه، یا کتلت با دورچین سبزیجات، یا چلو کباب با گوجه فرنگی و سماق.

میان وعده: یک مشت آجیل، 2 عدد میوه، دمنوش.

شام: سبزیجات پخته شده با نان سبوس دار، سوپ سبزیجات، آش جو یا ترخینه.

قبل از خواب: یک لیوان شیر گرم.

توصیه‌های عمومی در هنگام آلودگی هوا

علائم مسمومیت در هوای آلوده عبارتند از: 

سوزش چشم، تنگی نفس یا سنگینی قفسه سینه، حالت تهوع، برونشیت، گوش درد و سردرد. درصورت بروز این علایم، خود را از هوای آلوده دور کرده و در خانه بمانید. چون غلظت آلودگی هوا در منزل به‌مراتب از هوای بیرون کمتر است.

در روزهای آلوده از ورزش، پیاده روی و فعالیت در هوای آلوده اجتناب کنید.

اگر قبلا از داروهای ضد‌آسم و تنگی نفس استفاده می‌کردید، در هوای آلوده مصرف آنها را فراموش نکنید.

اگر مبتلا به بیماری‌های مزمن قلبی یا ریوی هستید حتما از پزشکتان مشاوره بگیرید. چون گاهی مشکلات آلودگی هوا، بدون بروز علائم تنفسی اتفاق می افتد.